Who is Balendra Shah: నేపాల్లో జనరేషన్ జెడ్ యువత నిరసనలు దేశ రాజకీయ వాతావరణాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేశాయి. సోషల్ మీడియాపై ప్రభుత్వం విధించిన నిషేధం, అవినీతి ఆరోపణలపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తూ కాఠ్మాండులో యువత రోడ్డెక్కింది. ఈ ఆందోళనల తీవ్రతకు ప్రధానమంత్రి కేపీ శర్మ ఓలి రాజీనామా చేయాల్సి వచ్చింది. ఈ నేపథ్యంలో, కాఠ్మాండు మేయర్ బాలేంద్ర షా(బాలెన్) తదుపరి ప్రధానమంత్రిగా ఉన్నత స్థానానికి ఎదగడం దేశవ్యాప్త చర్చనీయాంశంగా మారింది.
జనరేషన్ జెడ్ ఉద్యమం..
నేపాల్లో సోషల్ మీడియా ప్లాట్ఫామ్లపై(ఫేస్బుక్, ఇన్స్ట్రాగామ్, యూట్యూబ్, ఎక్స్తో సహా 26 వేదికలు) విధించిన నిషేధం యువతలో తీవ్ర ఆగ్రహాన్ని రేకెత్తించింది. ఈ నిషేధం వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛపై దాడిగా భావించిన జనరేషన్ జెడ్, అవినీతి, ప్రభుత్వ నిర్వాకం, పోలీసు హింసలపై నిరసనలు చేపట్టింది. ఈ ఉద్యమం తీవ్ర రూపం దాల్చి, కాఠ్మాండులోని పార్లమెంట్ వద్ద జరిగిన ఘర్షణల్లో 19 మంది ప్రాణాలు కోల్పోగా, 300 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. ఈ ఘటనలు ప్రధానమంత్రి కేపీ శర్మ ఓలిని రాజీనామా చేయడానికి దారితీశాయి. ఓలి తన రాజీనామా లేఖలో రాజకీయ పరిష్కారం కోసం తాను తప్పుకుంటున్నట్లు పేర్కొన్నారు. ఈ సంఘటనలు నేపాల్లో యువత నాయకత్వంలో రాజకీయ మార్పులకు బీజం వేశాయి.
రాపర్ నుంచి రాజకీయ నాయకుడిగా
బాలేంద్ర షా, బాలెన్గా పిలువబడే 35 ఏళ్ల ఈ యువ నాయకుడు, సంప్రదాయ రాజకీయ నాయకులకు భిన్నమైన నేపథ్యం కలిగి ఉన్నాడు. కాఠ్మాండులో 1990లో జన్మించిన బాలెన్, సివిల్ ఇంజనీరింగ్లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీ, భారతదేశంలోని విశ్వేశ్వరయ్య టెక్నలాజికల్ యూనివర్సిటీ నుంచి స్ట్రక్చరల్ ఇంజినీరింగ్లో మాస్టర్స్ డిగ్రీ పొందారు. రాజకీయ రంగంలోకి ప్రవేశించే ముందు, ఆయన నేపాల్ హిప్–హాప్ సంగీత రంగంలో ప్రముఖ రాపర్గా గుర్తింపు పొందారు. ఆయన రాప్ పాటలు, ముఖ్యంగా ‘‘బలిదాన్’’ అనే పాట, అవినీతి, అసమానతలను తీవ్రంగా విమర్శించి, యూట్యూబ్లో 70 లక్షలకు పైగా వీక్షణలను సాధించింది. 2022లో, బాలెన్ స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా కాఠ్మాండు మేయర్ ఎన్నికల్లో పోటీ చేసి, 61 వేలకు పైగా ఓట్లతో విజయం సాధించారు. రాజకీయ పార్టీల అభ్యర్థులను ఓడించి, కాఠ్మాండు 15వ మేయర్గా బాధ్యతలు స్వీకరించారు. ఆయన పాలనలో, కాఠ్మాండు వీధుల శుభ్రత, ప్రభుత్వ భూముల స్వాధీనం, పన్ను విధానాల అమలు వంటి సంస్కరణలు చేపట్టారు. ఈ చర్యలు ఆయనను యువతలో బలమైన నాయకుడిగా నిలిపాయి.
జనరేషన్ జెడ్ మద్దతు..
జనరేషన్ జెడ్ నిరసనలకు బాలెన్ షా మద్దతు పలికిన తీరు ఆయన ప్రజాదరణను మరింత పెంచింది. ఆందోళనల సమయంలో, ఆయన సోషల్ మీడియా వేదికగా యువత ఆకాంక్షలను అర్థం చేసుకోవాలని, రాజకీయ పార్టీలు ఈ ఉద్యమాన్ని తమ స్వార్థ ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించుకోవద్దని పిలుపునిచ్చారు. ‘‘ఈ ఉద్యమం జనరేషన్ జెడ్ది. నేను వయస్సు పరిమితి కారణంగా పాల్గొనలేను, కానీ నా పూర్తి మద్దతు యువతకు ఉంది,’’ అని ఆయన ఫేస్బుక్లో రాశారు. ఓలి రాజీనామా తర్వాత, ఆయన యువతను శాంతియుతంగా ఉండాలని, ఆస్తులు ధ్వంసం చేయవద్దని కోరారు, దేశ భవిష్యత్తు యువత చేతుల్లోనే ఉందని పేర్కొన్నారు. దీంతో సోషల్ మీడియాలో #BalenForPM, ‘‘బాలెన్ దాయ్, టేక్ ద లీడ్’’ వంటి హ్యాష్ట్యాగ్లతో యువత ఆయనకు మద్దతుగా నినాదాలు చేస్తోంది. బాలెన్ను ‘‘ప్రజల కోసం పనిచేసే నాయకుడు’’గా చూస్తూ, సాంప్రదాయ రాజకీయ నాయకత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఆయనను ఎన్నుకోవాలని యువత కోరుతోంది. టైమ్ మ్యాగజైన్ 2023లో బాలెన్ను ‘‘టాప్ 100 ఎమర్జింగ్ లీడర్స్’’ జాబితాలో చేర్చడం, న్యూయార్క్ టైమ్స్ వంటి అంతర్జాతీయ మీడియా ఆయన గ్రాస్రూట్ శైలిని ప్రశంసించడం ఆయన ఆదరణను మరింత పెంచాయి.
తదుపరి ప్రధాని రేసులో..
బాలెన్ షా పేరు తదుపరి ప్రధానమంత్రిగా ప్రముఖంగా వినిపిస్తున్నప్పటికీ, ఆయన నాయకత్వం ఎదుర్కొనే సవాళ్లు అనేకం. మొదట, ఆయన ఇంకా ప్రధానమంత్రి పదవికి అధికారికంగా అభ్యర్థిత్వాన్ని ప్రకటించలేదు. రెండోది, సైనిక పాలన అమల్లోకి వచ్చే అవకాశం గురించి అంతర్జాతీయ కథనాలు చర్చిస్తున్న నేపథ్యంలో, రాజకీయ స్థిరత్వం ప్రశ్నార్థకంగా ఉంది. మూడోది, బాలెన్ స్వతంత్ర నాయకుడిగా ఉన్నప్పటికీ, జాతీయ స్థాయిలో పరిపాలనకు అవసరమైన రాజకీయ మద్దతు, అనుభవం సాధించాల్సి ఉంటుంది.
అయితే, బాలెన్ సంస్కరణాత్మక విధానాలు, అవినీతిపై నిరంతర పోరాటం, యువతతో సన్నిహిత సంబంధం ఆయనను బలమైన అభ్యర్థిగా నిలిపాయి. ఆయన మేయర్గా చేపట్టిన చర్యలు కాఠ్మాండు శుభ్రత, ప్రజా విద్యా సంస్థల బలోపేతం, అక్రమ నిర్మాణాల తొలగింపు ఆయన సమర్థతను నిరూపించాయి. అయినప్పటికీ, గతంలో ఆయన భారతదేశంపై చేసిన వివాదాస్పద వ్యాఖ్యలు(గ్రేటర్ నేపాల్ సిద్ధాంతం, ఆదిపురుష్ సినిమాపై నిషేధం) భారత్తో సంబంధాలపై ప్రభావం చూపవచ్చు.
