Pedda Notla Raddu: పెద్ద నోట్ల రద్దు.. ఈ పేరు వింటేనే సామాన్యులకు వణుకు పడుతుంది. 2016లో డీమోనిటైజేషన్ పేరుతో మోదీ ప్రభుత్వం అప్పటి వరకు చలామణిలో ఉన్న రూ.500, రూ.1000 నోట్లు రద్దు చేసింది. దీంతో పేద, మధ్య తరగతి ప్రజలు ఇబ్బంది పడ్డారు. అదే సమయంలో రూ.2000 నోటు తెచ్చారు. దీంతో చిల్లర సమస్య ఏర్పడింది. తాజాగా మరోమారు రూ.2 వేల నోట్లు రద్దయ్యాయి. రూ.500 నోట్లు కూడా రద్దు చేసే అవకాశం ఉందన్న ఊహాగానాలు వినిపిస్తున్నాయి.
Also Read: నిన్న సఫారీలు, నేడు కరేబియన్లు.. సుదీర్ఘ ఫార్మాట్ లో కంగారుల పని ఖతమేనా?
ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు రూ.500 నోట్ల రద్దు, డిజిటల్ కరెన్సీ వైపు అడుగులు వేయాలని కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని కోరడం ఇటీవల జాతీయ చర్చనీయాంశంగా మారింది. 2016 డీమోనిటైజేషన్తో రూ.500, రూ.1000 నోట్లు రద్దై, కొత్త రూ.500, రూ.2000 నోట్లు ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి. 2023లో రూ.2000 నోట్లు క్రమంగా సర్కులేషన్ నుంచి తప్పించబడ్డాయి. ఇప్పుడు రూ.500 నోట్లను కూడా రద్దు చేసి, రూ.100, రూ.200 నోట్ల సర్కులేషన్ పెంచాలనే చంద్రబాబు ప్రతిపాదన ఆర్థిక వ్యవస్థ, రాజకీయాలు, సామాజిక జీవనంపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుంది అన్నది చర్చనీయాంశంగా మారింది.
ప్రతిపాదన నేపథ్యం
చంద్రబాబు నాయుడు, విజయవాడలో జరిగిన ఫిక్కీ సమావేశంలో, రూ.500 నోట్ల రద్దును సూచిస్తూ, అవినీతి ఎన్నికల్లో నగదు పంపిణీని అరికట్టడానికి డిజిటల్ కరెన్సీపై దృష్టి పెట్టాలని కేంద్రాన్ని కోరారు. ఆయన 2016 డీమోనిటైజేషన్ సమయంలో రూ.2000 నోట్ల ప్రవేశాన్ని వ్యతిరేకించినట్లు పేర్కొన్నారు. ఈ ప్రతిపాదన డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడం, నల్లధనం, అవినీతిని తగ్గించడం లక్ష్యంగా కనిపిస్తుంది.
ఆర్థిక వ్యవస్థపై ప్రభావం..
రూ.500 నోట్ల రద్దు ఆర్బీఐకి గణనీయమైన సవాళ్లను తెస్తుంది. 2016 డీమోనిటైజేషన్ సమయంలో రూ.500, రూ.1000 నోట్ల రద్దుతో కరెన్సీ ముద్రణ, పంపిణీ, పాత నోట్ల సేకరణలో ఆర్బీఐ భారీ ఖర్చులను ఎదుర్కొంది. రూ.500 నోట్ల రద్దు కూడా ఇలాంటి ఆర్థిక, లాజిస్టికల ఒత్తిడిని తెస్తుంది,. రూ.100, రూ.200 నోట్ల సర్కులేషన్ పెంచడానికి భారీగా ముద్రణ అవసరం, ఇది ఆర్బీఐకి ఆర్థిక భారాన్ని కలిగిస్తుంది. ఏటీఎంలను రూ.100, రూ.200 నోట్లకు అనుగుణంగా మార్చడానికి బ్యాంకులకు సమయం, ఖర్చు అవసరం. రూ.500 నోట్లను సేకరించి, కొత్త నోట్లను సర్కులేషన్లోకి తీసుకురావడం సవాల్. అయితే, ఆర్బీఐ ఇటీవల రూ.500 నోట్ల రద్దుపై ఎలాంటి నిర్ణయం తీసుకోలేదని స్పష్టం చేసింది,
ఎవరికి లాభం..
పెద్ద నోట్ల రద్దు.. చిన్న విలువల నోట్లపై ఆధారపడటం డిజిటల్ లావాదేవీలను ప్రోత్సహిస్తుంది. యూపీఐ, డిజిటల్ వాలెట్ల వినియోగం పెరిగే అవకాశం ఉంది. చంద్రబాబు తన పార్టీ రాజకీయ విరాళాలను క్యూఆర్ కోడ్ల ద్వారా స్వీకరిస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు, ఇది ఆర్థిక పారదర్శకతను పెంచుతుందని వాదించారు. ఎన్నికల సమయంలో నగదు పంపిణీని తగ్గించడానికి ఈ చర్య ఉపయోగపడవచ్చు, ఎందుకంటే అధిక విలువ నోట్లు నల్లధనం సర్కులేషన్ను సులభతరం చేస్తాయని చంద్రబాబు ఆరోపించారు. డిజిటల్ లావాదేవీలు పెరగడం వల్ల బ్యాంకులు, ఫిన్టెక్ కంపెనీలు లాభపడవచ్చు.
ఎవరికి నష్టం?
ఈ చర్య సామాన్య ప్రజలు, ఆర్థిక వ్యవస్థలోని కొన్ని వర్గాలపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపవచ్చు: 2016 డీమోనిటైజేషన్ సమయంలో జనం ఎదుర్కొన్న క్యూలు, నగదు కొరత వంటి సమస్యలు మళ్లీ ఎదురవ్వచ్చు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో డిజిటల్ లావాదేవీల సౌకర్యం పరిమితంగా ఉండటం వల్ల సామాన్యులు ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటారు. నగదు ఆధారిత లావాదేవీలపై ఆధారపడే చిన్న వ్యాపారులు, రైతులు, అసంఘటిత రంగం ఈ రద్దు వల్ల తాత్కాలికంగా నష్టపోవచ్చు. అకస్మాత్తుగా నోట్ల రద్దు జరిగితే, 2016లో వలె, ఆర్థిక అస్థిరత, నగదు సంక్షోభం ఏర్పడే అవకాశం ఉంది.
రాజకీయ కోణం
చంద్రబాబు ప్రతిపాదన రాజకీయ ఉద్దేశాలతో కూడుకున్నదిగా కనిపిస్తుంది. ఆయన తెలుగుదేశం పార్టీ (టీడీపీ) ఎన్డీఏ కూటమిలో కీలక భాగస్వామిగా ఉంది. ఈ సూచన ఆయన రాజకీయ ప్రొఫైల్ను జాతీయ స్థాయిలో బలోపేతం చేయడానికి ఉపయోగపడవచ్చు. అయితే, ఈ చర్య తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్లోని స్థానిక రాజకీయాలను కూడా ప్రభావితం చేయవచ్చు.
రూ.500 నోట్ల రద్దు డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడంలో, అవినీతిని తగ్గించడంలో ఒక అడుగు కావచ్చు, కానీ దీని అమలు సవాళ్లతో కూడుకున్నది. 2016 డీమోనిటైజేషన్ అనుభవం నుంచి నేర్చుకుని, ఈ చర్యను క్రమంగా, పారదర్శకంగా అమలు చేయడం అవసరం. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో డిజిటల్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ను బలోపేతం చేయడం, ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడం, బ్యాంకింగ్ సేవలను మెరుగుపరచడం ద్వారా ప్రతికూల ప్రభావాలను తగ్గించవచ్చు.
