Republic Day 2025 : భారత గణతంత్ర దినోత్సవం రోజు అంటే జనవరి 26న కర్తవ్య పథ్ లో (గతంలో రాజ్పథ్) రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేస్తారు. దీనితో పాటు 21 తుపాకీల వందనం ఇవ్వనున్నారు. ఈ సందర్భంగా ఇండోనేషియా అధ్యక్షుడు ముఖ్య అతిథిగా హాజరవుతారు. ఆయన భారతదేశ అభివృద్ధి, శక్తిని ప్రత్యక్షంగా చూస్తారు. కానీ 21-గన్ సెల్యూట్ సంప్రదాయం ఎక్కడి నుండి వచ్చిందో తెలుసా.. అప్పుడు నిజంగా 21 ఫిరంగులను ఉపయోగిస్తారా.. సెల్యూట్ కోసం ఏ ఫిరంగిని ఉపయోగిస్తారో.. ఈ గౌరవం ఎప్పుడు ఇవ్వబడుతుందో ఈ కథనంలో తెలుసుకుందాం.
భారతదేశంలో మొట్టమొదటి గణతంత్ర దినోత్సవ కవాతును రాజ్యాంగం అమలుతో పాటు 1950 జనవరి 26న నిర్వహించారు. అయితే, దీనికి ముందు కూడా బ్రిటిష్ పాలనలో రాచరిక కవాతులు చాలా నిర్వహించారు. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత ఆ సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించాలని నిర్ణయించారు. మొదటి రాష్ట్రపతి డాక్టర్ రాజేంద్ర ప్రసాద్ ప్రమాణ స్వీకారంతో ఇది గణతంత్ర దినోత్సవ పరేడ్గా రూపాంతరం చెందింది.
1950 లో తుపాకీ వందనం
జనవరి 26, 1950న రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చిన తర్వాత, డాక్టర్ రాజేంద్ర ప్రసాద్ పాత పార్లమెంట్ హౌస్లోని దర్బార్ హాలులో రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. దీని తరువాత, అతను రాష్ట్రపతి భవన్ నుండి గుర్రపు బండిలో బయలుదేరి ఐదు మైళ్ల దూరంలో ఉన్న ఇర్విన్ స్టేడియం (మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ స్టేడియం లేదా నేషనల్ స్టేడియం) చేరుకున్నాడు. అక్కడ ఆయన భారతదేశంలో మొదటిసారిగా త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేశారు. భారత ప్రభుత్వ వెబ్సైట్లో అధికారికంగా ఇచ్చిన సమాచారం ప్రకారం.. త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేయడంతో పాటు, 21 తుపాకీలతో వందనం సమర్పణ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు. అయితే, చాలా చోట్ల మొదటిసారిగా రాష్ట్రపతికి 31 తుపాకీలతో వందనం సమర్పించినట్లు కనిపిస్తుంది. 1971 సంవత్సరంలో వ్యవస్థ మారిపోయింది. 21 తుపాకీ వందనం ఇవ్వడం ప్రారంభమైంది. అప్పటి నుండి 21 తుపాకీలతో కూడిన వందనం ఆనవాయితీగా మారింది.
అందుకే 21 గన్ సెల్యూట్
రామచంద్ర గుహ రాసిన ఇండియా ఆఫ్టర్ గాంధీ అనే పుస్తకం ఉంది. 1950 జనవరి 26న మొదటి రాష్ట్రపతి డాక్టర్ రాజేంద్ర ప్రసాద్ మొదటి కవాతును పరిశీలించారని చెబుతారు. తరువాత, జెండాను ఎగురవేసిన తర్వాత, తూర్పు స్టాండ్ వెనుక ఉంచిన ఫిరంగిదళం మూడు రౌండ్లలో ఫిరంగుల నుండి 21 రౌండ్లు కాల్పులు జరిపింది. ఈ 21 తుపాకీ వందనం 52 సెకన్లలో పూర్తవుతుంది. మూడు రౌండ్లలో ఫిరంగులను కాల్చడం ద్వారా వందనం పూర్తవుతుంది. ప్రతి రౌండ్లో ఏడు షాట్లు ఉంటాయి. జాతీయ గీతం పూర్తి కావడానికి 52 సెకన్లు పడుతుంది కాబట్టి, తుపాకీ వందనం 52 సెకన్లలో పూర్తవుతుంది. జాతీయ గీతం జెండా ఎగురవేయడంతో ప్రారంభమవుతుంది.. నేపథ్యంలో తుపాకీ వందనాలు చేస్తారు.
ఈ సందర్భాలలో ప్రత్యేక గౌరవం
నేడు 21 తుపాకీల వందనం దేశ అత్యున్నత గౌరవంగా పరిగణించబడుతుంది. గణతంత్ర దినోత్సవం, స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేడుకలు, విదేశీ దేశాధినేత గౌరవార్థం 21 తుపాకీలతో వందనం చేస్తారు. ఈ మొత్తం ప్రక్రియను చాలా గౌరవప్రదంగా పరిగణిస్తారు. 1971 నుండి 21-గన్ సెల్యూట్ ఇతర దేశాల అధ్యక్షుడికి, దేశాధినేతలకు ఇచ్చే అతిపెద్ద గౌరవంగా పరిగణిస్తు్న్నారు. ఇది కాకుండా, ఈ వందనం ఇవ్వబడిన మరికొన్ని సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి. ఇందులో కొత్త అధ్యక్షుడి ప్రమాణ స్వీకార కార్యక్రమం కూడా ఉంది.
21 తుపాకీల వందనం చేయడానికి ఏడు తుపాకులను మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. 21 తుపాకీలతో కూడిన వందనంలో 21 గుండ్లు పేల్చారు కానీ ఏడు ఫిరంగులు మాత్రమే ఉన్నాయని తెలిస్తే ఆశ్చర్యపోవచ్చు. మరొక ఫిరంగి ఉంది కానీ అది రిజర్వ్లో ఉంది. అంటే వందనం చేసే సమయంలో మొత్తం ఎనిమిది ఫిరంగులు ఉంటాయి. వీటిలో ఏడు నమస్కారానికి ఉపయోగించబడతాయి. ప్రతి ఫిరంగి నుండి ఒక నిర్దిష్ట వ్యవధిలో ఒకేసారి మూడు గుండ్లు పేల్చబడతాయి. తుపాకీ వందనం చేయడానికి, దాదాపు 122 మంది సైనికులతో కూడిన ప్రత్యేక దళం ఉంటుంది. దీని ప్రధాన కార్యాలయం మీరట్లో ఉంది. ఈ వందనం కోసం ఉపయోగించే బుల్లెట్లను వేడుక కోసం ప్రత్యేకంగా తయారు చేస్తారు. ఈ బుల్లెట్లు ఎటువంటి హాని కలిగించవు, అవి పొగను మాత్రమే విడుదల చేస్తాయి. ఫిరంగి నుంచి శబ్ధం మాత్రమే వినబడుతుంది.
