Enemy Property Act: బాలీవుడ్ స్టార్ సైఫ్ అలీఖాన్ నాయనమ్మకు చెందిన రూ.15 వేల కోట్ల ఆస్తులను మధ్యప్రదేశ్ హైకోర్టు ఇటీవల ఎనిమీ ప్రాపర్టీగా గుర్తించింది. దీంతో హీరోకు ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. అయితే ఇప్పుడు ఈ ఎనిమీ ప్రాపర్టీ మీద చర్చ జరుగుతోంది. అసలు ఈ యాక్ట్ ఏమిటి.. ఎందుకు చేశారు.. ఎన్ని ఆస్తులు గుర్తించారు. స్వాధీనం చేసుకున్న ఆస్తులు ఏం చేస్తారన్న ప్రశ్నలు ఉత్పన్నమవుతున్నాయి.
శత్రు దేశాలకు వెళ్లినవారి కోసం..
ఎనిమీ ప్రాపర్టీ యాక్ట్, 1968 ప్రకారం, భారతదేశం నుంచి పాకిస్తాన్ లేదా చైనాకు వలస వెళ్లిన వ్యక్తుల ఆస్తులను కస్టోడియన్ ఆఫ్ ఎనిమీ ప్రాపర్టీ ఫర్ ఇండియా స్వాధీనం చేసుకుంటుంది. మొదట్లో ఈ యాక్ట్ను పటిష్టంగా అమలు చేశారు. 1968 చైనా యుద్ధం, 1972 పాకిస్తాన్ యుద్ధం నేపథ్యంలో ఆ దేశాలకు వెళ్లినవారి ఆస్తులను ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకుంది. తర్వాత ఈ యాక్ట్ను పెద్దగా అమలు చేయలేదు. అయితే 2014 ఎన్నికల్లో కేంద్రంలో బీజేపీ అధికారంలోకి వచ్చాక ఈ యాక్ట్ను మళ్లీ తెరపైకి తెచ్చింది. 2014 నుంచి 2020 వరకు ఈ ఆస్తుల గుర్తింపు చేపట్టింది. 2014లో, కేంద్ర ప్రభుత్వం సుమారు 12,090 ఎనిమీ ప్రాపర్టీలను గుర్తించింది, ఇది 2012 వరకు గుర్తించిన 3,341 నుంచి గణనీయమైన పెరుగుదల. 2020 నాటికి, ఈ సంఖ్య 12,611కి చేరింది, వీటిలో 12,485 పాకిస్తానీ పౌరులకు, 126 చైనీస్ పౌరులకు సంబంధించినవి. ఈ ఆస్తుల మొత్తం విలువ సుమారు రూ.లక్ష కోట్లుగా అంచనా వేయబడింది.
రాష్ట్రాల వారీగా ఇలా..
ఉత్తరప్రదేశ్లో అత్యధికంగా 6,255 ఆస్తులు, తర్వాత పశ్చిమ బెంగాల్లో 4,088 ఆస్తులు గుర్తించబడ్డాయి. ఢిల్లీ (659), గోవా (295), మహారాష్ట్ర (208), తెలంగాణ (158), గుజరాత్ (151), మరియు మధ్యప్రదేశ్ (94) వంటి రాష్ట్రాలు ఇతర ప్రధాన ప్రాంతాలు.
Also Read: రూ.15వేల కోట్ల పటౌడీల ఆస్తి ప్రభుత్వపరం: సైఫ్ అలీఖాన్ కుటుంబానికి ఎదురుదెబ్బ, చరిత్ర చూస్తే..
ఎనిమీ ప్రాపర్టీల వినియోగం..
కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ ఆస్తులను కస్టోడియన్ ఆఫ్ ఎనిమీ ప్రాపర్టీ ద్వారా నిర్వహిస్తుంది. 2014–2020 మధ్య, ప్రభుత్వం ఈ ఆస్తులను విక్రయించడం లేదా ప్రజా ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించడం కోసం చర్యలు చేపట్టింది. ఈ ఆస్తుల మానిటైజేషన్ను పర్యవేక్షించడానికి 2020లో, గృహ మంత్రి అమిత్ షా నేతృత్వంలో ఒక గ్రూప్ ఆఫ్ మినిస్టర్స్ ఏర్పాటు చేయబడింది, 2018–2022 మధ్య, ప్రభుత్వం సుమారు రూ. 3,400 కోట్ల విలువైన చరాస్తులను(షేర్లు, బంగారం, వెండి) విక్రయించింది. అయితే, స్థిరాస్తుల (భూమి, భవనాలు) విక్రయం ఇంకా జరగలేదు. రూ. కోటి నుంచి రూ.100 కోట్ల విలువైన ఆస్తులను ఈ–వేలం ద్వారా విక్రయించేందుకు మెటల్ స్క్రాప్ ట్రేడ్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ ప్లాట్ఫారమ్ను ఉపయోగిస్తారు. రూ. కోటి కంటే తక్కువ విలువైన ఆస్తులను ప్రస్తుత నివాసితులకు కొనుగోలు అవకాశం ఇవ్వడం జరుగుతుంది.
వారసుల కొనుగోలు అవకాశం..
2017లో ఎనిమీ ప్రాపర్టీ (అమెండ్మెంట్ అండ్ వాలిడేషన్) యాక్ట్ ద్వారా, వారసుల హక్కులు రద్దు చేయబడ్డాయి. ఈ సవరణ ప్రకారం, ఎనిమీ దేశాలకు వలస వెళ్లిన వ్యక్తుల చట్టపరమైన వారసులు, భారత పౌరులైనప్పటికీ, ఈ ఆస్తులపై హక్కు కలిగి ఉండరు. రూ.కోటి కంటే తక్కువ విలువైన ఆస్తుల విషయంలో, ప్రస్తుత నివాసితులకు కొనుగోలు చేసే అవకాశం ఇవ్వబడుతుంది. అయితే, ఎనిమీ దేశాలకు వలస వెళ్లిన వ్యక్తుల వారసులకు ఈ అవకాశం లేదు, ఎందుకంటే వారి హక్కులు 2017 సవరణ ద్వారా నిషేధించబడ్డాయి. ఆస్తి తప్పుగా ఎనిమీ ప్రాపర్టీగా గుర్తించబడిందని భావించే వ్యక్తులు గృహ మంత్రిత్వ శాఖకు లేదా హైకోర్టుకు అప్పీల్ చేయవచ్చు. అయితే, సివిల్ కోర్టులు ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకోవు.
