IPhone: ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్మార్ట్ఫోన్(Smart Phone) వినియోగదారుల మొదటి ఎంపిక ఐఫోన్. ముఖ్యంగా అమెరికన్లలో యాపిల్ ఫోన్కు ఉన్న క్రేజ్ అంతా ఇంతా కాదు. అయితే, ఇంతటి ప్రజాదరణ ఉన్న ఐఫోన్ అమెరికాలో మాత్రం తయారు కాదు. ఫోన్ వాడుతున్నవారు కూడా అమెరికా(America)లో ఎందుకు తయారు కాదని ఆలోచించరు. కానీ, గతంలో అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా కూడా ఈ ప్రశ్నను యాపిల్ సీఈఓ(Apple CEO) స్టీవ్ జాబ్స్ను నేరుగా అడిగారు. ఆయన ఇచ్చిన సమాధానం నిర్మోహమాటంగా, నిజాయితీగా ఉండటమే కాకుండా, ఈ రోజు కూడా చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఈ కథనంలో ఐఫోన్(I phone) ఉత్పత్తి వెనుక ఆర్థిక, సాంకేతిక కారణాలను విశ్లేషిస్తాం.
Also Read: స్వాతంత్రోద్యమ చరిత్రకెందుకు ఇన్ని వక్రభాష్యాలు
2011 ఫిబ్రవరిలో కాలిఫోర్నియాలో జరిగిన ఒక ప్రైవేట్ సమావేశంలో అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా(Barak Obama), సిలికాన్ వ్యాలీ టెక్ దిగ్గజాలతో సమావేశమయ్యారు. ఈ సమావేశానికి యాపిల్ సీఈఓ స్టీవ్ జాబ్స్(Steev Jobs)తోపాటు గూగుల్, ఫేస్బుక్ వంటి సంస్థల నాయకులు హాజరయ్యారు. ఈ సందర్భంలో ఒబామా, ఐఫోన్ను అమెరికాలో ఉత్పత్తి చేయడానికి ఏం కావాలని స్టీవ్ జాబ్స్ను నేరుగా ప్రశ్నించారు. స్టీవ్ జాబ్స్ సమాధానం సూటిగా, నిర్మొహమాటంగా ఉంది: ‘‘ఐఫోన్ తయారీకి అమెరికా(America) కంటే ఇతర దేశాలు ఎక్కువ అనుకూలం. యూఎస్లో అవసరమైన పరిస్థితులు లేవు.’’ ఈ సమాధానం తర్వాత న్యూయార్క్ టైమ్స్లో ప్రచురితమై, విస్తృత చర్చకు దారితీసింది.
చైనా, భారత్లో ఐఫోన్ ఉత్పత్తి..
ఐఫోన్లు ప్రధానంగా చైనా, భారత్ వంటి దేశాల్లో తయారవుతాయి. దీని వెనుక పలు కీలక కారణాలు ఉన్నాయి.
తక్కువ ఉత్పత్తి ఖర్చులు..
చైనా(China)వంటి దేశాల్లో కార్మికుల జీతాలు అమెరికాతో పోలిస్తే చాలా తక్కువ. అమెరికాలో కనీస వేతన చట్టాలు, కార్మిక సంఘాల ఒత్తిడి వల్ల ఉత్పత్తి ఖర్చు గణనీయంగా పెరుగుతుంది. చైనాలో ఒక ఐఫోన్ తయారీకి కార్మిక ఖర్చు 10–15 డాలర్లు ఉంటే, అమెరికాలో ఇది 50 డాలర్లకు పైగా ఉంటుందని అంచనా.
ప్రత్యేకమైన తయారీ వ్యవస్థ..
చైనా దశాబ్దాలుగా ఒక బలమైన తయారీ పర్యావరణ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేసింది. ఫాక్స్కాన్(Foxcon), పెగాట్రాన్ వంటి సంస్థలు లక్షలాది నైపుణ్యం కలిగిన కార్మికులను, అత్యాధునిక ఫ్యాక్టరీలను నిర్వహిస్తాయి. ఈ సంస్థలు ఐఫోన్ ఉత్పత్తికి అవసరమైన భాగాలను సమీకరించడం, అసెంబ్లింగ్ చేయడంలో అసమాన సామర్థ్యం కలిగి ఉన్నాయి.
సరఫరా సౌలభ్యం..
ఐఫోన్ తయారీకి అవసరమైన భాగాలు(చిప్లు, స్క్రీన్లు, బ్యాటరీలు) ఆసియా దేశాల్లో(Asia Cuntries)నే ఎక్కువగా ఉత్పత్తి అవుతాయి. చైనాలోని షెన్జెన్ వంటి నగరాలు సరఫరా కేంద్రాలుగా ఉన్నాయి. అమెరికాలో ఈ భాగాలను దిగుమతి చేసుకుంటే ఖర్చు, సమయం రెండూ పెరుగుతాయి.
ధరలపై ప్రభావం:
అమెరికాలో ఐఫోన్లు తయారైతే, వాటి ధర మూడింతలు పెరిగే అవకాశం ఉందని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. ప్రస్తుతం 999 డాలర్లకు విక్రయించే ఐఫోన్ 15 అమెరికాలో తయారైతే దాదాపు 2,500–3,000 డాలర్లకు చేరవచ్చు. ఇది వినియోగదారులకు భారమవుతుంది.
అమెరికాలో ఉత్పత్తి సవాళ్లు
అమెరికాలో ఐఫోన్ తయారీకి అనేక అడ్డంకులు ఉన్నాయి.
కార్మికుల కొరత: అమెరికాలో లక్షలాది నైపుణ్యం కలిగిన కార్మికులను ఒకే చోట సమీకరించడం కష్టం. చైనాలో ఫాక్స్కాన్ వంటి సంస్థలు 3,00,000 మంది కార్మికులతో ఒకే ఫ్యాక్టరీలో పని చేయిస్తాయి, ఇది యూఎస్లో అసాధ్యం.
మౌలిక సదుపాయాలు: చైనాలో ఉన్న భారీ ఫ్యాక్టరీలు, రవాణా సౌకర్యాలు, విద్యుత్ సరఫరా వంటివి అమెరికాలో అంత సమర్థవంతంగా ఏర్పాటు చేయడం సవాలు.
నియంత్రణలు, పన్నులు: అమెరికాలో కఠినమైన కార్మిక చట్టాలు, పర్యావరణ నిబంధనలు, పన్నులు ఉత్పత్తి ఖర్చును పెంచుతాయి.
చైనా ఆధిపత్యం..
చైనా గత మూడు దశాబ్దాలుగా తయారీ రంగంలో ప్రపంచ నాయకుడిగా ఎదిగింది. ఐఫోన్ తయారీలో ఫాక్స్కాన్ వంటి సంస్థలు అసమాన సామర్థ్యం చూపిస్తాయి. చైనాలోని షెన్జెన్(Penzen)లో ఒక ఫ్యాక్టరీ రోజుకు లక్షల ఐఫోన్లను ఉత్పత్తి చేయగలదు. ఇంత పెద్ద స్థాయిలో, తక్కువ ఖర్చుతో ఉత్పత్తి చేయడం అమెరికాలో సాధ్యం కాదు.
అయితే, యాపిల్ కొంత ఉత్పత్తిని భారత్ వంటి ఇతర దేశాలకు మార్చడం ప్రారంభించింది. భారత్లో తమిళనాడు(Tamilnadu), కర్ణాటక(Karnataka)లోని ఫాక్స్కాన్, విస్ట్రాన్ ఫ్యాక్టరీలు ఐఫోన్లను తయారు చేస్తున్నాయి. ఇది చైనాపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించే ప్రయత్నంలో భాగం.
అమెరికాలో ఐఫోన్ తయారీ..
గతంలో డొనాల్డ్ ట్రంప్ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నప్పుడు, యాపిల్ను అమెరికాలో ఉత్పత్తి చేయమని ఒత్తిడి చేశారు. అయితే, ఆర్థిక సాధ్యాసాధ్యాలు, మౌలిక సదుపాయాల కొరత వల్ల ఇది సాధ్యం కాలేదు. యాపిల్ కొన్ని ఉత్పత్తులు (మాక్ ప్రో వంటివి) అమెరికాలో అసెంబుల్ చేసినప్పటికీ, ఐఫోన్ వంటి భారీ ఉత్పత్తులను యూఎస్లో తయారు చేయడం ఇప్పట్లో సాధ్యం కాదు. అయితే, భవిష్యత్తులో ఆటోమేషన్, రోబోటిక్స్ సాంకేతికతలు అమెరికాలో తయారీ ఖర్చును తగ్గించవచ్చు. అలాంటి పరిస్థితుల్లో యాపిల్ కొంత ఉత్పత్తిని యూఎస్కు మార్చే అవకాశం ఉంది.
