sea water : రుచికరమైన భోజనం కోసం ఆహారానికి ఉప్పు మస్ట్. మరి ఈ ఉప్పు సముద్రం నుంచి ఎందుకు దొరుకుతుంది అని ఎప్పుడైనా అనుమానం వచ్చిందా? నదులన్నీ కలిపితేనే సముద్రం. కానీ నదిలోని నీరు మాత్రం అసలు ఉప్పుగా ఉండదు. తియ్యగా ఉంటుంది. అలాంటి నీరు సముద్రంలోకి వెళ్లగానే ఉప్పుగా ఎలా మారాయి? వంటి వివరాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
ఉప్పు చరిత్ర ఇప్పటిది కాదు వేల సంవత్సరాల క్రితనాది అంటారు నిపుణులు. రాళ్ల నుంచి ఖనిజాలు కరిగి నదులుగా ప్రవహించాయి. అవి చివరికి సముద్రంలోకి చేరుతాయి. నదులు, సరస్సుల నుంచి వచ్చే మంచినీరు సముద్రంలో కలుస్తుంది. అంటే వీటితో పాటే లవణాలు, ఖనిజాలు కూడా వస్తాయి. సముద్రపు నీరు, మహాసముద్రాలలో కరిగిన లవణాలకు ప్రధాన వనరు భూమిపై ఉన్న రాళ్లేనట. వర్షపు నీటిలో కొంత ఆమ్లత్వం ఉంటుంది. ఈ రాళ్ళు నిరంతరం కరిగుతాయి. అలా అయాన్లను నీటిలోకి పంపిస్తాయి. ప్రవాహాలు, నదులు ఈ అయాన్లను సముద్రంలోకి తీసుకువెళ్లడానికి సహాయపడతాయి.
ఈ సముద్ర లవణాలకు మరో మూలం జలఉష్ణ ద్రవాలు. సముద్రం నుంచి వచ్చే నీరు సముద్రపు ఉపరితలంలోని పగుళ్ళుగా ప్రవహించి మాగ్మా ద్వారా వేడి గా అవుతుంది. వేడి రసాయన ప్రక్రియలకు సహాయం చేస్తుంది. దీనిలో నీరు ఆక్సిజన్, మెగ్నీషియం, సల్ఫేట్లను కోల్పోయి చుట్టుపక్కల ఉన్న రాళ్ల నుంచి ఇనుము, జింక్, రాగి వంటి లోహాలను పొందుతుంది. నీటి అడుగున అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు ఖనిజాలను నేరుగా సముద్రంలోకి పంపిస్తాయి. అదే నీరు సముద్రంలో కలిసి ప్రవహిస్తుంది. సముద్రంలో లోతుగా ఉన్న భూమి క్రస్ట్లోని పగుళ్ళ కిందకు వెళ్తాయి. అప్పుడు అవి మాగ్మాతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయ. అందుకే వేడెక్కుతుంది. ఈ వేడి నీరు రాళ్ల నుంచి లవణాలు, ఖనిజాలను కరిగించడంలో సహాయం చేస్తుంది. అయితే సముద్రపు నీరు కరిగిన మూలకాలను వెంట్ల ద్వారా సముద్రంలోకి పంపిస్తుంది.
క్లోరైడ్, సోడియంలు వంటి కరిగిన అయాన్లలో దాదాపు 85% ఉంటాయి. మెగ్నీషియం, సల్ఫేట్ మరో 10% ఉంటుంది. ఇక భూమధ్యరేఖ, ధ్రువాల దగ్గర లవణీయత తక్కువగా, మధ్య అక్షాంశాలలో ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ నీరు వెయ్యికి 35 భాగాల సగటు లవణీయతను కలిగి ఉంటుంది. అంటే దాని బరువులో 3.5% కరిగిన లవణాలు ఉంటాయి. సముద్రంలో కరిగిన అనేక లవణాలు, ఖనిజాలు సముద్ర జీవులచే శోసిస్తాయి.
ఒక సముద్రం నుండి మరొక సముద్రానికి లవణీయత మారుతూ ఉంటుంది. భూమధ్యరేఖ, ధ్రువాల దగ్గర లవణీయత తక్కువగా ఉంటుంది. అయితే కొన్ని సముద్రాలలో లవణీయత స్థాయి ఎక్కువగా ఉంటుంది. అంటే మధ్యధరా సముద్రం వంటి ఇతర సముద్రాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఆసియాలోని కాస్పియన్ సముద్రం, కాలిఫోర్నియాలోని మోనో సరస్సు, వంటి కొన్ని సరస్సులు లవణీయత కలిగి ఉంటాయి.
నీటి వనరులలో, లవణాలు ఆవిరైతే అవి వెనుకబడి కాలక్రమేణా లవణీయత స్థాయిని పెంచుతుంది. ఈ ఉప్పు సరస్సులలో ఎక్కువ భాగం తక్కువ వర్షపాతం, అధిక ఉష్ణోగ్రతలు ఉన్న పొడి ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి.
ఇప్పటికే మీకు అర్థం అయింది అనుకుంటా.. అంటే సముద్రాలలోని ఉప్పు వాతావరణ రాళ్ళు, జలఉష్ణ వెంట్ల నుంచి వస్తుంది. వర్షపు నీరు రాళ్లను కరిగించి, ఖనిజాలను సముద్రంలోకి తీసుకొని వస్తుంది. అగ్నిపర్వత కార్యకలాపాల వేడి నీరు ఎక్కువ ఖనిజాలను అందిస్తుంది. నీరు ఆవిరైనప్పుడు, లవణాలు మిగిలిపోతాయి, సముద్రపు నీటి లవణీయతను పెంచుతాయి.
