Men’s Mental Health : భారతదేశంలో పురుషులలో ఆత్మహత్యల సంఖ్య గణనీయంగా పెరుగుతున్నట్లు మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. సమాజంలో సమస్యలను బహిరంగంగా చర్చించే వాతావరణం లేకపోవడం, న్యాయపరమైన సహాయం అందుబాటులో లేకపోవడం, అసత్య ఆరోపణలు వంటి కారణాలు పురుషులను మానసికంగా కుంగిపోయేలా చేస్తున్నాయని వారు పేర్కొంటున్నారు. నేషనల్ క్రై మ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో (NCRB) 2022 గణాంకాల ప్రకారం, ఆత్మహత్య చేసుకున్న వారిలో 71.8% మంది పురుషులు ఉన్నారు, ఇది సమాజంలో పురుషులు ఎదుర్కొంటున్న మానసిక సంక్షోభం యొక్క తీవ్రతను తెలియజేస్తుంది.
సంప్రదాయకంగా, భారత సమాజంలో పురుషులను ‘‘బలమైన వ్యక్తులు’’గా భావిస్తారు, వారు తమ సమస్యలను బహిరంగంగా చెప్పుకోకుండా స్వయంగా ఎదుర్కోవాలనే ఒత్తిడి ఉంటుంది. ఈ సామాజిక అంచనాలు పురుషులను తమ మానసిక ఒత్తిడిని దాచిపెట్టేలా చేస్తాయని హైదరాబాద్కు చెందిన సైకాలజిస్ట్ డాక్టర్ విజయలక్ష్మిరావు అభిప్రాయపడ్డారు. ‘‘పురుషులు తమ బాధలను కుటుంబం లేదా స్నేహితులతో పంచుకోవడానికి సంకోచిస్తారు, దీనివల్ల వారు ఒంటరితనంలోకి జారిపోతారు,’’ అని ఆమె వివరించారు.
ఆత్మహత్యలకు కారణాలు
అసత్య ఆరోపణలు: గృహహింస, లైంగిక వేధింపుల వంటి కేసుల్లో అసత్య ఆరోపణలు పురుషులను తీవ్ర మానసిక ఒత్తిడికి గురిచేస్తున్నాయి. 2022లో దాదాపు 15,000 మంది పురుషులు ఇలాంటి కేసుల కారణంగా మానసిక ఒత్తిడితో ఆత్మహత్య చేసుకున్నట్లు Nఇఖఆ నివేదికలు తెలిపాయి.
ఆర్థిక ఒత్తిడి: కుటుంబ ఆర్థిక బాధ్యతలు, నిరుద్యోగం, రుణాలు వంటివి పురుషులలో ఆందోళన, నిరాశను పెంచుతున్నాయి.
సామాజిక కళంకం: మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలను చెప్పుకోవడం ‘‘బలహీనత’’గా భావించే సమాజంలో పురుషులు సహాయం కోరడానికి ఆలస్యం చేస్తారు.
న్యాయపరమైన అసమానతలు: గృహహింస చట్టాలు, లైంగిక వేధింపు చట్టాలలో లింగ–తటస్థ విధానం లేకపోవడం వల్ల పురుషులు అన్యాయానికి గురవుతున్నారని న్యాయ నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు.
గణాంకాలు చెప్పే నిజం
NCRB 2022 డేటా ప్రకారం దేశంలో మొత్తం 1,70,924 మంది ఆత్మహత్య చేసుకోగా, వీరిలో 1,22,672 మంది (71.8%) పురుషులు. ఇందులో 30–45 ఏళ్ల వయస్సు వారే అత్యధికంగా ఉన్నారు. ఈ గణాంకాలు పురుషులలో మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు తీవ్ర స్థాయిలో ఉన్నాయని సూచిస్తున్నాయి. తెలుగు రాష్ట్రాల్లో కూడా ఈ ధోరణి కనిపిస్తోంది 2022లో ఆంధ్రప్రదేశ్లో 7,890, తెలంగాణలో 5,210 పురుషులు ఆత్మహత్య చేసుకున్నట్లు రాష్ట్ర పోలీస్ రికార్డులు తెలిపాయి.
న్యాయపరమైన సంస్కరణల అవసరం..
మానసిక నిపుణులు, పురుష హక్కుల కార్యకర్తలు న్యాయపరమైన సంస్కరణల అవసరాన్ని నొక్కి చెబుతున్నారు. భారతీయ శిక్షాస్మృతి (IPC) సెక్షన్ 498అ (గృహహింస), లైంగిక వేధింపు చట్టాలు లింగ–తటస్థంగా లేకపోవడం వల్ల పురుషులు అన్యాయానికి గురవుతున్నారని వారు ఆరోపిస్తున్నారు. ఢిల్లీకి చెందిన న్యాయవాది అమిత్ గుప్తా మాట్లాడుతూ, ‘‘అసత్య ఆరోపణల కేసుల్లో పురుషులకు తక్షణ న్యాయ సహాయం అందుబాటులో లేదు, దీనివల్ల వారు సామాజికంగా, మానసికంగా కుంగిపోతున్నారు’’ అని అన్నారు.
సూచించిన సంస్కరణలు
లింగ–తటస్థ చట్టాలు: గృహహింస, లైంగిక వేధింపు చట్టాలను పురుషులను కూడా రక్షించేలా సవరించాలి.
కౌన్సెలింగ్ సౌకర్యాలు: పురుషుల కోసం ప్రత్యేక మానసిక ఆరోగ్య హెల్ప్లైన్లు, కౌన్సెలింగ్ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయాలి.
అవగాహన కార్యక్రమాలు: సమాజంలో పురుషుల మానసిక ఆరోగ్యంపై స్టిగ్మాను తగ్గించేందుకు అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహించాలి.
త్వరిత న్యాయ విచారణ: అసత్య ఆరోపణల కేసుల్లో వేగవంతమైన విచారణ, న్యాయస్థానాల్లో పురుషులకు సమాన రక్షణ.
సమాజం, ప్రభుత్వం బాధ్యత
మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులు సమాజం, ప్రభుత్వం కలిసి పనిచేయాలని సూచిస్తున్నారు. బెంగళూరుకు చెందిన సైకియాట్రిస్ట్ డాక్టర్ సతీష్ కుమార్ మాట్లాడుతూ, ‘‘పురుషుల మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలను చర్చించడం సమాజంలో సాధారణమైన అంశంగా మారాలి. ప్రభుత్వం మానసిక ఆరోగ్య సేవలను గ్రామీణ ప్రాంతాలకు కూడా విస్తరించాలి’’ అని అన్నారు. భారత ప్రభుత్వం 2017లో మానసిక ఆరోగ్య చట్టాన్ని ఆమోదించినప్పటికీ, దాని అమలు ఇంకా సమర్థవంతంగా జరగడం లేదని విమర్శలు ఉన్నాయి.
తెలుగు రాష్ట్రాల్లో చొరవ
తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్లో పురుషుల మానసిక ఆరోగ్యానికి సంబంధించి కొన్ని చొరవలు మొదలయ్యాయి. హైదరాబాద్లోని ‘‘మానస్ ఫౌండేషన్’’ వంటి సంస్థలు పురుషుల కోసం ఉచిత కౌన్సెలింగ్ సేవలను అందిస్తున్నాయి. అదేవిధంగా, విజయవాడలోని ‘‘సేవ్ ఇండియన్ ఫ్యామిలీ’’ సంస్థ అసత్య ఆరోపణలతో బాధపడే పురుషులకు న్యాయ సలహాలు, మానసిక మద్దతు అందిస్తోంది. అయితే, ఈ సేవలు పట్టణాలకే పరిమితం కావడం ఒక ప్రధాన సమస్య.
ప్రత్యామ్నాయ పరిష్కారాలు
పురుషుల ఆత్మహత్యలను నిరోధించడానికి కొన్ని ప్రత్యామ్నాయ పరిష్కారాలు సూచించబడుతున్నాయి..
స్వచ్ఛంద సంస్థల పాత్ర: స్థానిక స్వచ్ఛంద సంస్థలు పురుషులకు సురక్షితమైన చర్చా వేదికలను ఏర్పాటు చేయాలి.
కార్పొరేట్ సంస్థలు: కార్పొరేట్ సంస్థలు తమ ఉద్యోగుల కోసం మానసిక ఆరోగ్య కార్యక్రమాలను ప్రోత్సహించాలి.
మీడియా బాధ్యత: సినిమాలు, ధారావాహికలు పురుషుల మానసిక సమస్యలను సున్నితంగా చిత్రీకరించి, సానుకూల సందేశాలను అందించాలి.
విద్యా సంస్థలు: పాఠశాలలు, కళాశాలలలో మానసిక ఆరోగ్యంపై అవగాహన తరగతులు నిర్వహించాలి.
పురుషులలో పెరుగుతున్న ఆత్మహత్యలు సమాజంలో మానసిక ఆరోగ్యం, న్యాయపరమైన సమానత్వం గురించి తీవ్ర చర్చ అవసరమని సూచిస్తున్నాయి. సమాజంలో పురుషులు తమ సమస్యలను బహిరంగంగా చెప్పుకునే వాతావరణాన్ని సృష్టించడం, న్యాయ వ్యవస్థలో సంస్కరణలు తీసుకురావడం ఈ సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవడానికి కీలకం.
