Jammu And Kashmir: భూతల స్వర్గంగా పేరు గాంచిన జమ్మూ ఎంత అందంగా ఉంటుంది కదా. అయితే ఈ అందాల జమ్మూకశ్మీర్కు ఇప్పుడు కొత్త ముప్పు పొంచి ఉంది. ముప్పు అంటే తీవ్రవాదం అనుకుంటున్నారా కానీ కాదు. నీటి వనరులు ఎండిపోవడం. గత 50 ఏళ్లలో ఇక్కడ అతి తక్కువ వర్షపాతం నమోదైంది. 2024లో సాధారణం కంటే 29% తక్కువ వర్షపాతం నమోదైంది. ఈ పరిస్థితి 2025 ప్రారంభంలో కూడా కొనసాగుతుంది. జమ్మూ కాశ్మీర్కు జీవనాధారంగా భావించే జీలం నది అత్యల్ప నీటి మట్టంలో ప్రవహిస్తోంది. జమ్మూ కాశ్మీర్లో గత ఐదేళ్లుగా సాధారణం కంటే తక్కువ వర్షపాతం నమోదవుతోంది.
కరువు కారణాలు-ప్రభావాలు
వర్షాభావ పరిస్థితుల వల్ల జీలం నది ఇతర నీటి మట్టాలు పడిపోయాయని వాతావరణ నిపుణులు డాక్టర్ ఫైజాన్ ఆరిఫ్ అన్నారు. ఈ పరిస్థితి వ్యవసాయం, మత్స్య సంపద, తాగునీటి లభ్యతపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుందని అన్నారు. అలాగే హిమానీనదాలు కూడా వేగంగా కరిగిపోతున్నాయన్నారు. ఇది భవిష్యత్తులో మరింత తీవ్రమైన ఇబ్బందులకు సంకేతంగా మారుతుంది.
వర్షాభావం, కరువు వల్ల పెరుగుతున్న ప్రభావాల దృష్ట్యా, వాతావరణ అనుకూలత, నీటి నిర్వహణ వ్యూహాలను అనుసరించడం అవసరం. కశ్మీర్ లోయలోని నీటిపారుదల, వరద నియంత్రణ విభాగం కరువును ఎదుర్కొనేందుకు సిద్ధమవుతోంది. 2024లో నీటి మట్టం తక్కువగా ఉండటం వల్ల లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ స్కీమ్లపై ప్రభావం పడిందని చీఫ్ ఇంజనీర్ బ్రహ్మజ్యోతి శర్మ తెలిపారు. కరువును ఎదుర్కొనేందుకు కార్యాచరణ ప్రణాళిక సిద్ధం చేశామన్నారు. ఈసారి నదీజలాలు రైతులకు అందేలా డ్రై పంప్లను ఏర్పాటు చేసేందుకు ప్రణాళిక రూపొందించామని తెలిపారు.
హిమానీనదాలు కరగడం సంక్షోభానికి మరో కారణం?
జమ్మూ-కాశ్మీర్, లడఖ్లలో దాదాపు 18,000 హిమానీనదాలు ఉన్నాయి. ఇవి వేగంగా కరిగిపోతున్నాయి. కాశ్మీర్లోని అతిపెద్ద హిమానీనదం అయిన కోలాహోయ్ 1962 నుంచి దాని ద్రవ్యరాశిలో దాదాపు 23% కోల్పోయింది. హిమానీనదాలు కరగడం నీటి మట్టం క్షీణత, వాతావరణ మార్పుల తీవ్రమైన ప్రభావాలను కలిగిస్తుంది.
సమిష్టి కృషి అవసరం
పెరుగుతున్న కరువు దృష్ట్యా, నీటి సంరక్షణ, నిర్వహణ కోసం ప్రభుత్వం, స్థానిక ప్రజలు కలిసి శ్రమిస్తే ఈ అందాల స్వర్గం కాస్త సమస్యల నుంచి బయటపడుతుంది. ఎందుకంటే వర్షం, హిమపాతంపై నియంత్రణ సాధ్యం కాదు. కానీ నీటి వనరుల సక్రమ వినియోగం, నిర్వహణ సంక్షోభాన్ని తగ్గించవచ్చు. జమ్మూ కాశ్మీర్లో మారుతున్న వాతావరణం, నీటి సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవటానికి పటిష్టమైన చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని స్పష్టం చేసింది. నీటి వనరులు ఎండిపోవడం, హిమానీనదాలు కరిగిపోవడం పర్యావరణానికే కాకుండా స్థానిక ప్రజల జీవనోపాధికి పెను ముప్పుగా మారుతోంది.