Pakistan: భారత ప్రభుత్వం పాకిస్తాన్కు చెందిన విమానాలపై కఠిన నిర్ణయం తీసుకుంది. పాకిస్తాన్ నమోదిత, ఆపరేటెడ్ లేదా లీజుకు తీసుకున్న విమానాలు, అలాగే సైనిక విమానాలు భారత గగనతలంలో రాకపోకలు సాగించకుండా మే 23, 2025 వరకు నిషేధం విధించింది. ఈ ఆదేశాలు ఏప్రిల్ 30, 2025 నుంచి తక్షణమే అమల్లోకి వచ్చాయి. ఈ నిర్ణయం పాకిస్తాన్కు గణనీయమైన ఆర్థిక, వ్యూహాత్మక నష్టాన్ని కలిగించనుంది, ఎందుకంటే దీనివల్ల వారి విమానాలు శ్రీలంక, చైనా లేదా ఇతర దేశాల మీదుగా సుదీర్ఘ మార్గాలను ఎంచుకోవాల్సి ఉంటుంది.
Also Read: ముగిసిన పాకిస్థానీ గడువు.. దేశం వీడకుంటే జైలుకే..
పహల్గాం దాడి నేపథ్యంలో పాకిస్థాన్పై చర్యలు తీసుకుంటోంది. ఇప్పటికే దౌత్యపరమైన చర్యలు తీసుకున్న భారత్, తాజాగా మరో నిర్ణయం తీసుకుంది. దీంతో పాకిస్థాన్ ఉలిక్కిపడింది. భారత గగనతలం మీదుగా పాకిస్థాన్ విమానాలను నిషేధించింది. ఈ నిషేధం ఏప్రిల్ 22, 2025న జమ్మూ కాశ్మీర్లోని పహల్గాంలో జరిగిన భీకర ఉగ్రదాడి తర్వాత వచ్చింది. ఈ దాడిలో 26 మంది పర్యాటకులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. భారత్ ఈ దాడి వెనుక పాకిస్తాన్ మద్దతున్న ఉగ్రవాదుల హస్తం ఉందని ఆరోపించింది, అయితే పాకిస్తాన్ ఈ ఆరోపణలను ఖండించింది. ఈ ఘటనతో రెండు దేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతలు మరింత తీవ్రమయ్యాయి. భారత్ ఇప్పటికే ఇండస్ వాటర్ ఒప్పందాన్ని సస్పెండ్ చేయడం, అటారీ–వాఘా సరిహద్దును మూసివేయడం, పాకిస్తాన్ దౌత్యవేత్తలను బహిష్కరించడం వంటి కఠిన చర్యలు తీసుకుంది. గగనతల నిషేధం ఈ శ్రేణిలో మరో ముఖ్యమైన అడుగు.
పాకిస్తాన్కు ఆర్థిక, రాజకీయ ఒత్తిడి
భారత గగనతల నిషేధం పాకిస్తాన్కు ఆర్థికంగా భారీ నష్టాన్ని కలిగించనుంది. పాకిస్తాన్ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్లైన్స్ (్కఐఅ) వంటి సంస్థలు ఇప్పటికే ఆర్థిక సంక్షోభంలో ఉన్నాయి. ఈ నిషేధం వల్ల ఆసియా, ఆగ్నేయాసియా దేశాలకు వెళ్లే విమానాలు సుదీర్ఘ మార్గాలను అనుసరించాల్సి ఉంటుంది, దీనివల్ల ఆపరేషనల్ ఖర్చులు పెరుగుతాయి. ఉదాహరణకు, కౌలాలంపూర్ వంటి గమ్యస్థానాలకు ్కఐఅ విమానాలు ఇప్పుడు చైనా లేదా శ్రీలంక మీదుగా ప్రయాణించాలి, ఇది సమయం మరియు ఇంధన వ్యయాన్ని పెంచుతుంది. 2019లో ఇలాంటి గగనతల నిషేధం సమయంలో పాకిస్తాన్ దాదాపు 100 మిలియన్ డాలర్ల నష్టాన్ని చవిచూసినట్లు నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి, ఇప్పుడు కూడా ఇలాంటి పరిస్థితి ఏర్పడే అవకాశం ఉంది.
రెండు దేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతల చరిత్ర
భారత్–పాకిస్తాన్ మధ్య గగనతల ఆంక్షలు ఇదే మొదటిసారి కాదు. 2019లో బాలాకోట్ ఎయిర్స్ట్రైక్ తర్వాత పాకిస్తాన్ భారత విమానాలపై తన గగనతలాన్ని మూసివేసింది, దీనివల్ల భారత విమానయాన సంస్థలు దాదాపు 64 మిలియన్ డాలర్ల నష్టాన్ని ఎదుర్కొన్నాయి. ఆ సమయంలో భారత్ కూడా పాకిస్తాన్ విమానాలపై ప్రతీకార చర్యలు తీసుకుంది. ఇప్పుడు 2025లో, పహల్గాం దాడి తర్వాత రెండు దేశాలు మళ్లీ ఒకదానిపై ఒకటి గగనతల నిషేధాలను విధించాయి, ఇది రాజకీయ, ఆర్థిక ఉద్రిక్తతలను మరింత పెంచింది.
అంతర్జాతీయ సమాజం దృష్టి, భవిష్యత్తు పరిణామాలు
ఈ గగనతల ఆంక్షలు కేవలం రెండు దేశాల మధ్య సమస్యగా మిగిలిపోకపోవచ్చు. అంతర్జాతీయ విమానయాన సంస్థలు, దౌత్యవేత్తలు ఈ పరిస్థితిని దగ్గరగా గమనిస్తున్నాయి. పాకిస్తాన్ ప్రధాని షెహబాజ్ షరీఫ్ అమెరికాతో ఈ విషయంపై చర్చించి, భారత్ను ఉద్రిక్తతలను తగ్గించమని కోరినట్లు వార్తలు వెల్లడించాయి. అయితే, భారత్ తన నిలువరిని కొనసాగిస్తోంది. ఈ ఆంక్షలు మే 23 తర్వాత కొనసాగుతాయా లేదా తగ్గుముఖం పడతాయా అనేది రాబోయే రాజకీయ చర్చలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒకవేళ ఈ ఉద్రిక్తతలు మరింత తీవ్రమైతే, వాణిజ్యం, ప్రయాణం, దౌత్య సంబంధాలపై దీర్ఘకాలిక ప్రభావం ఉండవచ్చు.
పాకిస్తాన్కు మద్దతునిచ్చే ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు వ్యతిరేకంగా భారత్ తీసుకున్న ఈ గగనతల నిషేధం ఒక గట్టి సందేశం. ఈ చర్య రెండు దేశాల మధ్య ఉన్న సంక్లిష్ట సంబంధాలను మరింత స్పష్టం చేస్తుంది. భవిష్యత్తులో ఈ నిర్ణయం రాజకీయ, ఆర్థిక రంగాల్లో ఎలాంటి పరిణామాలను తెస్తుందనేది ప్రపంచం ఆసక్తిగా గమనిస్తోంది.
