Afghanistan to Stop Pakistan Water: ఉగ్రవాదులకు కొమ్ము కాస్తున్న మన దాయాది దేశం భారత్ కొట్టిన దెబ్బకు మంచినీళ్లు మహాప్రభో అని వేడుకునే పరిస్థితి రాబోతోంది. సింధూ జలాల ఒప్పందం రద్దుతో చుక్క నీరు కూడా పాకిస్థాన్కు వెళ్లడం లేదు. మరోవైపు తాలిబాన్లు కునార్ నదిపై డ్యామ్ నిర్మించే అంశాన్ని పరిశీలిస్తున్నారు. దీంతో నీటి సంక్షభం పాకిస్థాన్ను చుట్టుముడుతోంది. దీంతో ఆ దేశ వ్యాప్తంగా ఆందోళనలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. పాకిస్తాన్ సెనేటర్ సయ్యద్ అలీ జఫర్ ఈ విషయంపై తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
సింధు జలాలపై పాకిస్తాన్ ఆధారం
సింధు నదీ వ్యవస్థ పాకిస్తాన్ వ్యవసాయ రంగానికి జీవనాడి. దేశంలో 90% పంటలు సింధు నది, దాని ఉపనదుల నీటిపై ఆధారపడి ఉన్నాయి. ఈ జలాలు లేకుండా పంజాబ్, సింధ్ ప్రాంతాల్లో వ్యవసాయం దెబ్బతింటుంది. 1960లో ప్రపంచ బ్యాంక్ మధ్యవర్తిత్వంతో భారత్, పాకిస్తాన్ మధ్య ఒప్పందం కుదిరిన సింధు జలాల ఒప్పందం ద్వారా రవి, బియాస్, సట్లెజ్ నదుల నీటిని భారత్కు, సింధు, జీలం, చీనాబ్ నదుల నీటిని పాకిస్తాన్కు కేటాయించారు. అయితే, భారత్ ఈ ఒప్పందాన్ని రద్దు చేస్తే, పాకిస్తాన్లో నీటి సంక్షోభం తీవ్రమవుతుందని సెనేటర్ సయ్యద్ అలీ జఫర్ హెచ్చరించారు.
భారత్ నిర్ణయంతో నీటి సంక్షోభం..
భారత్ ఇటీవల సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని రద్దు చేస్తూ నిర్ణయం తీసుకుంది, దీనితో పాకిస్తాన్లో నీటి ఎద్దడి తీవ్రమైంది. ఈ నిర్ణయం వెనుక భారత్–పాకిస్తాన్ మధ్య రాజకీయ ఉద్రిక్తతలు, సరిహద్దు వివాదాలు ప్రధాన కారణాలుగా చెప్పవచ్చు. భారత్ హోం మినిస్టర్ అమిత్ షా నీతి ఆధారంగా ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు సమావేశంలో పేర్కొన్నారు. ఈ చర్య వల్ల పాకిస్తాన్లో ఖరీఫ్ ఫసలు తీవ్రంగా దెబ్బతినే అవకాశం ఉందని పాకిస్తాన్ జల వనరుల కార్యదర్శి సయ్యద్ అలీ ముర్తజా భారత్కు లేఖ రాశారు. ఈ లేఖలో ఒప్పందాన్ని పునఃసమీక్షించాలని విజ్ఞప్తి చేశారు.
తాలిబన్ల కునార్ నది డ్యామ్..
పాకిస్తాన్కు నీటి సమస్యను మరింత తీవ్రతరం చేస్తూ, అఫ్గానిస్తాన్లోని తాలిబన్ ప్రభుత్వం కునార్ నదిపై డ్యామ్ నిర్మాణానికి ప్రణాళికలు సిద్ధం చేస్తోంది. కునార్ నది సింధు నదీ వ్యవస్థలో కీలకమైన ఉపనది. ఇది పాకిస్తాన్లోని ఖైబర్ పఖ్తూన్ఖ్వా ప్రాంతంలో నీటి సరఫరాకు ముఖ్యమైనది. తాలిబన్లు ఈ డ్యామ్ నిర్మిస్తే, పాకిస్తాన్కు నీటి ప్రవాహం మరింత తగ్గే ప్రమాదం ఉంది. ఈ పరిణామం వ్యవసాయం, తాగునీటి సరఫరాపై తీవ్ర ప్రభావం చూపవచ్చని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఆర్థిక పరిణామాలు..
నీటి కొరత వల్ల పాకిస్తాన్లో వ్యవసాయ ఉత్పత్తి తగ్గి, ఆహార ధరలు పెరిగే అవకాశం ఉంది. ఇది ఆహార భద్రతను దెబ్బతీస్తుంది, ప్రజలు ఆకలితో అలమటించే పరిస్థితి రావచ్చని సెనేటర్ జఫర్ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ఇప్పటికే ఆర్థిక సంక్షోభంతో సతమతమవుతున్న పాకిస్తాన్కు ఈ కొత్త సమస్య మరింత ఒత్తిడిని కలిగిస్తోంది. గతంలో ఇలాంటి నీటి కొరత సమయంలో ప్రజలు ఆందోళనలు, హింసాత్మక నిరసనలకు దిగిన సంఘటనలు ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, గృహ మంత్రి ఇంటిని ఆందోళనకారులు ధ్వంసం చేసిన సంఘటన సామాజిక అసంతృప్తిని సూచిస్తుంది.
సమస్య పరిష్కారానికి సవాళ్లు
సింధు జలాల సమస్యను పరిష్కరించడం రాజకీయ, దౌత్యపరమైన సవాళ్లతో కూడుకున్నది. భారత్–పాకిస్తాన్ మధ్య దీర్ఘకాల శత్రుత్వం ద్వైపాక్షిక చర్చలను కష్టతరం చేస్తోంది. అంతేకాక, అఫ్గానిస్తాన్లో తాలిబన్ ప్రభుత్వంతో చర్చలు జరపడం పాకిస్తాన్కు మరో సవాల్. అంతర్జాతీయ సంస్థలు, ప్రపంచ బ్యాంక్ వంటివి మధ్యవర్తిత్వం వహిస్తేనే ఈ సమస్యకు పరిష్కారం దొరికే అవకాశం ఉంది. అదనంగా, పాకిస్తాన్ లోపల నీటి వనరుల సమర్థవంతమైన నిర్వహణ, నీటి పొదుపు విధానాలు అమలు చేయడం కూడా అవసరం.
