Global Order
Global Order : అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికల ఫలితాలన్నీ వచ్చేశాయి. డొనాల్డ్ ట్రంప్ తన మొదటి టర్మ్ కంటే మరింత శక్తివంతంగా రెండవసారి అమెరికాలో అధికారంలో స్థిరపడ్డారు. ట్రంప్ మొత్తం 7 స్వింగ్ స్టేట్‌లను గెలుచుకున్నారు. 538 ఎన్నికలలో 312 ఓట్లను సాధించారు. ప్రపంచ దౌత్యానికి కేంద్రబిందువుగా ఏర్పడిన భారీ కలకలం అనేక దేశాల దౌత్యం, విదేశాంగ విధానాన్ని ప్రభావితం చేయబోతోంది. 21వ శతాబ్దంలో అమెరికాలో జరిగిన ఈ ఎన్నికలు ప్రపంచ క్రమాన్ని మార్చే అవకాశం ఉంది. ట్రంప్ కార్డు అమెరికాలో పాపులర్‌ కావడంతో ప్రపంచ దౌత్యంపై ప్రభావం చూపనుంది. అయితే దీనికి ముందు, మారుతున్న ప్రపంచ క్రమంలో తన విజయం తర్వాత, డొనాల్డ్ ట్రంప్ అమెరికాను మళ్లీ గొప్పగా మార్చడమే తన ప్రాధాన్యత అని ప్రకటించారు. ప్రపంచంలోని ప్రపంచ క్రమాన్ని అమెరికా అధ్యక్షుడే నిర్ణయిస్తారని ఇక్కడ అర్థం చేసుకోవడం ముఖ్యం. ఇది ప్రపంచం కదిలే దిశను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఏ యుద్ధంలో అది ఎంతకాలం కొనసాగుతుంది. ప్రపంచంలోని అత్యంత శక్తివంతమైన దేశంలో అత్యంత శక్తివంతమైన వ్యక్తి ఈ సమయంలో డోనాల్డ్ ట్రంప్ అని చెప్పవచ్చు. అయితే గత కొన్నేళ్లుగా ఎక్కువ మంది అమెరికా గుత్తాధిపత్య రంగంలోకి వచ్చేశారు.
గ్లోబల్ ఆర్డర్ అంటే ఏమిటి?
ప్రపంచ క్రమం అనేది అంతర్జాతీయ సంబంధాలను పైకి క్రిందికి తరలించే వారి వ్యవస్థ. రెండు దేశాలు ఎలా పరస్పరం వ్యవహరిస్తాయి, గ్లోబల్ వ్యవహారాలలో ఎవరికి చెప్పాలి.. దేశాల మధ్య శక్తి సమతుల్యత ఎలా ఉంటుందో నిర్ణయించబడుతుంది.
మారుతున్న ప్రపంచ క్రమంలో పెద్దన్న
* డొనాల్డ్ ట్రంప్, అమెరికా అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు
* వ్లాదిమిర్ పుతిన్, రష్యా అధ్యక్షుడు
* జీ జిన్పింగ్, అధ్యక్షుడు, చైనా
* నరేంద్ర మోడీ, ప్రధాన మంత్రి, భారతదేశం
* బెంజమిన్ నెతన్యాహు, ప్రధాన మంత్రి, ఇజ్రాయెల్
* అయతుల్లా ఖమేనీ, సుప్రీం లీడర్, ఇరాన్
* కిమ్ జోంగ్ ఉన్, ఉత్తర కొరియా అధ్యక్షుడు
* వోలోడిమిర్ జెలెన్స్కీ, అధ్యక్షుడు, ఉక్రెయిన్
వీరు 2025 గ్లోబల్ ఆర్డర్ లో పెద్దన్నలుగా వ్యవహరించనున్నారు. వీరు ప్రపంచ దృక్పథాన్ని మార్చగలరు. ఇవి మారుతున్న ప్రపంచ క్రమం పాత్రలు, ఇందులో శక్తి, బలంతో పాటు యుద్ధానికి సంబంధించిన సంకేతాలు దాగి ఉన్నాయి. ప్రపంచంలో వసుధైవ కుటుంబం గురించి.. శాంతి గురించి మాట్లాడే దేశం, సుస్థిరత గురించి మాట్లాడే ఏకైక దేశం భారతదేశం. లేకపోతే, ఈ జాబితాలోని మిగిలిన ఏడుగురు ఆటగాళ్లు యుద్ధం భయాందోళనలతో చుట్టుముట్టారు. వారందరిలో భారతదేశం కేంద్ర బిందువుగా ఉంది.
ముందుగా పుతిన్ గురించి మాట్లాడుకుందాం.. నవంబర్ 6న అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికల ఫలితాలు వెలువడినప్పుడు, తాను దర్యాప్తు చేసి, ట్రంప్‌ను అభినందించడం గురించి ఆలోచిస్తానని పుతిన్ చెప్పారు. కానీ కేవలం రెండు రోజుల్లో ట్రంప్‌పై పుతిన్ ప్రేమ కనిపించడం ప్రారంభమైంది. ఒక కార్యక్రమంలో ప్రశ్నలను అడిగినప్పుడు, పుతిన్ ట్రంప్‌ను ధైర్యవంతుడని అభివర్ణించారు. అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికైనందుకు శుభాకాంక్షలు తెలిపారు. ఇక్కడ పుతిన్ ఖచ్చితంగా ట్రంప్‌ను అభినందించారు కానీ రష్యా అమెరికా కంటే తక్కువ అని కాదు.
రష్యా రెండున్నరేళ్లకు పైగా యుద్ధం చేస్తోంది. అయినప్పటికీ, రష్యాకు మంచి ఆర్థిక నెట్‌వర్క్ ఉంది. రష్యా ప్రపంచ మార్కెట్‌లో చమురు, గ్యాస్‌ను విక్రయిస్తుంది. ఆంక్షలు ఉన్నప్పటికీ, రష్యాకు ప్రైవేట్ సైన్యాల నెట్‌వర్క్ ఉంది. చైనా, భారత్ ల సహకారంతో రష్యా ఆర్థిక వ్యవస్థ పటిష్టంగా మారుతోంది. అంటే, క్షీణిస్తున్న శక్తి అయినప్పటికీ, రష్యాకు యుద్ధాన్ని పొడిగించడానికి డబ్బు లేదా ఆయుధాల కొరత లేదు. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో రష్యాపై యుద్ధం ప్రయోగిస్తే.. పుతిన్ మాత్రం వెనక్కి తగ్గడు. మరోవైపు, ట్రంప్ అధ్యక్షుడైన తర్వాత పుతిన్, జెలెన్స్కీతో నేరుగా మాట్లాడతానని చెప్పారు. ఎన్నికల్లో గెలుపొందిన వెంటనే రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధానికి ముగింపు పలకడంపై నిర్ణయం తీసుకుంటానని ట్రంప్ హామీ ఇచ్చారు. యుద్ధంపై తనకు నమ్మకం లేదని, శాంతిని నమ్ముతానని ట్రంప్ కూడా హామీ ఇచ్చారు.
2025లో రెండవ పెద్ద ఆటగాడు చైనా. చైనా-అమెరికా మధ్య సంబంధాలు ఎవరికీ దాపరికం కాదు. ట్రంప్ సత్తా అనేక రెట్లు పెరిగిన తీరు చూస్తుంటే చైనా వైఖరి కూడా తగ్గింది. చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్పింగ్ ట్రంప్‌కు అభినందన సందేశం పంపారు. అభినందన సందేశంలోని భాష చూస్తుంటే జిన్పింగ్ ట్రంప్ 2.0ని తేలిగ్గా తీసుకోవడం లేదనిపిస్తోంది. అంటే జిన్పింగ్ అమెరికాతో తన సంబంధాలను మెరుగుపరుచుకోవడానికి చరిత్రను కోరడమే కాకుండా ఉజ్వల భవిష్యత్తును కూడా కోరుకుంటున్నారు. తైవాన్ సమస్యపై చైనా అమెరికాతో ఎలా వ్యవహరిస్తుందో కాలమే నిర్ణయిస్తుంది.
ఈ జాబితాలో కొత్తగా భారతదేశం కూడా చేరింది. ప్రతి దేశం గౌరవించే ఈ అష్టభుజిలో భారతదేశం ఒక్కటే. యుద్ధం ఉన్నప్పటికీ భారతదేశం తన విదేశాంగ విధానం ద్వారా ప్రపంచ సమతుల్యతను నెలకొల్పింది. దీనిలో భారతదేశానికి వ్యతిరేకంగా ఏ దేశం ధైర్యం చేయదు. గత దశాబ్దాల్లో భారతదేశం బరువు పెరిగింది. భారత దౌత్యం చాలా తెలివైనదని అంతర్జాతీయ రాజకీయాల్లో నిపుణులు కూడా అంటున్నారు. మారుతున్న ఈ ప్రపంచ క్రమంలో అమెరికా, రష్యా, చైనా అనే మూడు దేశాలను భారత్ ఏకం చేసింది. రక్షణ రంగంలో, రష్యాతో సుదీర్ఘ సంబంధం ఉంది, తర్వాత క్వాడ్ వంటి ఫోరమ్‌ల ద్వారా అమెరికాతో సన్నిహిత భాగస్వామ్యం ఉంది. ఈ బ్యాలెన్సింగ్ చట్టం భారతదేశాన్ని చైనా ప్రభావం నుండి కాపాడుతుంది. భారతదేశం అందరితో పని చేయడానికి సిద్ధంగా ఉంది.
పీఎం మోడీ, డోనాల్డ్ ట్రంప్ మధ్య సంబంధాలు చాలా మంచివి, ఎన్నికల సమయంలో ట్రంప్ పీఎం మోడీని తన మంచి స్నేహితుడు అని పిలిచాడు. అయితే పశ్చిమాసియాలో కూడా యుద్ధం జరుగుతోంది. ఏమి చూద్దాం ఇతర ఉద్రిక్త ప్రాంతాల్లో శాంతి నెలకొంటుందని ట్రంప్ హామీ ఇచ్చారు. యుద్ధాన్ని ఆపేందుకు చర్యలు తీసుకుంటామని ట్రంప్ చెప్పారు. ఇరాన్‌ను అణు దేశంగా మార్చేందుకు అనుమతించబోమని ట్రంప్ అన్నారు. గాజా యుద్ధాన్ని ముగించాలని ట్రంప్ నెతన్యాహును కోరారు.
చైనా-తైవాన్
చైనా విస్తరణవాదానికి వ్యతిరేకంగా తైవాన్‌కు మరింత అధికారాన్ని ఇవ్వడానికి ట్రంప్ అనుకూలంగా ఉన్నారు.
ఉత్తర కొరియా-దక్షిణ కొరియా
ఉత్తర కొరియాతో చర్చలకు అనుకూలంగా ట్రంప్, కిమ్ మధ్య హాట్‌లైన్ ఎప్పుడైనా తెరవవచ్చు.
అంటే అమెరికాలో ట్రంప్ పాలన ట్రిపుల్ సెంచరీతో పాటు ప్రపంచ సమీకరణాల అక్షం కూడా మారి పెద్దన్నలు ఇందులో కీలక పాత్ర పోషించవచ్చు.
