Donald Trump : డొనాల్డ్ ట్రంప్ ఇప్పటికే పలు వివాదాలతో వార్తలో వ్యక్తిగా నిలిచారు. ఇప్పుడు, అతని తదుపరి చర్య గురించి చర్చను వేడెక్కిస్తున్నట్లు అమెరికన్ మీడియాలో ఊహాగానాలు ఉన్నాయి. ట్రంప్ 2024లో అధికారం చేపడితే ఆయన పరిపాలన మొదటి రోజు ప్రపంచ ఆరోగ్య వ్యవస్థలో భూకంపం రావచ్చు. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూహెచ్ఓ) నుంచి అమెరికా వైదొలుగుతున్నట్లు ట్రంప్ ప్రకటించే అవకాశం ఉంది. ఈ చర్య తనపై దీర్ఘకాల విమర్శలు, వ్యతిరేకత పర్యవసానంగా మాత్రమే కాదు, ఇది ప్రపంచ ఆరోగ్య నిర్వహణ రూపురేఖలను పూర్తిగా మార్చే అవకాశం ఉంది.
డబ్ల్యూహెచ్ఓతో అమెరికా సంబంధం దశాబ్దాల నాటిది. అయితే గతంలో ట్రంప్ హయాంలో ఈ బంధం చెడిపోయింది. మహమ్మారి సమయంలో, డబ్ల్యూహెచ్ఓ చైనా పట్ల పక్షపాతంతో వ్యవహరిస్తోందని..అందుకే అమెరికా నిధులను నిలిపివేసిందని ఆరోపించారు. ఇప్పుడు ప్రశ్న ఏమిటంటే, ట్రంప్ తన పాత మార్గాలకు తిరిగి వస్తారా..ఈ నిర్ణయం ప్రపంచ ఆరోగ్య సంక్షోభాలను ఎదుర్కోవటానికి ప్రపంచ సామూహిక సామర్థ్యాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది? అనేది ఈ వార్తా కథనంలో తెలుసుకుందాం.
ట్రంప్, డబ్ల్యూహెచ్ఓ మధ్య పాత వివాదం
డబ్ల్యూహెచ్ఓ నుండి వైదొలిగే ప్రణాళికపై ట్రంప్ బృందం ఇంకా వ్యాఖ్యానించనప్పటికీ, నిపుణులు, ప్రపంచ ఆరోగ్య నాయకులు దీనిపై తమ ఆందోళనను వ్యక్తం చేస్తున్నారు. మీడియా కథనాల ప్రకారం ట్రంప్ ఈ చర్య తీసుకుంటే, డబ్ల్యూహెచ్ఓ ఒక సంవత్సరం ముందుగానే నోటీసు ఇవ్వవలసి ఉంటుంది. ఈ సమయంలో అమెరికా తన నిధులకు సంబంధించి నిర్ణయాలు తీసుకోవలసి ఉంటుంది. డబ్ల్యూహెచ్ఓతో డొనాల్డ్ ట్రంప్ వివాదం కొత్తేమీ కాదు. తన మొదటి టర్మ్లో, డబ్ల్యూహెచ్ఓ చైనా పట్ల మృదువైన వైఖరిని అవలంబించిందని.. కోవిడ్ -19 మహమ్మారి ప్రారంభ దశలలో చైనాను బాధ్యుడిగా చేయలేదని ఆరోపించారు.
2020లో ప్రపంచవ్యాప్తంగా కరోనా గరిష్ట స్థాయికి చేరుకున్నప్పుడు, డబ్ల్యూహెచ్ఓ నుండి అమెరికాను తొలగించే ప్రక్రియను డొనాల్డ్ ట్రంప్ ప్రారంభించారు, అయితే, అతని తర్వాత అధికారం చేపట్టిన జో బిడెన్ అధ్యక్షుడైన కొద్ది నెలల్లోనే ఈ నిర్ణయాన్ని మార్చుకున్నాడు. తద్వారా డబ్ల్యూహెచ్ఓలో అమెరికా సభ్యత్వం పునరుద్ధరించబడింది.
అమెరికా ఉపసంహరణ డబ్ల్యూహెచ్ఓకి ఎంత నష్టం ?
డబ్ల్యూహెచ్ఓ అతిపెద్ద ఆర్థిక భాగస్వామి అమెరికా. డబ్ల్యూహెచ్ఓ మొత్తం బడ్జెట్లో అమెరికా నిధులు 16 శాతం. ట్రంప్ తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం నుండి అమెరికాను తప్పించినట్లయితే, అది చాలా తీవ్రమైన చిక్కులను కలిగిస్తుంది. ఉదాహరణకు, పోలియో నిర్మూలన, ప్రపంచ వ్యాధుల పర్యవేక్షణ వంటి డబ్ల్యూహెచ్ఓ అనేక ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు అమెరికా నిధుల నిలిపివేత కారణంగా ప్రభావితం కావచ్చు. నిధుల కొరత డబ్ల్యూహెచ్ఓని బలహీనపరుస్తుంది, ఇది మహమ్మారి, ఇతర ఆరోగ్య సంక్షోభాలకు సమర్థవంతంగా స్పందించడం కష్టతరం చేస్తుంది. అలాగే, అమెరికా గైర్హాజరు చైనా, ఇతర దేశాలకు డబ్ల్యూహెచ్ఓలో తమ పట్టును పటిష్టం చేసుకోవడానికి అవకాశం ఇస్తుందని నిపుణులు అంటున్నారు. ఇది మాత్రమే కాదు, ఐరోపాలోని కొంతమంది మితవాద నాయకులు అంతర్జాతీయ సంస్థల నుండి దూరం కావాలనే తమ డిమాండ్ను కూడా తీవ్రతరం చేయవచ్చు.
డబ్బు ఎలా వస్తుంది?
సంస్థ అనేక దేశాలు, దాతృత్వ సంస్థలు, ఐక్యరాజ్య సంస్థ నుండి డబ్బును అందుకుంటుంది. డబ్ల్యూహెచ్ఓ అధికారిక సైట్లో కూడా దీని గురించి సమాచారం ఇచ్చింది.
డబ్ల్యూహెచ్ఓ వెబ్సైట్ ప్రకారం, ఇది మూడు మార్గాల్లో డబ్బును పొందుతుంది.
అంచనా వేసిన సహకారం
డబ్ల్యూహెచ్ఓ రెండు విధాలుగా డబ్బు పొందుతుంది. ముందుగా, ఏజెన్సీలో భాగం కావడానికి, ప్రతి సభ్యుడు కొంత మొత్తాన్ని చెల్లించాలి. దీనిని అంచనా వేసిన సహకారం అంటారు. ఈ మొత్తం దేశ జనాభా, దాని వృద్ధి రేటుపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
స్వచ్ఛంద సహకారం
రెండవది స్వచ్ఛంద సహకారం అంటే విరాళం మొత్తం. ఈ డబ్బును ప్రభుత్వాలు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు కూడా ఇస్తాయి. సాధారణంగా ఈ మొత్తాన్ని ఏదో ఒక ప్రాజెక్ట్ లేదా మరొకటి కోసం ఇస్తారు. కానీ ఏదైనా దేశం లేదా సంస్థ కోరుకుంటే, ప్రాజెక్ట్ లేకుండా కూడా డబ్బు ఇవ్వవచ్చు.
రెండేళ్ల బడ్జెట్
డబ్ల్యూహెచ్ఓ బడ్జెట్ రెండు సంవత్సరాలకు సెట్ చేయబడింది. 2018-2019కి మొత్తం బడ్జెట్ 5.6 బిలియన్ డాలర్లు. 2020-2021కి ఇది 4.8 బిలియన్ డాలర్లుగా చెప్పబడింది.
ఈ నిధితో సంస్థ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆరోగ్య సంబంధిత కార్యక్రమాలలో భాగం అవుతుంది. ఉదాహరణకు, 2018-19 సంవత్సరంలో, పోలియో నిర్మూలనకు సుమారు 1 బిలియన్ డాలర్లు ఖర్చు చేశారు. ఈ డబ్ల్యూహెచ్ఓ సంఖ్య మొత్తం నిధులలో 19 శాతం. 8.77శాతం డాలర్లు పోషకాహార కార్యక్రమాలకు ఇవ్వబడ్డాయి. టీకాల కోసం 7శాతం నిధులు కేటాయించారు. ఆఫ్రికన్ దేశాలకు డబ్ల్యూహెచ్ఓ 1.6 బిలియన్ డాలర్లు ఇచ్చింది, తద్వారా వారు తమ దేశాలలో వ్యాధులపై పని చేయవచ్చు.
