Dollar: అమెరికన్ డాలర్ ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అత్యంత శక్తిమంతమైన కరెన్సీగా గుర్తింపు పొందింది. ఇది కేవలం ఒక కరెన్సీ కాదు, ప్రపంచ వాణిజ్యం, రాజకీయాలు, ఆర్థిక వ్యవస్థలను ప్రభావితం చేసే ఒక ఆయుధం. అయితే, 2025లో డాలర్ విలువలో కొనసాగుతున్న క్షీణత దాని ఆధిపత్యంపై ప్రశ్నలను లేవనెత్తుతోంది. అయినా ఇప్పటికీ పవర్ఫుల్గానే కొనసాగుతోంది.
Also Read: ఏపీకి దిగ్గజ ఐటీ సంస్థ.. సంచలన ప్రకటన!
డాలర్ ప్రపంచంలో అత్యధికంగా ఉపయోగించబడే రిజర్వ్ కరెన్సీ. అంతర్జాతీయ వాణిజ్యం, చమురు లావాదేవీలు (పెట్రోడాలర్), బాండ్లు, రుణాలు వంటి అనేక ఆర్థిక లావాదేవీలు డాలర్లలోనే జరుగుతాయి. దీని వెనుక అమెరికా ఆర్థిక శక్తి, సైనిక బలం, స్థిరమైన రాజకీయ వ్యవస్థ ఉన్నాయి. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత 1944లో బ్రెటన్ వుడ్స్ ఒప్పందం ద్వారా డాలర్ను బంగారంతో ముడిపెట్టడం దాని ఆధిపత్యానికి బలమైన పునాది వేసింది.
అమెరికా బలమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ..
అమెరికా ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ కలిగిన దేశం. దాని GDP, టెక్నాలజీ, ఆవిష్కరణలు, ఆర్థిక సంస్థలు (ఫెడరల్ రిజర్వ్ వంటివి) డాలర్కు విశ్వసనీయతను అందిస్తాయి. అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థలైన IMF, వరల్డ్ బ్యాంక్లో డాలర్కు కీలక పాత్ర ఉంది.
భౌగోళిక రాజకీయ ప్రభావం
అమెరికా రాజకీయ, సైనిక ఆధిపత్యం డాలర్ను బలోపేతం చేస్తుంది. ఆర్థిక ఆంక్షలు, అంతర్జాతీయ వాణిజ్య ఒప్పందాల ద్వారా డాలర్ను ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన కరెన్సీగా నిలబెట్టింది.
తగ్గుతున్న విలువ..
కొన్నేళ్లుగా డాలర్ విలువ తగ్గుతోంది. కొన్ని దశాబ్దాలు ప్రపంచాన్ని శాసించిన డాలర్ విలువ తగ్గడానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి.
1. ఆర్థిక అనిశ్చితి, వడ్డీ రేట్లు
2025లో డాలర్ విలువ క్షీణతకు అమెరికా ఆర్థిక విధానాలు ఒక కారణం. ఫెడరల్ రిజర్వ్ యొక్క వడ్డీ రేట్ల సర్దుబాటు, ద్రవ్యోల్బణ ఒత్తిడి డాలర్పై ప్రభావం చూపుతున్నాయి. అధిక ద్రవ్యోల్బణం, ఆర్థిక అనిశ్చితి డాలర్ డిమాండ్ను తగ్గిస్తున్నాయి.
2. ఇతర కరెన్సీల ఆవిర్భావం
చైనా యొక్క యువాన్, యూరో వంటి కరెన్సీలు అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో ఎక్కువగా ఉపయోగించబడుతున్నాయి. బ్రిక్స్ దేశాలు (బ్రెజిల్, రష్యా, ఇండియా, చైనా, దక్షిణాఫ్రికా) డాలర్ ఆధిపత్యాన్ని తగ్గించేందుకు స్వంత కరెన్సీలలో వాణిజ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నాయి. ఈ పరిణామాలు డాలర్ విలువపై ఒత్తిడి తెస్తున్నాయి.
3. భౌగోళిక రాజకీయ మార్పులు
అంతర్జాతీయ రాజకీయ ఒత్తిడులు, ఆర్థిక ఆంక్షలపై కొన్ని దేశాల వ్యతిరేకత డాలర్ ఆధారిత వాణిజ్యాన్ని తగ్గిస్తోంది. రష్యా, చైనా వంటి దేశాలు డీ–డాలరైజేషన్ వైపు అడుగులు వేస్తున్నాయి, ఇది డాలర్ విలువను ప్రభావితం చేస్తోంది.
4. అమెరికా రుణ భారం
అమెరికాలో పెరుగుతున్న జాతీయ రుణం (33 ట్రిలియన్ డాలర్లకు పైగా) డాలర్పై విశ్వాసాన్ని తగ్గిస్తోంది. రుణ భారం, బడ్జెట్ లోటు ఆర్థిక స్థిరత్వంపై ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతున్నాయి, దీని ప్రభావం డాలర్ విలువపై పడుతోంది.
డాలర్ ఆధిపత్యం ఎటు?
డాలర్ ఇప్పటికీ ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నప్పటికీ, దాని ఆధిపత్యం సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. ఇతర కరెన్సీల పెరుగుదల, డీ–డాలరైజేషన్ ప్రయత్నాలు, ఆర్థిక అనిశ్చితులు దీర్ఘకాలంలో డాలర్ స్థానాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు. అయినప్పటికీ, అమెరికా యొక్క ఆర్థిక, సైనిక బలం డాలర్ను ఇప్పట్లో పూర్తిగా భర్తీ చేయడం కష్టతరం చేస్తుంది.
