Ram Mandir Ayodhya: అయోధ్యలో రామ మందిర నిర్మాణం, అందులో బాల రాముడి ప్రతిష్టాపన దేశవ్యాప్తంగా అంగరంగ వైభవంగా జరిగింది. అయోధ్య వాసులు ఐదు శతాబ్దాల కల సాకారమైన వేళ యావత్‌ దేశం పులకించిపోయింది. రామనామంతో మార్మోగింది. అయితే రామ మందిర నిర్మాణంపై పాశ్చాత్య మీడియా పనిగుట్టకుని దుష్ప్రచారం మొదలు పెట్టింది. మసీదును కూల్చి రామాలయం నిర్మించారని కథనాలు రాస్తోంది. అంతకు ముందు ఆలయాన్ని కూల్చి మసీదు కట్టిన విషయాన్ని దాచిపెడుతోంది. దీంతో ఆదేశాలకు కలిగే లబ్ధి ఏమిటో తెలియదు కానీ, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా భారత్‌ను డ్యామేజ్‌ చేయడమే లక్ష్యంగా పనిచేస్తున్నట్లు అర్థమవుతోంది. అయితే పురాతన కట్టడాన్ని భారత్‌ మాత్రమే కూల్చినట్లు ప్రచారం చేయడం భారతీయులకు ఆగ్రహం తెప్పిస్తోంది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ముస్లింలు అనేక చారిత్రక కట్టడాలను కూల్చివేశారు. భారత దేశంలోనే 4 వేల ఆలయాలను ముస్లింలు దండయాత్రల పేరుతో ధ్వంసం చేసి సంపద దోచుకుపోయారు. 2 వేల ఆలయాలను కూల్చి మసీదులు కట్టారు. దీనికి బలమైన ఆధారాలు కూడా ఉన్నాయి. ఇక ప్రపంచ వ్యాప్తంగా కూడా దండయాత్రల పేరుతో చర్చిలు, మసీదులు ధ్వంసమయ్యాయి. వీటి గురించి రాయని పాశ్చాత్య మీడియా కేవలం రామ మందిరంపై పనిగట్టుకుని కథనాలు రాస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో ఒట్టోమన్‌ పాలనలో చర్చీలు మసీదులుగా మారినా గ్రీస్‌ వాటిని తిరిగి ఎలా పనునరుద్ధరించిందు చూద్దాం.
చర్చిలను ధ్వంసం చేసిన ఒట్టోమన్లు..
ముస్లింలైన ఒట్లోమన్లు తమ మతాన్ని విస్తరించడం కోసం అనేక దేశాలపై దండయాత్రలు చేశారు. అనేక చర్చిలను ధ్వసం చేశారు. కొన్నింటిని మసీదులుగా మార్చారు. కానీ వాటిని గ్రీస్‌ తిరిగి పునరుద్ధరించింది. గ్రీస్‌ చరిత్ర బైజాంటైన్‌ సామ్రాజ్యం, ఒట్టోమన్‌ పాలన ద్వారా విభిన్న సాంస్కృతిక అంశాలను కలిగి ఉంది. ఒట్టోమన్‌ ఆక్రమణ సమయంలో అనేక చర్చిలు ఒకప్పుడు మసీదులుగా మార్చబడ్డాయి. తరువాత, వాటిని పునరుద్ధరించారు.
ఇస్లామిక్‌ నిరంకుశత్వానికి లోనై..
ఒకప్పుడు ఇస్లామిక్‌ నిరంకుశత్వానికి లోనైన గ్రీస్‌ అనేక చర్చిలను కోల్పోయింది. కానీ, వాటిని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకుని పునరుద్ధరణకు నోచుకుంది. బైజాంటైన్‌ సామ్రాజ్యం వేల సంవత్సరాల పాటు కొనసాగింది. 15వ శతాబ్దంలో ఒట్టోమన్ల ఆధీనంలోకి వచ్చింది. ఈ కాలం ప్రాంతం యొక్క మతపరమైన మరియు సాంస్కృతిక ప్రకృతి దృశ్యంలో లోతైన పరివర్తనను సూచిస్తుంది. ఒట్టోమన్లు గ్రీస్‌లో తమ పాలనను స్థాపించినప్పుడు, వారు చర్చిలను మసీదులుగా మార్చడానికి గణనీయమైన మార్పును తీసుకువచ్చారు. ఇది భౌగోళిక శాస్త్రంతో సంబంధం లేకుండా శతాబ్దాలుగా ఇస్లామిక్‌ పాలనలో సాధారణం. ఇస్లామిక్‌ పాలకులు ఎక్కడికి వెళ్లినా, వందల సంవత్సరాలుగా ఉన్న మతపరమైన స్థలాలను ధ్వంసం చేసి వాటిపై మసీదులను నిర్మించారు. భవనాలను మసీదులుగా మార్చారు. ఈ ప్రాంతం యొక్క ‘కొత్త పాలకుడు’ తన మతపరమైన గుర్తింపును ప్రతిబింబించేలా మరియు వారి నాగరికత చరిత్రకు కేంద్రంగా పనిచేసిన వారి మతపరమైన స్థలాలను నాశనం చేయడం ద్వారా స్థానికులను అవమానపరిచేందుకు ఇది జరిగింది.
– 1493లో, థెస్సలోనికిలోని అజియోస్‌ డెమెట్రియోస్‌ చర్చి మసీదుగా మార్చబడింది. క్రీస్తుశకం 4వ శతాబ్దంలో ఈ చర్చి నిర్మించబడింది. ఇది 1949లో పునరుద్ధరించబడింది మరియు తిరిగి చర్చిగా మార్చబడింది.
– సోఫియా చర్చి 1150 లో నిర్మించబడింది. ఇది 1715 లో మసీదుగా మార్చబడింది. తరువాత, 1827 లో, మరమ్మత్తు పనులు దానిని తిరిగి చర్చిగా మార్చడం ప్రారంభించాయి.
– మిస్ట్రాస్‌లో హగియా సోఫియా నిర్మాణం 1300ల నాటిది. ఇది ఒట్టోమన్‌ ఆక్రమణదారులచే మసీదుగా మార్చబడింది. ఇది మసీదుగా మార్చబడిన ఖచ్చితమైన సంవత్సరం తెలియదు. 1830లో గ్రీస్‌ స్వాతంత్య్రం పొందిన వెంటనే ఇది తిరిగి చర్చిగా మార్చబడింది.
– రోడ్స్‌లోని అజియోస్‌ స్పిరిడాన్‌ చర్చి 1200లలో నిర్మించబడింది. ఇది 1522లో మసీదుగా మార్చబడింది. ఒట్టోమన్‌ సామ్రాజ్యం పతనమైన తర్వాత తిరిగి చర్చిగా మార్చబడింది.
– థెస్సలొనీకిలోని పనాగియా చాల్కీన్‌ చర్చ్‌ 1028లో నిర్మించబడింది. ఇది 140లో మసీదుగా మార్చబడింది మరియు 1934లో చర్చిగా పునరుద్ధరించబడింది.
– రోడ్స్‌లోని హోలీ ట్రినిటీ చర్చి 1365, 1374 మధ్య కాథలిక్‌ చర్చిగా నిర్మించబడింది. ఒట్టోమన్లచే ఖాన్‌ జాడే మెస్సిడి పేరుతో మసీదుగా మార్చబడింది, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత గ్రీస్‌ ఈ ద్వీపాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నప్పుడు ఆర్థడాక్స్‌ చర్చిగా మారింది.
– థెస్సలొనీకిలో ప్రవక్త ఎలిజా చర్చ్‌ 1300లలో నిర్మించబడింది. 1430లో, ఇది మసీదుగా మార్చబడింది మరియు 1900ల ప్రారంభంలో చర్చిగా పునరుద్ధరించబడింది.
– చానియాలోని సెయింట్‌ నికోలస్‌ చర్చి 1320లో నిర్మించబడిన ఒక కాథలిక్‌ చర్చి. దీనిని ఒట్టోమన్లు మసీదుగా మార్చారు. ఇది 1918లో పునరుద్ధరించబడింది మరియు ఆర్థడాక్స్‌ చర్చిగా మార్చబడింది.
మన దేశంలో ఇలా..
ఇక భారత దేశం విషయానికొస్తే మొఘలులు హిందూ, బౌద్ధ, జైన మతాలకు సంబంధించిన దేవాలయాల నేలమట్టం చేశారు. ఆలయాలపై మసీదులు కట్టుకున్నారు. 1500ల మధ్యకాలంలో మసీదును నిర్మించడానికి బాబర్‌ అయోధ్యలో భగవాన్‌∙రామ్‌ హిందూ దేవాలయాన్ని కూల్చివేశాడు. దాదాపు 500 ఏళ్లుగా వివాదాస్పద నిర్మాణం అక్కడికక్కడే ఉంది. నవంబర్‌ 2019లో భారత సుప్రీంకోర్టు వివాదాస్పద భూమిని హిందువులకు అప్పగించిన తర్వాత హిందువులు భూమిని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకొని భవ్య రామ మందిరాన్ని నిర్మించవచ్చు. జనవరి 22న రామమందిర ప్రాణ ప్రతిష్ఠ తర్వాత జనవరి 2024లో ఆలయాన్ని ప్రజలకు తెరిచారు.
చరిత్రను పునరుద్ధరించాలి..
మతపరమైన నిర్మాణాలను తిరిగి పొందడం సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత మతపరమైన స్థలాల పునరుద్ధరణ కేవలం భవనాలను పునరుద్ధరించడం కంటే ఎక్కువ. ఇది ఈ ప్రాంత చారిత్రక గుర్తింపు మరియు సాంస్కృతిక జ్ఞాపకం యొక్క పునరుద్ధరణకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. పునరుద్ధరించబడిన నిర్మాణాలు స్థితిస్థాపకత మరియు కొనసాగింపుకు చిహ్నంగా నిలుస్తాయి. ఒకప్పుడు పోయిందని భావించిన గతానికి, వర్తమానానికి, భవిష్యత్తుకు మధ్య వారధిగా నిలుస్తుంది. శతాబ్దాలుగా దౌర్జన్యాలకు గురైన ప్రజలలో ముందుకు సాగాలనే ఆశ మరియు కోరికను పునరుజ్జీవింపజేస్తుంది.