Hydrogen Train
Hydrogen Train: భారతీయ రైల్వేలు 2030 నాటికి ‘నెట్ జీరో కార్బన్ ఎమిటర్’గా మారాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇందుకోసం రైల్వేశాఖ పలు కొత్త అడుగులు వేస్తోంది. ఇందులో హైడ్రోజన్‌తో నడిచే రైళ్లు కూడా ఉన్నాయి. మొదటి హైడ్రోజన్ రైలు వచ్చే ఏడాది అంటే 2024-25లో ప్రారంభమవుతుంది. దీనికి ముందు ఈ సంవత్సరం చివరి నాటికి దీని ట్రయల్ రన్ ప్రారంభం అవుతుంది. ఈ మొదటి హైడ్రోజన్ రైలు ఢిల్లీ డివిజన్‌లోని 89 కిలోమీటర్ల పొడవైన జింద్-సోనిపట్ మార్గంలో నడుస్తుంది. రైల్వే సీనియర్ అధికారి ఒకరు మాట్లాడుతూ, ‘‘భారతదేశంలో మొట్టమొదటి హైడ్రోజన్ రైలు ఉత్తర రైల్వేలోని ఢిల్లీ డివిజన్‌లో నడుస్తుంది. ఈ రైలు డిసెంబర్‌లో ట్రయల్ రన్‌ను ప్రారంభించనుంది.’’ అన్నారు.
35 హైడ్రోజన్ రైళ్లను నడిపేందుకు సన్నాహాలు
ఈ ప్రాజెక్ట్ రైల్వేల పెద్ద ప్రణాళికలో భాగం దీని కింద హెరిటేజ్, కొండ మార్గాలలో 35 హైడ్రోజన్ రైళ్లను నడపాలనుకుంటున్నారు. ఈ ప్రాజెక్టుకు ‘హైడ్రోజన్ ఫర్ హెరిటేజ్’ అని పేరు పెట్టారు. హైడ్రోజన్ రైళ్లు పర్యావరణానికి మేలు చేస్తాయి. వీటి వల్ల ఎలాంటి కాలుష్యం ఉండదు. ఇది 2030 నాటికి ‘నెట్ జీరో కార్బన్ ఎమిటర్’గా మార్చాలనుకునే రైల్వేల లక్ష్యాన్ని చేరుకోవడంలో సహాయపడుతుంది. ఇందుకోసం రైల్వేశాఖ మరిన్ని చర్యలు తీసుకుంటోంది. వీటిలో పవర్-పొదుపు HOG సాంకేతికత, రైళ్లలో LED లైట్లు, తక్కువ విద్యుత్ వినియోగ పరికరాలు, చెట్లను నాటడం వంటివి ఉన్నాయి. దీంతో పాటు రైల్వే స్టేషన్లు, భూమిపై కూడా సోలార్ ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు.
2800 కోట్లు కేటాయింపు
హైడ్రోజన్ రైలు ప్రాజెక్టు కోసం రైల్వే శాఖ భారీగా ఖర్చు చేస్తోంది. ఈ ఏడాది బడ్జెట్‌లో 35 హైడ్రోజన్ రైళ్లకు రూ.2800 కోట్లు ఉంచారు. అలాగే హెరిటేజ్ మార్గంలో హైడ్రోజన్ సంబంధిత మౌలిక సదుపాయాల కోసం ప్రత్యేకంగా రూ.600 కోట్లు అందించారు. ఇది కాకుండా, డీజిల్ నుండి హైడ్రోజన్‌తో నడిచే DEMU రైలును నడిపే ప్రాజెక్ట్‌ను కూడా రైల్వే ప్రారంభించింది. ఇందుకోసం రూ.111.83 కోట్ల కాంట్రాక్టు ఇచ్చారు. ఈ ప్రాజెక్టు కింద రైలులో హైడ్రోజన్ ఫ్యూయల్ సెల్‌ను ఏర్పాటు చేస్తారు. గ్రౌండ్ లెవెల్‌లో అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలు కల్పిస్తాం. మొత్తంమీద, హైడ్రోజన్ రైలు ప్రాజెక్ట్ భారతీయ రైల్వేలకు ప్రతిష్టాత్మకమైన దశ. ఈ ప్రాజెక్ట్ పర్యావరణానికి మేలు చేయడమే కాకుండా హరిత రవాణా రంగంలో భారతదేశాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లడంలో కూడా సహాయపడుతుంది.
దేశంలోనే తొలి హైడ్రోజన్ రైలు హర్యానాలో నడపనుంది. పొగను విడుదల చేయడానికి బదులుగా, రైలు ఇంజిన్ ఆవిరి, నీటిని విడుదల చేస్తుంది. వచ్చే ఏడాది జనవరిలో ప్రజలకు హైడ్రోజన్ రైలు సౌకర్యం లభిస్తుంది. ఈ రైలు హర్యానా జిల్లాలోని జింద్, సోనిపట్ మధ్య నడుస్తుంది. జింద్ జంక్షన్ వద్ద హైడ్రోజన్ ప్లాంట్ పనులు కూడా 80 శాతం పూర్తయ్యాయి. ఈ ఏడాది డిసెంబర్‌లో జంక్షన్ పనులు కూడా పూర్తవుతాయని అంటున్నారు. జింద్-సోనిపట్ మధ్య రైలు ట్రయల్ విజయవంతమైన తర్వాత, హర్యానా ప్రజలు దాని ప్రయాణ అనుభూతిని పొందనున్నారు. .
హైడ్రోజన్ రైలు ప్రత్యేకత ఏమిటి?
రైల్వే జంక్షన్‌లో 118 కోట్ల రూపాయలతో 2,000 మీటర్ల విస్తీర్ణంలో హైడ్రోజన్ గ్యాస్ ప్లాంట్‌ను నిర్మిస్తున్నట్లు సమాచారం. ఈ ప్లాంట్‌లో దాదాపు మూడు వేల కిలోల హైడ్రోజన్ గ్యాస్ నిల్వ ఉంటుంది. ప్లాంట్‌కు రోజుకు 40 వేల లీటర్ల నీరు అవసరం. హైడ్రోజన్ రైలు వేగం డీజిల్ రైలు వేగంతో సమానంగా ఉంటుంది. హైడ్రోజన్ రైలు ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, ఎలక్ట్రిక్ రైలుతో పోలిస్తే ఇది 10 రెట్లు ఎక్కువ దూరాన్ని కవర్ చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. హైడ్రోజన్‌తో నడిచే రైలులో ఎనిమిది-పది కోచ్‌ల సౌకర్యం ఉంటుంది. డీజిల్‌కు బదులుగా, ఇంధన కణాలు, హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ ఇంజిన్‌కు జోడించబడతాయి. ఇంజిన్‌లోని ఆక్సిజన్ సహాయంతో, హైడ్రోజన్ వినియోగం తగ్గుతుంది. దాని వేడి విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేస్తుంది. విద్యుత్తు లిథియం అయాన్ బ్యాటరీని ఛార్జ్ చేయగలదు, దాని సహాయంతో రైలు నడుస్తుంది. రైలు నిర్వహణ ఖర్చు, దాని విక్రయం కూడా చౌకగా ఉంటుంది. రైలు నడుస్తున్నప్పుడు ఎటువంటి శబ్దం చేయదు. ప్రయాణీకులకు సౌకర్యవంతమైన, ప్రశాంతమైన ప్రయాణ అనుభూతిని ఇస్తుంది.
ఫీచర్లు ఎలా ఉంటాయో తెలుసా ?
* ఎలక్ట్రిక్ రైళ్ల కంటే హైడ్రోజన్ రైళ్లు 10 రెట్లు ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించగలవు.
* ఈ రైలు 360 కిలోల హైడ్రోజన్‌తో 180 కిలోమీటర్ల దూరం ప్రయాణించనుంది.
* ఈ రైలులో రెండు పవర్ ప్లాంట్లు ఉంటాయి. హైడ్రోజన్‌తో రైళ్లు నడుపుతున్న ప్రపంచంలో ఐదవ దేశంగా భారత్‌ అవతరిస్తుంది.
* ఇంధన కణాల ఖర్చు, నిర్వహణ కూడా తక్కువ
* రైళ్లలో ఎలాంటి శబ్దాలు ఉండవు కాబట్టి ప్రయాణికులు హాయిగా ప్రయాణించవచ్చు.