Maharastra : మహారాష్ట్రలో అసెంబ్లీ స్పీకర్‌ను ఎలా ఎన్నుకుంటారు? వారి అధికారాలు, జీతం, సౌకర్యాలు ఎలా ఉంటాయి?

Maharastra : మహారాష్ట్రలో అసెంబ్లీ ఎన్నికల ఫలితాలు వెలువడిన తర్వాత ఎట్టకేలకు ప్రభుత్వం ఏర్పాటైంది. ఇప్పుడు అసెంబ్లీ ప్రత్యేక సమావేశంలో ఎమ్మెల్యేల ప్రమాణ స్వీకారం ప్రారంభమైంది. అసెంబ్లీకి ఎన్నికైన 288 మంది సభ్యులు డిసెంబర్ 7, 8 తేదీల్లో ప్రమాణ స్వీకారం చేయనున్నారు. ఇందుకోసం వడాలా అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం నుంచి ఎన్నికైన బీజేపీ సీనియర్ ఎమ్మెల్యే కాళిదాస్ కొలంబ్కర్ ప్రొటెం స్పీకర్‌గా ఎన్నికయ్యారు. రెండు రోజుల ప్రమాణ స్వీకారం అనంతరం డిసెంబర్ 9 (డిసెంబర్ 9, 2024)న అసెంబ్లీ స్పీకర్ ఎన్నిక జరగనుంది. అసెంబ్లీ స్పీకర్‌ను ఎలా ఎన్నుకుంటారో తెలుసుకుందాం. వారికి ఎంత అధికారం ఉంది, వారికి ఎలాంటి జీతం, సౌకర్యాలు ఉంటాయో తెలుసుకుందాం.

నామినేషన్ నుండి ఎన్నికల వరకు ప్రక్రియ
అసెంబ్లీ స్పీకర్‌ను శాసనసభ సభ్యులు ఎన్నుకుంటారు. దీని కోసం క్రమం తప్పకుండా ఒక రోజు నిర్ణయించబడుతుంది. అసెంబ్లీ సచివాలయం ఈ ఎన్నికలకు సంబంధించిన సాధారణ సమాచారాన్ని జారీ చేస్తుంది. దీని తర్వాత, అసెంబ్లీ స్పీకర్ కావాలనుకునే సభ్యులు తమ నామినేషన్లను పూరిస్తారు. అనంతరం నామినేషన్ పత్రాలను పరిశీలిస్తారు. పేరు ఉపసంహరించుకోవడానికి కూడా సమయం ఇవ్వబడుతుంది. ఒకటి కంటే ఎక్కువ మంది అభ్యర్థులు ఉన్నట్లయితే, సభలో ఉన్న సభ్యులు తమకు నచ్చిన అభ్యర్థికి చేతులు పైకెత్తి మద్దతు ఇస్తారు. ఇది జరగకపోతే.. ఒకే ఒక అభ్యర్థి ఉంటే అతని ఎన్నిక ఏకగ్రీవంగా ప్రకటించబడుతుంది. ఈ మొత్తం ప్రక్రియ ప్రొటెం స్పీకర్ నేతృత్వంలో జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ శాశ్వత స్పీకర్‌ను ఎన్నుకున్న తర్వాత, సభా నాయకుడు అంటే ముఖ్యమంత్రి, ప్రొటెం స్పీకర్ ఆయనను ఆసనం వద్దకు తీసుకెళ్లి స్వాగతం పలుకుతారు. దీని తర్వాత, కొత్త స్పీకర్ నేతృత్వంలో సభ కార్యకలాపాలన్నీ జరుగుతాయి.

అధికార పార్టీకి చెందిన వారే అసెంబ్లీ స్పీకర్
అసెంబ్లీ స్పీకర్ పదవీకాలం అసెంబ్లీ సభ్యులకు అంటే ఎమ్మెల్యేలకు సమానంగా ఉంటుంది. మహారాష్ట్రలో ప్రత్యేక శాసనసభ సమావేశాలతో పాటు స్పీకర్ ఎన్నిక ప్రక్రియ కూడా ప్రారంభమైంది. స్పీకర్ పదవిని ఆశించే ఎమ్మెల్యేలు ఆదివారం (8 డిసెంబర్ 2024) మధ్యాహ్నం వరకు నామినేషన్లు దాఖలు చేయవచ్చు. అనంతరం నామినేషన్ పత్రాల పరిశీలన ఉంటుంది. డిసెంబర్ 9న సభలో అభ్యర్థులను ప్రతిపాదించనున్నారు. సాధారణంగా అధికార పార్టీలో ఎమ్మెల్యేల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండడంతో అదే పార్టీకి చెందిన ఎమ్మెల్యే అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికవుతారు. అనేక సార్లు పరస్పర అంగీకారంతో పార్టీలు ఒక పేరును ఆమోదించాయి.

అసెంబ్లీ స్పీకర్ అధికారాలు
సాంప్రదాయకంగా అసెంబ్లీ స్పీకర్ అధికార పార్టీకి చెందినవాడు కాబట్టి అతను సభలో ఏ అంశంపై ఓటు వేయడు. అయితే, సభలో ఏదైనా అంశంపై సమాన ఓట్లు వచ్చినట్లయితే, నిర్ణయాత్మక ఓటు వేసే హక్కు అసెంబ్లీ స్పీకర్‌కు ఉంటుంది. అసెంబ్లీ స్పీకర్‌కు వ్యతిరేకంగా ఆ పదవి నుండి తొలగింపు తీర్మానం సభలో పరిశీలనలో ఉంటే, ఆ సమయంలో అతను సభలో ఏ సమావేశానికి అధ్యక్షత వహించడు. అసెంబ్లీలో సమర్పించిన ఏదైనా బిల్లును ద్రవ్య బిల్లుగా పరిగణించాలా వద్దా అనే విషయాన్ని నిర్ణయించే హక్కు అసెంబ్లీ స్పీకర్‌కు మాత్రమే ఉంది. ఎమ్మెల్యేను సభ నుంచి బహిష్కరించే లేదా సస్పెండ్ చేసే అధికారం కూడా స్పీకర్‌కే ఉంటుంది. ఇది కాకుండా, అసెంబ్లీ స్పీకర్‌కు సభలో అనేక ఇతర అధికారాలు కూడా ఉన్నాయి.

జీతం, ప్రయోజనాలు
శాసనసభ స్పీకర్‌కు ఇచ్చే జీతం, అలవెన్సులను ఆ రాష్ట్ర శాసనసభ నిర్ణయిస్తుంది. ఒక రాష్ట్రంలో శాసన మండలి ఉంటే, ఉభయ సభల స్పీకర్ల జీతాలు, భత్యాలను శాసనసభ నిర్ణయిస్తుంది. వివిధ రాష్ట్రాల్లో అసెంబ్లీ స్పీకర్లకు వేర్వేరు జీతాలు నిర్ణయించబడతాయి. ఇది కాకుండా వాహనం, వసతి సౌకర్యాలు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ స్పీకర్ కూడా ఎమ్మెల్యే కావడంతో ఎమ్మెల్యేలకు అందే అన్ని సౌకర్యాలపై హక్కు ఉంటుంది. ఒకరి ప్రాంత అభివృద్ధికి ఏటా నిధులు అందుతాయి. టెలిఫోన్ సౌకర్యం కూడా కల్పించారు. దేశంలో ఎక్కడికైనా రైలులో ప్రయాణించే సౌకర్యం ఉంది. ఈ సదుపాయం అతనితో ప్రయాణిస్తే అతని భార్య, మైనర్ పిల్లలు లేదా భాగస్వామికి కూడా అందుబాటులో ఉంటుంది. మహారాష్ట్రలో ఎమ్మెల్యేలు ప్రతి నెలా రూ.2.32 లక్షల వేతనం పొందుతున్నారు. మంత్రుల జీతం కూడా అంతే. ఈ జీతం ఆదాయపు పన్ను నుండి పూర్తిగా ఉచితం.