Water : నీటిలో పెరుగుతున్న అమ్మోనియా? డేంజర్ గా మారుతున్న యమునా నది?

Water :  ప్రతి సంవత్సరం లాగానే యమునా నదిలో మరోసారి తెల్లటి నురుగు కనిపిస్తోంది. నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, నీటిలో కాలుష్యం స్థాయి గణనీయంగా పెరిగినప్పుడు ఇలా జరుగుతుంది అంటున్నారు. అది తాగడానికి పనికిరానిదిగా మారితే, అందులో అమ్మోనియా స్థాయి బాగా పెరిగిందని అర్థం. అమ్మోనియా నీరు మానవులు, జంతువులపై చాలా చెడు ప్రభావాలను చూపుతుంది. అయితే ఈ యమునా నదిలో అమ్మోనియా స్థాయి పెరగడం వల్ల కలిగే నష్టాలు ఏంటో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

ఓ వైపు దేశ రాజధాని ఢిల్లీలో వాయుకాలుష్యంతో ప్రజలు నానా అవస్థలు పడుతున్నారు. మరోవైపు యమునా నదిలో కాలుష్యం రోజురోజుకూ పెరిగిపోతోంది. ఒకప్పుడు యమునా నదిని ప్రాణదాతగా భావించేవారు. నేడు అది నురగలా మారుతోంది. సమస్యలను తెచ్చి పెడుతుందట.

ముఖ్యమైన నిబంధనల ప్రకారం దేశ రాజధానిలోని మురుగునీటి శుద్ధి కర్మాగారాలు (ఎస్‌టిపి) ముడి మురుగును యమునా నదిలోకి వదులుతున్నాయా లేదా అనే దానిపై ఢిల్లీ హైకోర్టు కఠినంగా వ్యవహరించింది. ఈ నీటిలో అమ్మోనియా మోతాదు రోజురోజుకూ పెరుగుతోందని చెబుతున్నారు. దీని వల్ల ఇకపై ఆ నీటిని తాగడానికి వీల్లేదు. తాగితే ఆరోగ్యంపై చెడు ప్రభావం చూపుతుంది ఈ నీరు.

యమునా నదిలో అమ్మోనియా పరిమాణం రోజురోజుకూ పెరుగుతోంది. బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ (BIS) ప్రకారం, త్రాగునీటిలో అమ్మోనియా పరిమాణం 0.5 ppm స్థాయిని మించకూడదు. యమునాలో అమ్మోనియా స్థాయి 8 ppm వరకు చేరుకుంటుంది. ఢిల్లీ జల్ బోర్డు కేవలం 0.9 ppm వరకు మాత్రమే నీటిని శుద్ధి చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది. యమునా నదిలో అమ్మోనియా స్థాయి రోజురోజుకు పెరుగడం వల్ల ఇది పెద్ద సమస్యగా మారుతుంది. యమునాలో అమ్మోనియా పరిమాణం పెరగడం, చంద్రవాల్, సోనియా విహార్, వజీరాబాద్ ప్లాంట్‌లలో నీటి మట్టం పెరగడం వల్ల నీటిలో విపరీతమైన ఫ్యాక్టరీ, మురుగునీటి మట్టం పెరిగింది.

చికిత్స ఎలా ఉంది?
ఢిల్లీ జల్ బోర్డ్ నీటి శుద్ధి కర్మాగారాలు అధిక అమ్మోనియా చికిత్సకు క్లోరిన్‌ను ఉపయోగిస్తాయి. అధికారుల ప్రకారం, ఒక ppm అమ్మోనియాకల్ నైట్రోజన్‌ను తటస్థీకరించడానికి గంటకు లీటరు నీటికి 11.5 కిలోల క్లోరిన్ అవసరం. చికిత్స తర్వాత కూడా, కొంత మొత్తంలో క్లోరిన్ నీటిలో ఉండాలి.

అమ్మోనియా వ్యాధి లక్షణాలు: తలనొప్పి, వికారం లేదా వాంతులు, కోమా, చిరాకు, మాట్లాడటం లేదా ఏకాగ్రతలో ఇబ్బంది, ప్రవర్తన సవరణ, మూర్ఛలు, నిద్రలేమి వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.

అమ్మోనియా వ్యాధికి కారణాలు: కాలేయ వ్యాధి, కాలేయ సిర్రోసిస్, ఎన్సెఫలోపతి, మూత్రపిండ వ్యాధి లేదా మూత్రపిండ వైఫల్యం, రేయ్ సిండ్రోమ్, జన్యు పరిస్థితులు వంటివి కారణం కావచ్చు అంటున్నారు నిపుణులు.

అమ్మోనియా వ్యాధి చికిత్స చాలా అవసరం. అయితే అమ్మోనియా స్థాయిలను తగ్గించడానికి, తక్కువ ప్రోటీన్ ఆహారం తీసుకోవాలి