India VS Pakistan : ఏప్రిల్ 22న జమ్మూ కాశ్మీర్లోని పహల్గాంలో జరిగిన ఉగ్రదాడిలో 26 మంది పర్యాటకులు, స్థానికులు ప్రాణాలు కోల్పోవడంతో భారత్ పాకిస్థాన్పై కఠిన చర్యలకు దిగింది. ఈ దాడికి పాకిస్థాన్ ఆధారిత లష్కర్-ఎ-తొయిబా యొక్క బృందమైన ది రెసిస్టెన్స్ ఫ్రంట్ (టీఆర్ఎఫ్) బాధ్యత వహించిన నేపథ్యంలో, భారత్ దౌత్య, వాణిజ్య, మరియు ఆర్థిక రంగాల్లో పాకిస్థాన్ను ఒడిసిపట్టేందుకు వ్యూహాత్మక చర్యలు చేపట్టింది. ఈ చర్యలు పాకిస్థాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థపై తీవ్ర ప్రభావం చూపనున్నాయని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.
భారత్ తీసుకున్న కీలక నిర్ణయాల్లో ఒకటి, పాకిస్థాన్ నుంచి వాయు, ఉపరితల మార్గాల ద్వారా వచ్చే అన్ని రకాల మెయిల్స్, పార్సిళ్ల ఎక్స్ఛేంజీని తక్షణమే నిలిపివేయడం. ఈ నిర్ణయం 2025 మే 3 నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది. కేంద్ర కమ్యూనికేషన్ మంత్రి జ్యోతిరాదిత్య సింధియా ఈ ప్రకటన చేశారు. ఈ చర్య ద్వారా రెండు దేశాల మధ్య సాధారణ పౌర సంబంధాలకు కూడా ఆటంకం ఏర్పడనుంది, ఇది పాకిస్థాన్పై భారత్ యొక్క కఠిన వైఖరిని స్పష్టం చేస్తుంది.
Also Read : భారత్-పాక్ ఉద్రిక్తతలు.. పీవోకేను అప్రమత్తం చేసిన పాకిస్థాన్!
సముద్ర, వాయు రవాణా ఆంక్షలు
భారత్ పాకిస్థాన్తో సముద్ర రవాణా సంబంధాలను పూర్తిగా నిలిపివేసింది. పాకిస్థాన్ జెండాతో ఉన్న ఓడలు భారత పోర్టుల్లోకి ప్రవేశించడంపై నిషేధం విధించగా, భారత ఓడలు పాకిస్థాన్ పోర్టులకు వెళ్లకూడదని ఆదేశించింది. ఈ ఆంక్షలు తక్షణమే అమల్లోకి వచ్చాయి. అంతకుముందు, పాకిస్థాన్ విమానాలకు భారత గగనతలాన్ని మూసివేయడం జరిగింది. ఈ చర్యలు పాకిస్థాన్ యొక్క వాణిజ్య రవాణా సామర్థ్యాన్ని గణనీయంగా దెబ్బతీస్తాయి, ముఖ్యంగా ఆ దేశం ఎగుమతి రంగంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతాయి.
దిగుమతులపై పూర్తి ఆంక్షలు
పహల్గాం దాడి తర్వాత, భారత్ పాకిస్థాన్ నుంచి అన్ని ప్రత్యక్ష మరియు పరోక్ష దిగుమతులపై నిషేధం విధించింది. ఈ నిర్ణయం జాతీయ భద్రత మరియు ప్రజా విధాన ఆధారంగా తీసుకోబడిందని వాణిజ్య మంత్రిత్వ శాఖ తెలిపింది. 2024-25 ఏప్రిల్ నుంచి జనవరి వరకు భారత్ నుంచి పాకిస్థాన్కు ఎగుమతులు 447.65 మిలియన్ డాలర్లుగా ఉండగా, దిగుమతులు కేవలం 0.42 మిలియన్ డాలర్లుగా ఉన్నాయి. ఈ నిషేధం పాకిస్థాన్ యొక్క ఔషధ రంగంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపనుంది, ఎందుకంటే ఆ దేశం తన ఫార్మాస్యూటికల్ రా మెటీరియల్లో 30-40% భారత్ నుంచి దిగుమతి చేసుకుంటుంది.
సింధూ జలాల ఒప్పందం సస్పెన్షన్
భారత్ తీసుకున్న అత్యంత కీలక నిర్ణయాల్లో సింధూ జలాల ఒప్పందం (1960) అమలును నిలిపివేయడం ఒకటి. ఈ ఒప్పందం ప్రకారం, సింధూ, జీలం, చీనాబ్ నదుల నీటిలో 80% పాకిస్థాన్కు, మిగిలిన 20% భారత్కు చెందుతుంది. ఈ సస్పెన్షన్ పాకిస్థాన్ యొక్క వ్యవసాయ రంగాన్ని తీవ్రంగా దెబ్బతీస్తుంది, ఎందుకంటే ఆ దేశ జీడీపీలో 24% వ్యవసాయం నుంచి వస్తుంది మరియు 37.4% ఉపాధి ఈ రంగంపై ఆధారపడి ఉంది. నీటి సరఫరా ఆటంకంతో పంజాబ్, సింధ్ వంటి ప్రాంతాల్లో గోధుమ, వరి, పత్తి వంటి పంటల ఉత్పత్తి దెబ్బతినే అవకాశం ఉంది.
ఆర్థిక ఒత్తిడి..
భారత్ పాకిస్తాన్ను ఆర్థికంగా ఒడ్డున పెట్టేందుకు రెండు వ్యూహాలను అనుసరిస్తోంది. మొదటిది, పాకిస్థాన్ను ఫైనాన్షియల్ యాక్షన్ టాస్క్ ఫోర్స్ (FATF) గ్రే లిస్ట్లోకి తిరిగి చేర్చేందుకు ప్రయత్నించడం. 2018-2022 మధ్య ఈ జాబితాలో ఉన్న పాకిస్థాన్, ఆర్థిక లావాదేవీలపై కఠిన నిఘా మరియు విదేశీ పెట్టుబడుల కొరతను ఎదుర్కొంది. రెండవది, 2024 జులైలో అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF) పాకిస్థాన్కు ప్రకటించిన 7 బిలియన్ డాలర్ల సహాయ ప్యాకేజీని ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు ఉపయోగించవచ్చనే ఆందోళనలను అంతర్జాతీయ వేదికలపై లేవనెత్తడం. ఈ రెండు చర్యలు విజయవంతమైతే, పాకిస్థాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు తీవ్ర ఆఘాతం కలిగించవచ్చని విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఎలక్ట్రానిక్స్, ఈ-కామర్స్ ఎగుమతులపై ఆంక్షలు
పాకిస్థాన్కు ఎలక్ట్రానిక్స్, ఈ-కామర్స్ వస్తువుల ఎగుమతులను పరిమితం చేసే దిశగా భారత్ ఆలోచిస్తోంది. ఈ ఆంక్షలు అమలైతే, పాకిస్థాన్ టెక్ రంగం, ఆన్లైన్ వాణిజ్యం దెబ్బతినే అవకాశం ఉంది. ఈ చర్యలు భారత్ యొక్క ఆర్థిక దాడుల వ్యూహంలో భాగంగా భావించబడుతున్నాయి, ఇవి పాకిస్థాన్ను అంతర్జాతీయంగా ఒంటరిగా చేయడానికి ఉద్దేశించబడ్డాయి.
అటారీ-వాఘా సరిహద్దు మూసివేత
పహల్గాం దాడి తర్వాత, భారత్ అటారీ-వాఘా సరిహద్దు చెక్పోస్ట్ను తక్షణమే మూసివేసింది. పాకిస్థాన్ హైకమిషన్లోని రక్షణ, నౌకాదళ, వాయు సలహాదారులను ‘పర్సనా నాన్ గ్రాటా’గా ప్రకటించి, వారిని దేశం విడిచి వెళ్లాలని ఆదేశించింది. అలాగే, SAARC వీసా ఎగ్జంప్షన్ స్కీమ్ కింద పాకిస్థాన్ పౌరులకు జారీ చేసిన వీసాలను రద్దు చేసి, భారత్లో ఉన్న పాకిస్థాన్ పౌరులు 48 గంటల్లో దేశం విడిచి వెళ్లాలని సూచించింది. ఈ చర్యలు రెండు దేశాల మధ్య దౌత్య సంబంధాలను గణనీయంగా దెబ్బతీశాయి.
పాకిస్థాన్ ప్రతిస్పందన
భారత్ చర్యలకు ప్రతిగా, పాకిస్థాన్ కూడా భారత విమానాలకు తన గగనతలాన్ని మూసివేసింది, వాఘా సరిహద్దును మూసివేసింది, మరియు భారతీయులకు SAARC వీసాలను రద్దు చేసింది. అలాగే, సింధూ జలాల ఒప్పందం సస్పెన్షన్ను యుద్ధ ప్రకటనగా పరిగణిస్తామని, షిమ్లా ఒప్పందాన్ని కూడా నిలిపివేస్తామని పాకిస్థాన్ హెచ్చరించింది. అయితే, ఈ చర్యలు పాకిస్థాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు మరింత నష్టం కలిగించే అవకాశం ఉందని విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు, ఎందుకంటే ఆ దేశం ఇప్పటికే IMF రుణాలపై ఆధారపడి ఉంది మరియు ఆర్థిక సంక్షోభంతో సతమతమవుతోంది.
