Khel Ratna Award : ప్రస్తుతం మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ ఖేల్ రత్న అవార్డు చర్చనీయాంశంగా ఉంది. క్రీడా మంత్రిత్వ శాఖ అవార్డుల కమిటీ ఖేల్ రత్నకు సిఫారసు చేసిన పేర్లలో షూటర్ మను భాకర్ పేరు లేదని మీడియా కథనాలు పేర్కొన్నాయి. ప్యారిస్ ఒలింపిక్స్లో మను భాకర్ రెండు పతకాలు సాధించి దేశానికి కీర్తి ప్రతిష్టలు తీసుకొచ్చారు. దీని తర్వాత మను భాకర్కు ఖేల్ రత్న ఎందుకు ఇవ్వడం లేదనే చర్చ మొదలైంది. ఈ వ్యవహారంలో ఆమె తండ్రి రామ్కిషన్, కోచ్ జస్పాల్ రాణా వాంగ్మూలాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఈ విషయంలో కోచ్ జస్పాల్ రానా మాట్లాడుతూ.. జాబితాలో తన పేరు వచ్చి ఉండాల్సిందని, మను భాకర్ గురించి తన సత్తా ఏంటో ఉన్నత పదవుల్లో ఉన్నవారికి తెలియదా? ఖేల్ రత్న ఎలా పొందాలి, దాని అర్హతలు ఏమిటి, అవార్డు గ్రహీత పేరును ఎవరు నిర్ణయిస్తారు? అన్న విషయాలను ఈ వార్తా కథనంలో తెలుసుకుందాం.
ఖేల్ రత్న అవార్డు పొందేందుకు అర్హత
ఖేల్ రత్న భారతదేశంలో 1991-92లో ప్రారంభమైంది. ఇది దేశ అత్యున్నత క్రీడా గౌరవం. అంతర్జాతీయ ఈవెంట్లలో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన కనబరిచిన క్రీడాకారులకు ఖేల్ రత్న ఇవ్వబడుతుంది. మాజీ ప్రధాని రాజీవ్ గాంధీ పేరిట దీన్ని ప్రారంభించారు. 2021 సంవత్సరంలో దీని పేరు మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ ఖేల్ రత్న అవార్డుగా మార్చబడింది. గత 4 ఏళ్లలో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన చేసినందుకు అథ్లెట్కు ఖేల్ రత్న అవార్డును అందజేస్తారు. తొలిసారిగా భారత చెస్ గ్రాండ్ మాస్టర్ విశ్వనాథన్ ఆనంద్కు ఈ అవార్డు లభించింది. దీని తర్వాత, మేరీకోమ్, పివి సింధు, సైనా నెహ్వాల్, విజేందర్ సింగ్, సచిన్ టెండూల్కర్, విరాట్ కోహ్లీ వంటి క్రీడా ప్రపంచంలోని చాలా మంది దిగ్గజాలకు ఈ అవార్డు లభించింది. 2008లో బీజింగ్ ఒలింపిక్స్లో భారత్కు తొలి వ్యక్తిగత స్వర్ణ పతకాన్ని అందించిన పిస్టల్ షూటర్ అభినవ్ బింద్రా ఈ అవార్డును అందుకున్న అతి పిన్న వయస్కుడైన ఆటగాడిగా నిలిచాడు. 2001లో అతను ఈ అవార్డును గెలుచుకున్నప్పుడు తన వయస్సు కేవలం 18 సంవత్సరాలు.
గత 4 సంవత్సరాలలో ఆ ఆటగాడి ప్రదర్శనను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఇచ్చిన అవార్డు ఇది. నిషేధిత డ్రగ్స్/పదార్థాలు వాడినందుకు నేషనల్ యాంటీ డోపింగ్ ఏజెన్సీ (నాడా) లేదా వాడా లేదా ఏదైనా ఇతర ఏజెన్సీ ద్వారా జరిమానా విధించబడిన ఆటగాళ్లు సస్పెన్షన్ వ్యవధి పూర్తయిన తర్వాత మాత్రమే ఈ అవార్డుకు అర్హులు అవుతారు. సస్పెన్షన్ లేదా శిక్ష సమయంలో సాధించిన విజయం పరిగణించబడదు.
యువజన వ్యవహారాలు మరియు క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్సైట్ ప్రకారం.. అర్హత ఉన్న క్రీడాకారులు ఎటువంటి సిఫార్సు లేకుండా నేరుగా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. అధికారిక వెబ్సైట్లో ఇచ్చిన దరఖాస్తు ఫారమ్ను పూరించాలి. ఇచ్చిన ఇమెయిల్లో నామినేషన్ ఫారమ్ను కూడా పంపాల్సి ఉంటుంది. క్రీడా మంత్రిత్వ శాఖకు వచ్చిన దరఖాస్తులను అవార్డుల కమిటీ పరిశీలిస్తుంది. ఏ ఆటగాడికి ఖేల్ రత్న ఇవ్వాలో, ఎవరికి ఇవ్వకూడదో కమిటీ నిర్ణయిస్తుంది. దీని ఆధారంగా, అవార్డుకు అర్హులైన ఆటగాళ్ల పేర్లను విడుదల చేసే జాబితాను విడుదల చేసింది.
ఇది కాకుండా, క్రీడలకు సంబంధించిన అధికారం కూడా ఆటగాడి పేరును పంపవచ్చు. ఇలా- నేషనల్ స్పోర్ట్స్ ఫెడరేషన్, ఇండియన్ ఒలంపిక్ అసోసియేషన్, బీసీసీఐ, స్పోర్ట్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా, స్టేట్ స్పోర్ట్స్ బోర్డ్ ఒక్కొక్కటి 2 పేర్లను సిఫారసు చేసే అవకాశం ఉంది. దరఖాస్తు ఫారమ్లు చివరి తేదీ తర్వాత సమర్పించబడతాయి.
వివాదంపై మనుభాకర్ ఏమన్నారో తెలుసా?
మను భాకర్ సోషల్ మీడియా వేదికగా స్పందించారు. ‘‘సన్మానాలు, అవార్డులు నన్ను గౌరవిస్తాయి, కానీ అది నా లక్ష్యం కాదు. నామినేషన్ దాఖలు చేసేటప్పుడు పొరపాటు జరిగిందని నేను విశ్వసిస్తున్నాను. ’’ అంటూ రాసుకొచ్చారు.
