Manmohan Singh's economic liberalization
Manmohan Singh : దేశ మాజీ ప్రధాని, ప్రముఖ ఆర్థికవేత్త మన్మోహన్ సింగ్ గురువారం ఢిల్లీలోని ఎయిమ్స్‌లో కన్నుమూశారు. ఈ విషాద సమయంలో దేశంలోని పెద్ద నాయకులంతా ఆయనకు భావోద్వేగంతో నివాళులు అర్పిస్తున్నారు. మన్మోహన్ సింగ్ విధానాలు దేశానికి కొత్త దిశానిర్దేశం చేశాయి. ఆయన చేసిన కృషిని ఈ దేశం ఎప్పటికీ గుర్తుంచుకుంటుంది. కానీ, ఒకప్పుడు మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వానికి ముప్పు ఏర్పడింది. సమాజ్ వాదీ పార్టీ వ్యవస్థాపకుడు ములాయం సింగ్ యాదవ్ తన ట్రబుల్షూటర్‌గా వచ్చి తన ప్రభుత్వాన్ని కాపాడుకున్నాడు.
ఈ ఘటన 2008లో కేంద్రంలో మన్మోహన్ సింగ్ నేతృత్వంలోని యూపీఏ ప్రభుత్వం ఉన్న సమయంలో జరిగింది. సమాజ్‌వాదీ, వామపక్షాల మద్దతుతో ఈ ప్రభుత్వం నడిచింది. 2008లో అమెరికాతో కుదుర్చుకున్న అణు ఒప్పందం కారణంగా మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వానికి ముప్పు ఏర్పడింది. వామపక్షాలు, సమాజ్‌వాదీ పార్టీలు వ్యతిరేకించాయి. కానీ, మన్మోహన్ సింగ్ మాత్రం తన నిర్ణయం నుంచి వెనక్కి తగ్గేందుకు సిద్ధంగా లేరు. మన్మోహన్ ప్రభుత్వం పడిపోయే ప్రమాదం ఏర్పడింది. వామపక్షాలు ప్రభుత్వానికి మద్దతు ఉపసంహరించుకున్నాయి. ఎంతటి ఎదురు దెబ్బలు ఎదురైనా మొక్కవోని ధైర్యంతో ప్రభుత్వాన్ని నడిపిన సహనశీలి మన్మోహన్ సింగ్.
మన్మోహన్ సింగ్ అనేక బలమైన నిర్ణయాలు భారతదేశం విధిని పదే పదే మార్చాయి. దీని కారణంగా నేడు ప్రతి భారతీయుడు ప్రపంచం ముందు తనను తాను భారతీయుడిగా పిలుచుకునేందుకు గర్వపడుతున్నాడు. ఆయన గురించిన కొన్ని ప్రత్యేక విషయాలు తెలుసుకుందాం. స్వతంత్ర భారతదేశ చరిత్రలో, స్వాతంత్ర్యానికి ముందు నేటి పాకిస్తాన్‌లో ఇటువంటి ప్రధానమంత్రులు కేవలం ముగ్గురు మాత్రమే ఉన్నారు, కానీ వారిలో, భారతదేశ విధిని అనేకసార్లు మార్చే అవకాశం పొందిన ఏకైక ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్. దేశంలో ఎక్కువ కాలం పనిచేసిన ప్రధానమంత్రులలో ఆయన కూడా ఉన్నారు. అంతెందుకు, తన బలమైన నిర్ణయాలతో ఈ దేశాన్ని ప్రగతి పథంలోకి తీసుకొచ్చారు.
మన్మోహన్ సింగ్ ఆర్థిక సరళీకరణ విధానాలు దేశాన్ని పేదరికం బారి నుంచి విముక్తి చేసేందుకు కృషి చేశాయి. 1991లో ఆయన చేసిన చారిత్రాత్మక బడ్జెట్‌తో నేటికి దాదాపు 33 ఏళ్లు పూర్తయ్యాయి. ఈ విధానాల వల్ల దేశంలోని 30 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయట పడగలిగారు. ప్రయివేటు రంగం విస్తరించి కోట్లాది కొత్త ఉద్యోగాలను సృష్టించింది. అనేక సందర్భాల్లో దిగుమతులపై ఆధారపడిన భారతదేశం నేడు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సాఫ్ట్‌వేర్ ఎగుమతిదారులలో ఒకటిగా మారింది. ఐటీ రంగం విస్తరణ ఈ దేశంలోని అధిక జనాభాను ధనవంతులుగా చేసింది.
కార్పొరేట్ల బాధ్యత ఖరారు
ఇది మాత్రమే కాదు, మన్మోహన్ సింగ్ హయాంలో కొత్త కంపెనీల చట్టాన్ని కూడా తీసుకువచ్చారు. ఈ చట్టం దేశంలోని కార్పొరేట్ల బాధ్యతలను నిర్ణయించింది. కంపెనీలకు సామాజిక బాధ్యత వర్తిస్తుంది. దీని వల్ల సమాజ స్థాయిలో పెనుమార్పులు కనిపించాయి.
దేశ భవితవ్యం పదే పదే మారిపోయింది
మన్మోహన్ సింగ్ జీవితాన్ని పరిశీలిస్తే, భారతదేశ భవితవ్యాన్ని మార్చే నిర్ణయాలను ఆయన తీసుకున్న సందర్భాలు చాలానే ఉన్నాయి. పీఎం నరసింహారావు ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టాక 1991లో చరిత్రాత్మక బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. ఈ బడ్జెట్ దేశంలో ఆర్థిక సరళీకరణను ప్రారంభించింది. ఆయన చేసిన విధానాల ఫలితమే నేడు భారతదేశం ప్రపంచంలోనే 5వ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా అవతరించింది