Budget Time And Date : 2025 కేంద్ర బడ్జెట్ కు రంగం సిద్ధమైంది. ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరి 1న పార్లమెంటులో దీనిని ప్రవేశ పెడతారు. ఇది ఆమెకు వరుసగా ఎనిమిదవ బడ్జెట్ అవుతుంది. మోడీ నేతృత్వంలోని ఎన్డీయే ప్రభుత్వం మూడవసారి అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత ఇది రెండవ బడ్జెట్. తాత్కాలిక బడ్జెట్ను జూలై 2024లో సమర్పించారు. బడ్జెట్ను వార్షిక ఆర్థిక నివేదికగా పరిగణిస్తారు. బడ్జెట్ అనే పదాన్ని మన రాజ్యాంగంలో ఎక్కడా ఉపయోగించలేదు. బడ్జెట్లో రాబోయే ఆర్థిక సంవత్సరానికి ఖర్చు, రాబడి వివరాలు ఉంటాయి. ఇది ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాలు, ప్రాధాన్యతల గురించి సమాచారాన్ని కూడా కలిగి ఉంటుంది.
కేంద్ర బడ్జెట్ తయారీ దాని ప్రవేశానికి ఆరు నెలల ముందు ప్రారంభమవుతుంది. సాధారణంగా ఈ ప్రక్రియ సెప్టెంబర్లో ప్రారంభమవుతుంది. మొదట ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ఇతర మంత్రిత్వ శాఖలు, విభాగాలకు బడ్జెట్ సర్క్యులర్ను జారీ చేస్తుంది. ఇది ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సవరించిన అంచనాలను… రాబోయే సంవత్సరానికి బడ్జెట్ అంచనాలను సమర్పించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. సంబంధిత విభాగాలు తమ ఆదాయం, వ్యయాల వివరాలను ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు అందిస్తాయి. వారు బడ్జెట్ అంచనాల తాత్కాలిక ప్రకటన రూపంలో బడ్జెట్ ప్రతిపాదనలను కూడా సమర్పిస్తారు. ఆ తర్వాత, ప్రభుత్వంలోని సీనియర్ అధికారులు బడ్జెట్ ముందస్తు సమావేశాలను నిర్వహిస్తారు. ప్రతి శాఖ, విభాగానికి కేటాయించాల్సిన గరిష్ట బడ్జెట్ పరిమితిని నిర్ణయిస్తారు.
2025 సాధారణ బడ్జెట్ సమర్పణకు కొన్ని రోజులు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి. ఫిబ్రవరి 1, 2025న ఉదయం 11 గంటలకు దేశ ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ మోడీ ప్రభుత్వ 14వ బడ్జెట్ను దేశానికి అంకితం చేస్తారు. కానీ, ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్ను సమర్పించే సమయం ఉదయం 11 గంటలు అని దేశంలో ఎప్పుడు నిర్ణయించారో తెలుగా.. ఈరోజు దాని గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.
సమయం 11 గంటలకు ఎవరు నిర్ణయించారు?
స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుండి ఫిబ్రవరి చివరి పని దినం సాయంత్రం 5 గంటలకు బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టారు. భారతదేశం, యునైటెడ్ కింగ్డమ్ మధ్య సమయ వ్యత్యాసం కారణంగా ఈ సమయాన్ని ఎంచుకున్నారు. భారతదేశ సమయం బ్రిటిష్ వేసవి సమయం కంటే 5.5 గంటలు ముందుంది . సాయంత్రం 5 గంటలకు (IST) బడ్జెట్ను సమర్పించడం వలన లండన్ లో పగటిపూట బడ్జెట్ ప్రకటించినట్లు చెబుతారు. కానీ, 1999లో అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వంలో యశ్వంత్ సిన్హా ఈ పద్ధతిని మార్చారు. 1998 – 2002 మధ్య భారతదేశ ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్న సిన్హా డేటాను లోతుగా విశ్లేషించడానికి తగినంత సమయం ఇవ్వడానికి ఉదయం 11 గంటలకు బడ్జెట్ను సమర్పించాలని సూచించారు.
ఫిబ్రవరి 1న ఎందుకు ప్రవేశపెట్టారు?
ఇప్పటివరకు దాదాపు 20 సంవత్సరాలుగా కేంద్ర బడ్జెట్ను ఫిబ్రవరి చివరి పని దినాన ప్రవేశ పెడతారు. కానీ 2017 లో అది మారింది. 2017 నుండి ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్ను ప్రవేశపెడతామని అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ ప్రకటించారు. ఫిబ్రవరి చివరి రోజున బడ్జెట్ను సమర్పిస్తే ఏప్రిల్ 1 నుండి ప్రారంభమయ్యే సంవత్సరానికి కొత్త విధానాలను రూపొందించడానికి కేంద్రానికి తగినంత సమయం లభించదని జైట్లీ ప్రకటించారు. ఈ కారణంగానే ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టడం ప్రారంభించారు.
