Goa Liberation Day 2024: 1961లో స్వాతంత్య్రం పొందిన గోవా కథ.. దాని చరిత్ర ప్రాముఖ్యత ఏంటంటే?

Goa Liberation Day 2024: గోవా.. భారత్‌లో టూరిస్టు రాష్ట్రం. ఏటా లక్షల మంది పర్యాటకులు ఇక్కడికి వస్తారు. దేశ విదేశాల పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్న గోవా 451 ఏళ్లు పోర్చుగీసు పాలనలోనే ఉంది. 1961లో దీనికి విముక్తి లభించింది. ఆపరేషన్‌ విజయ్, త్వరిత సైనిక చర్య, పోర్చుగీస్‌ నియంత్రణను ముగించింది. గోవా భారతదేశంలోకి ఏకీకరణకు ముగింపు పలికింది. ఈ రోజు గోవా స్థితిస్థాపకత, ఐక్యత మరియు వలసవాద అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా ప్రజల సంకల్పం యొక్క విజయానికి ప్రతీక. ఈ ప్రాంత చరిత్రలో ఒక కీలక ఘట్టాన్ని సూచిస్తుంది. సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలతో జరుపుకుంటారు.

ఏటా విమోచన దినం..
డిసెంబర్‌ 19న గోవా ఏటా విమోచన దినం జరుపుకుంటుంది. 1961లో పోర్చుగీస్‌ పాలన నుంచి రాష్ట్రానికి విముక్తిని సూచిస్తుంది. ఈ రోజు స్థితిస్థాపకత మరియు స్వేచ్ఛతో ప్రతిధ్వనిస్తుంది మరియు గోవాల ఐక్యతకు ప్రతీక. ఈ రోజున, వలస పాలనపై ప్రజల సంకల్పం సాధించిన విజయాన్ని జరుపుకోవడానికి గోవాలోని ప్రజలు కలిసి వస్తారు.

గోవా విముక్తి నేపథ్యం..
451 ఏళ్లపాటు పోర్చుగీసు పాలనలో ఉన్న గోవా 1961, డిసెంబర్‌ 19న విముక్తి పొందింది. 19వ శతాబ్దంలో జరిగిన స్వాతంత్య్ర ఉద్యమం గోవాలో తక్కువ ప్రభావాన్ని చూపింది, అయితే కొంతమంది నివాసితులు 1960ల వరకు అహింసా నిరసనల్లో పాల్గొన్నారు. 1947లో బ్రిటీష్‌ పాలన నుండి భారతదేశం చాలా వరకు స్వాతంత్య్రం పొందినప్పుడు పోర్చుగల్‌ గోవాకు స్వాతంత్య్రం ఇవ్వలేదు. గోవా సాంస్కృతికంగా భిన్నమైనదని, పోర్చుగల్‌లో భాగమని, అది కాలనీ కాదని పోర్చుగల్‌ వాదించింది. ఆ సమయంలో భారతదేశం సైనిక చర్య తీసుకోలేదు ఎందుకంటే అది రాచరిక రాష్ట్రాలను ఏకీకృతం చేయడంపై దృష్టి పెట్టింది. 1950లో, భారతదేశం గోవాపై చర్చించవలసిందిగా పోర్చుగల్‌ను కోరింది, అయితే పోర్చుగల్‌ తదుపరి అభ్యర్థనలను పట్టించుకోలేదు. దీంతో 1953, జూన్‌ 11న పోర్చుగల్‌లో భారతదేశం తన దౌత్య కార్యకలాపాలను నిలిపివేసింది. తర్వాత, 1961, డిసెంబర్‌లో, భారతదేశం గోవాపై దండయాత్ర చేసి నియంత్రణను చేపట్టింది.

ఆపరేషన్‌ విజయ్‌..
పోర్చుగీస్‌ నియంత్రణ నుంచి గోవాను విడిపించడానికి భారత సాయుధ దళాలు ఆపరేషన్‌ విజయ్‌ను ప్రారంభించాయి. ఈ యుద్ధంలో దాదాపు 22 మంది భారతీయులు, 30 మంది పోర్చుగీస్‌ సైనికులు మరణించారు. 1987, మే 30న గోవా కొత్త రాష్ట్రంగా అవతరించింది. సుదీర్ఘమైన, అన్యాయమైన విదేశీ పాలనను ముగించినందున ఈ సంఘటన ముఖ్యమైనది.

పోర్చుగీసు నియంత్రణలోనే..
బ్రిటీష్‌ వారు భారతదేశాన్ని విడిచిపెట్టిన తరువాత, గోవా మాత్రమే భారతదేశంలోని విదేశీ నియంత్రణలో ఉంది. భారతదేశం నుండి అనేక అభ్యర్థనలు ఉన్నప్పటికీ పోర్చుగీస్‌ గోవాను వదులుకోవడానికి నిరాకరించింది. గోవా స్వాతంత్య్రం కోసం భారత ప్రభుత్వం మద్దతుతో లోపల మరియు వెలుపల పోరాటం జరిగింది. 1961 చివరి నాటికి, అనేక చర్చలు విఫలమైన తర్వాత, భారత ప్రభుత్వం సైనిక బలగాలను పంపింది. పోర్చుగీస్‌ వైమానిక శక్తి గురించి ఆందోళనలు తలెత్తాయి, కాబట్టి భారత వైమానిక దళం నేల దళాలకు సహాయం చేయవలసిందిగా కోరింది. 1961, డిసెంబర్‌ 17న గోవాను సైన్యం ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. దాదాపు 30 వేల మంది భారత సైనికులు, భారత వైమానిక దళం మద్దతుతో 3 వేల మంది పోర్చుగీసు నావికాదళాన్ని ఎదుర్కొన్నారు. ఆ తర్వాత మరికొన్ని సైనిక చర్యలు జరిగాయి, డామన్, డయ్యూలోని ఇతర పోర్చుగీస్‌ భూభాగాలు కూడా స్వాధీనం చేసుకున్నాయి.

యూనియన్‌ టెరిటరీ ఆఫ్‌ గోవా..
గోవా, డామన్, డయ్యూ కలిపి ‘యూనియన్‌ టెరిటరీ ఆఫ్‌ గోవా, డామన్‌ మరియు డయ్యూ‘గా మారాయి. ‘ఆపరేషన్‌ విజయ్‌‘గా పిలిచే ఈ ఆపరేషన్‌ కొద్దిపాటి హింసతో జరిగింది. చివరగా, పోర్చుగీస్‌ గవర్నర్‌ జనరల్, వస్సలో డా సిల్వా, డిసెంబర్‌ 18న గోవాను అప్పగించారు. మూడు రోజుల కార్యకలాపాల తర్వాత, గోవా అధికారికంగా డిసెంబర్‌ 19, 1961న భారతదేశంలో భాగమైంది.

గోవా విమోచన దినం ప్రాముఖ్యత
గోవా విముక్తి దినం చాలా ముఖ్యమైనది. ఎందుకంటే ఇది 1961లో గోవా అనేక సంవత్సరాల పోర్చుగీస్‌ వలస పాలన తర్వాత భారతదేశంలో భాగమైన సమయాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ రోజు స్వేచ్ఛ కోసం ప్రజల బలమైన పోరాటాన్ని చూపుతుంది మరియు గోవా చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన అధ్యాయాన్ని ప్రారంభిస్తుంది. ప్రజలు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, జాతీయ గర్వంతో గోవా విమోచన దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు గోవాను ఒక ప్రత్యేక ప్రదేశంగా మార్చే ప్రాంతం యొక్క గొప్ప చరిత్ర, ప్రత్యేకమైన సంస్కృతి, స్థితిస్థాపక స్ఫూర్తిని ప్రజలకు గుర్తు చేస్తుంది.