China Military Parade 2025: భారత ప్రధాని ఇటీవల చైనాలో పర్యటించారు. షాంఘై కోఆపరేటివ్ ఆర్గనైజేషన్ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. అ తర్వాత రెండు రోజులకు డ్రాగన్ కంట్రీ భారీ సైనిక కవాతు నిర్వహించింది. ఇది చారిత్రక ఘట్టానికి నివాళిగా మాత్రమే కాకుండా, జాతీయ శక్తిని, ఆధునిక యుద్ధ సాంకేతికతను, ప్రపంచ వేదికపై తన ఆధిపత్య ఆకాంక్షలను చాటిచెప్పే ప్రయత్నంగా నిలిచింది. ఈ కవాతులో రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్, ఉత్తర కొరియా నాయకుడు కిమ్ జాంగ్ ఉన్తో పాటు 26 దేశాల నాయకుల హాజరయ్యారు. పాకిస్తాన్కు ప్రాధాన్యం లభించడం, భారత్కు ఆహ్వానం అందకపోవడం చర్చనీయాంశమైంది.
చైనా శక్తి ప్రదర్శనే లక్ష్యం..
చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్పింగ్ ఈ సైనిక కవాతును 80వ విజయ దినోత్సవం (జపాన్ ఓటమి, రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపు) సందర్భంగా నిర్వహించినప్పటికీ, దాని ఉద్దేశం చరిత్రను స్మరించడం కంటే ప్రపంచ వేదికపై ఆధిపత్యాన్ని చాటడమే చైనా లక్ష్యంగా కనిపిస్తోంది. డీఎఫ్–61 అణ్వాయుధ క్షిపణి, జేఎల్–3 జలాంతర్గామి క్షిపణి, వైజే–17, వైజే–21 వంటి హైపర్సోనిక్ క్షిపణులు, మానవరహిత డ్రోన్లు, లేజర్ ఆయుధాలు, రోబోటిక్ వోల్వ్స్ వంటి అధునాతన సాంకేతికతలను ప్రదర్శించడం ద్వారా చైనా తన సైనిక సామర్థ్యాన్ని ప్రపంచానికి ప్రదర్శించింది. ఈ ఆయుధాలు భూమి, నీరు, ఆకాశం నుంచి దాడి చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్నాయి, ఇది చైనా బహుముఖ యుద్ధ వ్యూహాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ కవాతు ఒక విధంగా చైనా యొక్క ఆయుధ ఎగుమతి వ్యాపారానికి కూడా వేదికగా మారింది. మయన్మార్, ఇరాన్ వంటి దేశాలు ఇప్పటికే చైనా ఆయుధాలను భారీగా కొనుగోలు చేస్తున్నాయి, ఈ ప్రదర్శన ఇతర దేశాలను ఆకర్షించేందుకు ఉద్దేశించబడింది.
పాకిస్తాన్కు ప్రాధాన్యం..
కవాతులో పాకిస్తాన్ ప్రధాని షెహబాజ్ షరీఫ్, సైన్యాధ్యక్షుడు అసీం మునీర్ పాల్గొనడం చైనా–పాకిస్తాన్ సైనిక సంబంధాల దృఢత్వాన్ని స్పష్టం చేస్తుంది. చైనా అధునాతన ఆయుధాలు, ముఖ్యంగా డీఎఫ్–17, వైజే–21 క్షిపణులు, జేఎల్–3 వంటి జలాంతర్గామి క్షిపణులు, భవిష్యత్తులో పాకిస్తాన్ అమ్ములపొదిలో చేరే అవకాశం ఉంది. గతంలో ఆపరేషన్ సిందూర్ సమయంలో పాకిస్తాన్ చైనా రూపొందించిన జే–10సీ యుద్ధ విమానాలను, పీఎల్–15 క్షిపణులను ఉపయోగించింది. చైనా ఈ ఆయుధాలు లైన్ ఆఫ్ యాక్చువల్ కంట్రోల్ (ఎల్ఏసీ) వెంబడి మోహరిస్తే భారత భద్రతకు సవాళ్లు ఏర్పడతాయి. అదనంగా, చైనా–రష్యా సాన్నిహిత్యం కూడా భారత్కు ఆందోళన కలిగించే అంశం. రష్యా, ఉక్రెయిన్ యుద్ధం కారణంగా పాశ్చాత్య దేశాల నుంచి విడదీయబడి, చైనాపై ఆధారపడుతోంది. రష్యా అధునాతన యుద్ధ సాంకేతికత చైనాకు చేరి, అక్కడి నుంచి పాకిస్తాన్కు పంపబడితే, భారత భద్రతకు మరింత ముప్పు ఏర్పడుతుంది.
భారత్ రాజకీయ సమతుల్యత
భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ షాంఘై సహకార సంస్థ (ఎస్సీవో) సమావేశంలో పాల్గొన్నప్పటికీ, చైనా సైనిక కవాతులో హాజరు కాకపోవడం ఒక వ్యూహాత్మక నిర్ణయం. ఇది భారత్ చైనా విధానాలను పూర్తిగా సమర్థించదని, అదే సమయంలో దౌత్యపరమైన సంబంధాలను కొనసాగించాలనే ఉద్దేశాన్ని సూచిస్తుంది. అమెరికా సుంకాల విధానం, ý‡ష్యా–చైనా సాన్నిహిత్యం మధ్య, భారత్ బహుళపక్ష విధానాన్ని అవలంబించాల్సిన అవసరం ఉంది. ఎస్సీవో సమావేశంలో చైనాతో సాన్నిహిత్యం ప్రదర్శించడం ద్వారా, భారత్ అమెరికాకు తన స్వతంత్ర విదేశాంగ విధానాన్ని సూచించింది, కానీ కవాతులో గైర్హాజరు ద్వారా చైనా సైనిక ఆధిపత్య ఆకాంక్షలకు మద్దతు లేదని స్పష్టం చేసింది.
ఆసియా–పసిఫిక్లో చైనా ప్రభావం
చైనా కవాతు ఆసియా–పసిఫిక్ ప్రాంతంలోని దేశాలకు ఒక స్పష్టమైన సందేశాన్ని ఇచ్చింది. కంబోడియా, లావోస్ వంటి దేశాలు చైనా ఆయుధ శక్తిని స్వాగతించగలవు, కానీ వియత్నాం, మలేసియా, ఇండోనేసియా వంటి దేశాలకు దక్షిణ చైనా సముద్రంలో పెరుగుతున్న చైనా ఆధిపత్యం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. బంగ్లాదేశ్, నేపాల్, శ్రీలంక వంటి దేశాలు, చైనా ఆర్థిక, సైనిక ప్రభావంలో మరింత చిక్కుకుపోయే అవకాశం ఉంది. ఈ పరిస్థితి భారత్కు తన పొరుగు దేశాలతో దౌత్య సంబంధాలను బలోపేతం చేయడం ప్రాముఖ్యతను గుర్తు చేస్తుంది.
