Srilanka : ఇప్పటికే ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్న శ్రీలంక, చైనాతో 3.7 బిలియన్ డాలర్ల ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది. ఇప్పటివరకు ఇదే అతిపెద్ద విదేశీ పెట్టుబడి అని చెబుతున్నారు. ఈ ఒప్పందం చమురు శుద్ధి కర్మాగారాన్ని నిర్మించడానికి జరిగింది. ఈ చక్కెర శుద్ధి కర్మాగారం శ్రీలంక దక్షిణ ఓడరేవు నగరమైన హంబన్టోటలో నిర్మించబడుతుంది. శ్రీలంక అధ్యక్షుడు అనువర్ కుమార దిసానాయకే చైనా పర్యటన సందర్భంగా ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు జరిగాయి. ఆసక్తికరంగా, హంబన్టోటలో చైనా గతంలో ఒక ఓడరేవును నిర్మించింది. తరువాత అప్పుల ఊబిలో కూరుకుపోయి 99 సంవత్సరాల లీజుకు తీసుకుంది. ఇప్పుడు చైనా ఈ ఓడరేవును భారతదేశానికి సమీపంలోని వ్యూహాత్మక ప్రదేశంగా మార్చింది. హిందూ మహాసముద్ర ప్రాంతంలో వ్యూహాత్మక ప్రయోజనాన్ని పొందాలనే చైనా ప్రణాళికలో ఈ కొత్త శుద్ధి కర్మాగారం కూడా ఒక భాగమవుతుందనే భయం ఉంది. హంబన్తోట ఓడరేవు ప్రాముఖ్యత ఏమిటి.. చైనా ఇక్కడ చమురు శుద్ధి కర్మాగారాన్ని నిర్మించడం వల్ల కలిగే ప్రమాదాలు ఏమిటో తెలుసుకుందాం?
హంబన్టోట వ్యూహాత్మకంగా ఎంత ముఖ్యమైనది?
హంబన్టోట హిందూ మహాసముద్రం(Hindu Ocean)లోని ముఖ్యమైన సముద్ర వాణిజ్య మార్గాలకు సమీపంలో ఉంది. ఈ ఓడరేవు ప్రపంచంలోనే అత్యంత రద్దీగా ఉండే ఓడరేవులలో ఒకటి. 1.5 బిలియన్ డాలర్ల వ్యయంతో నిర్మించిన హంబన్టోట(Hambantota) ఓడరేవును చైనా నుండి రుణం తీసుకొని నిర్మించారు. కానీ రుణం తిరిగి చెల్లించడంలో విఫలమైన తర్వాత, శ్రీలంక దానిని 99 సంవత్సరాల లీజుపై చైనాకు అప్పగించింది. ఇదే ఓడరేవును చైనా ఇప్పుడు తన వ్యూహాత్మక కార్యకలాపాలకు ఉపయోగిస్తోంది. ఇప్పుడు చైనా ఇక్కడ అత్యాధునిక శుద్ధి కర్మాగారాన్ని నిర్మిస్తుందని, ఇది రోజుకు 200,000 బ్యారెళ్ల ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుందని.. ఇది పూర్తిగా ఎగుమతి కేంద్రీకృతమై ఉంటుందని చెబుతున్నారు.
ఇది భారతదేశానికి ఎందుకు హెచ్చరిక గంట?
ఆసియా, యూరప్ మధ్య ప్రధాన సముద్ర మార్గానికి సమీపంలో ఉన్న హంబన్టోట ఓడరేవు చైనాకు సైనిక స్థావరంగా మారే అవకాశం ఉందని భారతదేశం, అమెరికా చాలా కాలంగా ఆందోళన చెందుతున్నాయి. ఈ ఓడరేవు సైనిక అవసరాలకు ఉపయోగపడుతుందని చైనా(China), శ్రీలంక పదేపదే తిరస్కరించినప్పటికీ, వాస్తవికత వేరే విషయాన్ని సూచిస్తుంది.
పరిశోధనల పేరుతో సైనిక తయారీ
2022లో, చైనా సైనిక సర్వే నౌక యువాన్ వాంగ్ 5 హంబన్టోట ఓడరేవులో ఆగి భారతదేశం ఆందోళనలను లేవనెత్తింది. చైనా దీనిని “సాధారణ సముద్ర పరిశోధన”లో భాగంగా అభివర్ణిస్తూనే ఉంది.. కానీ నిపుణులు ఈ నౌకను రెండు విధాలుగా ఉపయోగించుకోగలరని చెబుతున్నారు. ఈ నౌకలు సముద్ర ఉపరితలం, ఇతర వ్యూహాత్మక డేటాను సేకరిస్తాయి. ఈ సమాచారాన్ని చైనా నావికా కార్యకలాపాలు, గని యుద్ధం వంటి సైనిక వ్యూహాలలో ఉపయోగించవచ్చు. చైనా ఈ డేటాను ఉపయోగించి భారతదేశానికి వ్యతిరేకంగా వ్యూహాత్మక ప్రయోజనం పొందవచ్చు.
శ్రీలంక ఒప్పందంపై విశ్లేషకుల అభిప్రాయం
ఈ ఒప్పందం కేవలం చమురు శుద్ధి కర్మాగారానికి సంబంధించినది కాదని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. చిన్న దేశాలను అప్పుల ఊబిలో బంధించడం ద్వారా తన వ్యూహాత్మక స్థానాన్ని బలోపేతం చేసుకోవాలనే చైనా వ్యూహంలో ఇది ఒక భాగం. భారతదేశం దగ్గర తన ఆధిపత్యాన్ని పెంచుకోవడానికి అది ప్రయత్నిస్తున్న పెద్ద వ్యూహంలో ఇది కూడా ఒక భాగం. ఇది భారతదేశానికి ఆర్థిక దృక్కోణం నుండి మాత్రమే కాకుండా వ్యూహాత్మక, సైనిక దృక్కోణం నుండి కూడా ఆందోళన కలిగించే విషయం. ఇప్పటికే తీవ్ర ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్న శ్రీలంకకు చైనా షరతులను అంగీకరించడం తప్ప వేరే మార్గం లేదు.
చైనా భారతదేశాన్ని అన్ని వైపుల నుండి చుట్టుముట్టడానికి ప్రయత్నాలు
హిందూ మహాసముద్రంలో అన్ని వైపుల నుండి భారతదేశాన్ని చుట్టుముట్టడానికి, చైనా వివిధ దేశాలలో తన నావికా స్థావరాలను నిర్మిస్తోంది. చైనా భారతదేశం చుట్టూ ‘స్ట్రింగ్ ఆఫ్ పెరల్స్ ‘ అని పిలువబడే ఒక వృత్తాన్ని సృష్టిస్తోంది. స్ట్రింగ్ ఆఫ్ పెరల్స్ ద్వారానే చైనా బంగ్లాదేశ్లో కంటైనర్ సౌకర్యాన్ని, పాకిస్తాన్లోని గ్వాదర్ ఓడరేవును, మయన్మార్లోని కయాక్ప్యు ఓడరేవును స్థాపించింది. దీనితో పాటు బంగ్లాదేశ్లోని చిట్టగాంగ్ ఓడరేవు వంటి ఓడరేవుల అభివృద్ధిలో చైనా పెట్టుబడులు పెట్టింది.
