Prisoners: ఇటలీ సుప్రీం కోర్టు(Italy Supream Court) ఒక సంచలన తీర్పులో, జైళ్లలో ఖైదీలకు వారి భాగస్వాములతో శారీరక సాన్నిహిత్యం కోసం ‘లవ్ రూమ్స్’(Love Rooms) ఏర్పాటు చేయాలని ఆదేశించింది. ఈ నిర్ణయం ఖైదీల మానసిక ఆరోగ్యం, కుటుంబ బంధాలను బలోపేతం చేయడంతో పాటు, వారి ప్రాథమిక హక్కులను కాపాడాలనే లక్ష్యంతో వచ్చింది. ఈ తీర్పు అమలులో భాగంగా, ఇటలీ జైళ్లలో ఏప్రిల్ 18, 2025 నుంచి శృంగార గదులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి, ఇది ఖైదీల హక్కుల ఉద్యమంలో ఒక మైలురాయిగా నిలిచింది.
Also Read: మిస్ ఫైర్.. కెనడాలో భారతీయ విద్యార్థినిని వెంటాడిన విషాదం
ఖైదీల హక్కులకు గట్టి మద్దతు
ఇటలీ రాజ్యాంగ న్యాయస్థానం, ఖైదీలకు వారి భాగస్వాములతో శారీరక సంబంధాలను కొనసాగించే హక్కు ఉందని, ఇది వారి మానసిక ఆరోగ్యం, కుటుంబ బంధాలను బలోపేతం చేయడానికి అవసరమని స్పష్టం చేసింది. ఉత్తర ఇటలీ(North Italy)లోని అస్టి కారాగారంలో ఒక ఖైదీ, మానసిక ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటున్నానని, తన భార్యతో శారీరక సాన్నిహిత్యం కోసం అనుమతించాలని ట్యూరిన్ కోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేశాడు. ఈ పిటిషన్ తిరస్కరణకు గురైనప్పటికీ, సుప్రీం కోర్టు అతని వాదనను సమర్థించి, జైళ్లలో ‘లవ్ రూమ్స్’ ఏర్పాటుకు మార్గం సుగమం చేసింది. ఈ తీర్పు ఖైదీల ప్రాథమిక హక్కులను కాపాడటంలో ఇటలీ న్యాయవ్యవస్థ యొక్క ప్రగతిశీల వైఖరిని ప్రతిబింబిస్తుంది.
జైళ్లలో ‘లవ్ రూమ్స్’ అమలు
ఈ తీర్పు అమలులో భాగంగా, ఇటలీలోని ఉంబ్రియా ప్రాంతంలోని కామ్బ్రియా జైలులో మొదటి ‘లవ్ రూమ్’ ఏర్పాటు చేశారు. ఒక ఖైదీ తన భార్యతో ఏకాంతంగా కలిసేందుకు అనుమతించబడ్డాడు, ఈ సందర్భంలో గార్డులు లేదా ఇతర పర్యవేక్షణ లేకుండా వారికి గోప్యత కల్పించబడింది. ఈ గదులు సాధారణ ములాఖత్ గదుల నుంచి భిన్నంగా, ఖైదీలకు సౌకర్యవంతమైన, సురక్షితమైన వాతావరణాన్ని అందించేలా రూపొందించబడ్డాయి. ఇటలీ న్యాయ శాఖ ఈ ఏర్పాట్ల కోసం స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలను రూపొందించింది, ఇందులో గోప్యత, భద్రత, షెడ్యూలింగ్ వంటి అంశాలు కవర్ చేయబడ్డాయి. ఈ చర్యను దేశవ్యాప్తంగా ఇతర జైళ్లలో కూడా విస్తరించే అవకాశం ఉంది.
ఇటలీ జైళ్లలో సంక్షోభం..
ఇటలీలోని జైళ్లు ప్రస్తుతం అతిగా రద్దీగా ఉన్నాయి, దేశవ్యాప్తంగా 62 వేల మంది ఖైదీలు ఉన్నారు, ఇది జైళ్ల సామర్థ్యం కంటే 21% అధికం. ఈ రద్దీ, సరియైన సౌకర్యాల కొరత కారణంగా ఖైదీల మానసిక ఆరోగ్యం తీవ్రంగా దెబ్బతింటోంది. 2024 గణాంకాల ప్రకారం, ఇటలీ జైళ్లలో ఆత్మహత్యలు, బలవన్మరణ ఘటనలు పెరిగాయి, ఇందుకు మానసిక ఒత్తిడి, కుటుంబ బంధాల నుంచి దూరం కావడం ప్రధాన కారణాలుగా గుర్తించబడ్డాయి. ఈ నేపథ్యంలో, సుప్రీం కోర్టు తీర్పు ఖైదీల మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి, ఆత్మహత్య రేట్లను తగ్గించడానికి ఒక కీలక చర్యగా చూడబడుతోంది.
ఖైదీల హక్కుల ఉద్యమంలో విజయం
ఈ తీర్పు ఇటలీలోని ఖైదీల హక్కుల సంస్థలకు ఒక పెద్ద విజయంగా పరిగణించబడుతోంది. ప్రిజనర్స్ రైట్స్ గ్రూప్ ఈ నిర్ణయాన్ని స్వాగతించింది, దీనిని ఖైదీల మానవ హక్కులను గౌరవించే దిశగా ఒక ముందడుగుగా అభివర్ణించింది. ఈ గదులు ఖైదీలకు కుటుంబ సభ్యులతో భావోద్వేగ సంబంధాలను నిర్వహించడానికి, జైలు ఒత్తిడిని తగ్గించడానికి సహాయపడతాయని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. అలాగే, ఈ చర్య ఖైదీల పునరావాస ప్రక్రియను మెరుగుపరుస్తుందని, సమాజంలోకి తిరిగి ఇమిడిపోయే అవకాశాలను పెంచుతుందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.
యూరప్లో ఇలాంటి ఏర్పాట్లు..
ఇటలీలో ‘లవ్ రూమ్స్’ ఏర్పాటు కొత్తగా జరిగినప్పటికీ, యూరప్లోని ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, స్పెయిన్, డెన్మార్క్ వంటి దేశాలు దశాబ్దాలుగా జైళ్లలో ఇలాంటి సౌకర్యాలను అందిస్తున్నాయి. ఫ్రాన్స్లో ‘పార్లర్స్ ఫ్యామిలియక్స్’ (కుటుంబ గదులు) ఖైదీలకు భాగస్వాములతో 24–48 గంటల పాటు ఏకాంత సమయం కల్పిస్తాయి. ఈ ఏర్పాట్లు ఖైదీల మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంతోపాటు, జైలు హింసను తగ్గించడంలో సహాయపడ్డాయని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. ఇటలీ ఈ మోడల్ను అనుసరించడం ద్వారా, యూరోపియన్ జైళ్లలో మానవ హక్కుల ఆధారిత సంస్కరణలను మరింత బలోపేతం చేస్తోంది.
సవాళ్లు, విమర్శలు
‘లవ్ రూమ్స్’ ఏర్పాటు సానుకూల చర్యగా చూడబడుతున్నప్పటికీ, దీని అమలు సవాళ్లతో కూడుకున్నది. రద్దీగా ఉన్న జైళ్లలో స్థలం కేటాయించడం, భద్రతా ఏర్పాట్లు, షెడ్యూలింగ్ వంటివి లాజిస్టికల్ సమస్యలుగా ఉన్నాయి. కొందరు విమర్శకులు, ఈ ఏర్పాట్లు జైలు క్రమశిక్షణను దెబ్బతీస్తాయని, ఖైదీలకు అతిగా సౌకర్యాలు కల్పించడం సమాజంలో తప్పుడు సందేశాన్ని పంపుతుందని వాదిస్తున్నారు. అయితే, ఖైదీల హక్కుల సంస్థలు ఈ విమర్శలను తోసిపుచ్చాయి, శారీరక సాన్నిహిత్యం ఒక మానవ హక్కుగా, జైలు సంస్కరణలో అనివార్యమైన భాగంగా ఉండాలని వాదిస్తున్నాయి.
భవిష్యత్తు దిశగా ఒక ముందడుగు
ఇటలీ సుప్రీం కోర్టు తీర్పు జైళ్లలో ఖైదీల మానవ హక్కులను కాపాడటంలో, వారి మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయిగా నిలుస్తుంది. ఈ చర్య ఇతర దేశాలకు కూడా ఒక ఆదర్శంగా మారవచ్చని నిపుణులు భావిస్తున్నారు. భారతదేశం వంటి దేశాలు, ఇక్కడ జైళ్ల రద్దీ, ఖైదీల మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు సవాళ్లుగా ఉన్నాయి, ఈ రకమైన సంస్కరణల నుంచి పాఠాలు నేర్చుకోవచ్చు.
