Hydrogen Bus: దేశీయంగా తయారైన తొలి హైడ్రోజన్ ఇంధన బస్సు రోడ్డు ఎక్కబోతోంది. కేంద్రపాలిత ప్రాంతమైన లడఖ్లో వాణిజ్య రవాణా ప్రారంభించేందుకు ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. శత్రు దేశాలైన పాకిస్తాన్, చైనా సరిహద్దుల్లోనే దీనికి మోదీ నాంది పలకబోతున్నారు. దీంతో ఆ రెండు దేశాలతోపాటు ప్రపంచ దేశాలకు సవాల్ విసురుతున్నారు. ఈ ప్రాజెక్టును భారతదేశంలోని అతిపెద్ద విద్యుత్ ఉత్పత్తిదారు ఎన్టీపీసీ అమలు చేస్తోంది. ఇది నగరంలో ఇంట్రా–సిటీ సేవ కోసం లెహ్కు సంస్థ ఐదు హైడ్రోజన్ ఇంధన సెల్ బస్సులను సరఫరా చేస్తోంది. రాష్ట్ర నడిచే సంస్థ బస్సులకు ఇంధనం కోసం గ్రీన్ హైడ్రోజన్ ఉత్పత్తి చేయడానికి 1.7 మెగావాట్ల ఇంధన స్టేషన్, సోలార్ స్టేషన్ను నిర్మించింది. ఎల్ఈహెచ్ పరిపాలన మౌలిక సదుపాయాల కోసం నగరంలో 7.5 ఎకరాల భూమిని లీజుకు ఇచ్చింది.
ప్రయాణ చార్జీ తక్కువే..
అశోక్ లేలాండ్ ఏప్రిల్ 2020 లో హైడ్రోజన్ బస్సుల తయారీకి శ్రీకారం చుట్టింది. రూ .2.5 కోట్ల వ్యయంతో బస్సులను సరఫరా చేస్తోంది. హైడ్రోజన్ ఇంధన సెల్ బస్సుల కోసం ప్రయాణీకుల ఛార్జీలు కూడా తక్కువగా ఉండనున్నాయి. ప్రస్తుతం 9 మీటర్ల డీజిల్ బస్సులలో ప్రయాణించే ఖర్చుతో సమానంగా ఉండనున్నాయి. బస్సులకు తలెత్తే సాంకేతిక సమస్యలను ఎన్టీపీసీ పరిష్కరిస్తుందని అని కంపెనీ ఎగ్జిక్యూటివ్ తెలిపారు.
లేహ్కు చేరుకున్న తొలి బస్సు..
మొదటి బస్సు గురువారం లేకు చేరుకుంది. స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం సందర్భంగా సేవను ప్రారంభించే ప్రణాళిక సిద్ధం చేశారు. కానీ వరదలు, కొండచరియలు విరిగి పడడంతో ప్రారంభించలేదు. త్వరలో ప్రారంభిస్తామని కంపెనీ ఎగ్జిక్యూటివ్స్ తెలిపారు. 2020లో స్వాతంత్య్ర దినోత్సవ ప్రసంగంలో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ కార్బన్–న్యూట్రల్ లడఖ్పై తన దృష్టి పెంట్టిందని తెలిపారు. ఈ ప్రకటన వచ్చిన రెండేళ్లలో బస్సు రోడ్డు ఎక్కబోతోంది.
పర్యావరణ పరిరక్షణ కోసమే..
‘హిమాలయాల ఎత్తులలో ఉన్న లడఖ్ కొత్త ఎత్తులు వైపు పురోగమిస్తున్నాడు. లడఖ్ అనేక ప్రత్యేకతలు కలిగి ఉన్నాడు. మనం వాటిని కాపాడుకోవడమే కాదు, మనం కూడా వాటిని పెంచుకోవాలి. సిక్కిం సేంద్రీయ రాష్ట్రంగా తనదైన ముద్ర వేసినట్లు. ఈశాన్యంలో, లడఖ్, లేహ్, కార్గిల్ కూడా తమ సొంత సముచిత స్థానాన్ని కార్బన్ న్యూట్రల్’ యూనిట్గా సృష్టించగలరని ప్రధానమంత్రి చెప్పారు. హైడ్రోజన్ ఇంధన కణాలు శక్తి పరివర్తనకు కీలకమైన సాంకేతిక పరిజ్ఞానంగా గుర్తించబడినప్పటికీ, ఇది ఇప్పటికీ అభివృద్ధి చెందుతోంది. రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్ తన ప్లాంట్లో హైడ్రోజన్ బస్సులను కూడా పరీక్షిస్తోంది.
రెండు రకాల యూనిట్ల తయారీ..
ఎన్టీపీసీ ప్రాజెక్ట్ రెండు యూనిట్లుగా తయారు చేస్తోంది. ప్రభుత్వ రహదారులపై హైడ్రోజన్ ఇంధన సెల్ బస్సులు వాణిజ్యపరంగా మోహరించడం ఇదే మొదటిసారి. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం 11,500 అడుగుల కంటే ఎక్కువ ఎత్తులో మరియు గాలిలో తక్కువ ఆక్సిజన్తో అరుదైన వాతావరణం కలిగి ఉండటం ఇదే మొదటిసారి. లేహ్లో సగటున గడ్డకట్టే ఉష్ణోగ్రత 20 డిగ్రీల కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పుడు శీతాకాలంలో నిజమైన పరీక్ష ఉంటుంది. విండ్ చలితో కలిపి, అటువంటి తక్కువ ఉష్ణోగ్రతలు యంత్రాల్లో సమస్య తలెత్తే అవకాశం ఉంది.
