Africa’s Rift : ఆఫ్రికా(Africa) మధ్యలో చీలిక పరిమాణం నిరంతరం పెరుగుతోంది. ఈ చీలిక వెలుగులోకి వచ్చిన తర్వాత ఖండం రెండు ముక్కలయ్యే ప్రమాదం గతంలో కంటే ఎక్కువైంది. మార్చి ప్రారంభంలో ఈ పగుళ్లు వెల్లడయ్యాయి. ఆ సమయంలో దాదాపు 56 కిలోమీటర్ల పొడవునా పగుళ్లు కనిపించినా జూన్ నాటికి పగుళ్లు మరింత ఎక్కువయ్యాయి. జియోలాజికల్ సొసైటీ ఆఫ్ లండన్(Geological Society of London) ప్రకారం, ఎర్ర సముద్రం(Red Sea) నుండి మొజాంబిక్ వరకు దాదాపు 3,500 కిలోమీటర్ల వరకు లోయల పొడవైన నెట్వర్క్ విస్తరించి ఉంది. ఈ ప్రాంతం మొత్తం నెమ్మదిగా పెద్ద పగుళ్లుగా మారుతోంది.ఈ పగుళ్లలో కొత్త సముద్రం ఏర్పడుతుందని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు.
ఎందుకు , ఎలా చీలిక ఏర్పడుతుంది?
ఈ విస్తృత చీలిక కారణంగా ఆఫ్రికా ఇప్పుడు రెండు భాగాలుగా విడిపోతుందా అనే ప్రశ్నలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా తలెత్తుతున్నాయి. ఇదే జరిగితే అది ఎప్పుడు జరుగుతుంది? ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం కోసం భూగర్భ శాస్త్రవేత్తలు అన్వేషణ ప్రారంభించారు. దీని కోసం శాస్త్రవేత్తలు టెక్టోనిక్ ప్లేట్(tectonic plates)లను అధ్యయనం చేయడం ప్రారంభించారు. నాసా ఎర్త్ అబ్జర్వేటరీ ప్రకారం.. తూర్పు ఆఫ్రికాలోని సోమాలియన్ టెక్టోనిక్ ప్లేట్ నుబియన్ టెక్టోనిక్ ప్లేట్ నుండి తూర్పు వైపుకు లాగబడుతోంది. సోమాలియన్ ప్లేట్ను సోమాలి ప్లేట్ అని కూడా పిలుస్తారు. నుబియన్ ప్లేట్ను ఆఫ్రికన్ ప్లేట్ అని కూడా పిలుస్తారు.
భూగర్భ శాస్త్రవేత్తల ప్రకారం.. సోమాలియన్,నుబియన్ ప్లేట్లు(Nubian plates) కూడా అరేబియా ప్లేట్ నుండి విడిపోతున్నాయి. జియోలాజికల్ సొసైటీ ఆఫ్ లండన్ తన అధ్యయనంలో ఈ ప్లేట్లు ఇథియోపియాలో Y- ఆకారపు చీలిక వ్యవస్థను ఏర్పరుస్తాయని కనుగొంది. కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఎర్త్ సైన్సెస్ ఎమెరిటస్ ప్రొఫెసర్ కెన్ మెక్డొనాల్డ్ ప్రస్తుతం పగుళ్లు ఏర్పడే వేగం నెమ్మదిగా ఉందని, అయితే దాని ప్రమాదం చాలా పెద్దదని అన్నారు. భవిష్యత్తులో దీని ప్రభావం ఎంత వరకు ఉంటుందో స్పష్టంగా చెప్పలేం.
ఆఫ్రికా విడిపోతే ఏమవుతుంది?
జియోలాజికల్ సొసైటీ ఆఫ్ లండన్ ప్రకారం, కెన్యా – ఇథియోపియా మధ్య వేడి, బలహీనమైన భూమి కారణంగా తూర్పు ఆఫ్రికా ప్రాంతంలో పగుళ్లు ఏర్పడే అవకాశం ఉంది. ఈ వేడి కారణంగా భూమి లోపల ఉన్న శిల విస్తరించి, పగుళ్లు ఏర్పడింది. ఆఫ్రికా విడిపోతే చీలికల మధ్య సముద్రం ఏర్పడుతుందని నాసా ఎర్త్ అబ్జర్వేటరీ కనుగొంది. ఈ కొత్త భూభాగంలో సోమాలియా, ఎరిట్రియా, జిబౌటి, ఇథియోపియా, కెన్యా, టాంజానియా, మొజాంబిక్ తూర్పు భాగాలు ఉంటాయి.
పగుళ్లు గురించి ఉన్న అపోహలు
ఆఫ్రికన్ ఖండం విచ్ఛిన్నమైతే రాబోయే సంవత్సరాల్లో ఏమి జరుగుతుందో శాస్త్రవేత్తలలో కూడా చర్చ జరుగుతోంది. భూమిలో పగుళ్లకు కారణమయ్యే సహజ శక్తులు కూడా భవిష్యత్తులో మందగించవచ్చని శాస్త్రవేత్త ఎబింగర్ చెప్పారు. ఇలా చరిత్రలో చాలా సార్లు జరిగింది. సోమాలియన్, నుబియన్ ప్లేట్ల మధ్య తక్కువ విభజన కూడా ఉండవచ్చు. ఈ రకమైన మొదటి చురుకైన, తరువాత పొడి పగుళ్లు ప్రపంచంలో చాలాసార్లు కనిపించాయని ఎబింగర్ చెప్పారు. ఆఫ్రికా కూడా ఈ చీలిక ప్రమాదం నుండి బయటపడుతుందని చెప్పారు.
