Cosmos 482: దాదాపు అర్ధ శతాబ్ద కాలం క్రితం, 1972లో సోవియట్ యూనియన్ శుక్ర గ్రహ అధ్యయనం కోసం ప్రయోగించిన ‘కాస్మోస్ 482’ అంతరిక్ష నౌక, శనివారం భూమి వాతావరణంలోకి ప్రవేశించి కూలిపోనుంది. సాంకేతిక లోపాల కారణంగా శుక్ర గ్రహానికి చేరుకోలేకపోయిన ఈ ల్యాండర్ మాడ్యూల్, గత 53 సంవత్సరాలుగా భూమి దిగువ కక్ష్యలో పరిభ్రమిస్తోంది. ఈ ఘటన, అంతరిక్ష శిథిలాల సమస్యను మరోసారి హైలైట్ చేస్తుంది, అలాగే సోవియట్ యూనియన్ యొక్క అంతరిక్ష పరిశోధన చరిత్రలో ఒక ఆసక్తికర అధ్యాయాన్ని గుర్తు చేస్తుంది.
Also Read: భారత్-పాక్ ఉద్రిక్తతలు.. స్వగ్రామాలకు శ్రీనగర్ ఎన్ఐటీ విద్యార్థులు
‘కాస్మోస్ 482’ సోవియట్ యూనియన్ యొక్క వీనస్ (శుక్ర గ్రహం) అధ్యయన కార్యక్రమంలో భాగంగా 1972 మార్చి 31న ప్రయోగించబడింది. ఈ అంతరిక్ష నౌక శుక్ర గ్రహ వాతావరణం, ఉపరితలం, భౌగోళిక లక్షణాలను పరిశోధించేందుకు రూపొందించిన ల్యాండర్ మాడ్యూల్ను కలిగి ఉంది. అయితే, ప్రయోగం తర్వాత సాంకేతిక లోపాల కారణంగా, ఈ నౌక భూమి కక్ష్యను దాటలేకపోయింది. ఫలితంగా, ఇది భూమి దిగువ కక్ష్యలో చిక్కుకుని, 53 సంవత్సరాలుగా అంతరిక్ష శిథిలంగా పరిభ్రమిస్తోంది. ఈ నౌక గుండ్రటి ఆకృతి, 495 కిలోల బరువు, దృఢమైన నిర్మాణం. దీనిని దీర్ఘకాలం కక్ష్యలో ఉంచడానికి కారణమయ్యాయి.
భూమిపై కోలే సమయం..
యూరోపియన్ స్పేస్ ఏజెన్సీ (ఈఎస్ఏ) అంచనాల ప్రకారం, ‘కాస్మోస్ 482’ శనివారం, మే 10, 2025న భారత కాలమానం ప్రకారం మధ్యాహ్నం 1:46 గంటల సమయంలో భూమి వాతావరణంలోకి ప్రవేశించనుంది. ఈ సమయంలో ఇది గంటకు 242 కిలోమీటర్ల వేగంతో వాతావరణంలోకి దూసుకొస్తుందని శాస్త్రవేత్తలు అంచనా వేస్తున్నారు. అంతరిక్ష నౌక యొక్క దృఢమైన నిర్మాణం కారణంగా, దానిలోని కొన్ని భాగాలు వాతావరణంలో కాలిపోకుండా భూమిపైకి చేరే అవకాశం ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. అయితే, ఈ శిథిలాలు ఎక్కడ కూలతాయనే దానిపై కచ్చితమైన సమాచారం ఇంకా అందుబాటులో లేదు, ఎందుకంటే కక్ష్యలోని చిన్న మార్పులు దాని పతన స్థానాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు.
అంతరిక్ష శిథిలాల సమస్య..
‘కాస్మోస్ 482’ పతనం, అంతరిక్ష శిథిలాల సమస్యపై ప్రపంచవ్యాప్త ఆందోళనను మరోసారి హైలైట్ చేస్తుంది. గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా, వివిధ దేశాలు ప్రయోగించిన అంతరిక్ష నౌకలు, ఉపగ్రహాలు, రాకెట్ భాగాలు భూమి కక్ష్యలో శిథిలాలుగా మిగిలాయి. ఈ శిథిలాలు, కొత్త అంతరిక్ష ప్రయోగాలకు, ఉపగ్రహాలకు ప్రమాదాన్ని కలిగిస్తాయి. అదనంగా ఈ శిథిలాలు భూమిపై కూలినప్పుడు, పౌర జనాభాకు సంభావ్య ప్రమాదాన్ని సృష్టించవచ్చు. అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థలు, ఈ సమస్యను పరిష్కరించేందుకు కక్ష్యలోని శిథిలాలను ట్రాక్ చేయడం, తొలగించడం కోసం కొత్త సాంకేతికతలను అభివృద్ధి చేస్తున్నాయి. ‘కాస్మోస్ 482’ వంటి ఘటనలు, ఈ చర్యల యొక్క అవసరాన్ని మరింత స్పష్టం చేస్తాయి.
భద్రతా ఆందోళనలు, జాగ్రత్తలు
‘కాస్మోస్ 482’ శిథిలాలు భూమిపై కూలే అవకాశం ఉన్నప్పటికీ, ఈఎస్ఏ, ఇతర అంతరిక్ష సంస్థలు దీని వల్ల పౌర జనాభాకు ప్రమాదం తక్కువగా ఉంటుందని అంచనా వేస్తున్నాయి. భూమి ఉపరితలంలో 70% సముద్రాలు ఆక్రమించడం వల్ల, ఈ శిథిలాలు సముద్రంలో కూలే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది. అయినప్పటికీ, శిథిలాలు జనావాస ప్రాంతాలపై కూలే సంభావ్యతను పూర్తిగా కొట్టిపారేయలేమని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో, అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థలు దీని కక్ష్యను నిశితంగా పరిశీలిస్తున్నాయి. అవసరమైతే జాగ్రత్తలను సూచించేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నాయి. భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) కూడా ఈ ఘటనను పర్యవేక్షిస్తూ, దేశంలో ఎటువంటి ప్రమాదం లేకుండా చూసేందుకు సన్నాహాలు చేస్తోంది.
సోవియట్ అంతరిక్ష చరిత్రలో ఒక అధ్యాయం..
‘కాస్మోస్ 482’ సోవియట్ యూనియన్ యొక్క శుక్ర గ్రహ అధ్యయన కార్యక్రమంలో ఒక భాగం, ఇది 1960 – 1970 దశకాలలో అనేక విజయవంతమైన ప్రయోగాలను చేపట్టింది. సోవియట్ యూనియన్ వీనస్ కార్యక్రమం, శుక్ర గ్రహం యొక్క కఠినమైన వాతావరణంలో ల్యాండర్లను విజయవంతంగా దించిన మొదటి కార్యక్రమంగా చరిత్రలో నిలిచింది. అయితే, ‘కాస్మోస్ 482’ వంటి విఫల ప్రయోగాలు, అంతరిక్ష పరిశోధనలోని సవాళ్లను, సాంకేతిక అడ్డంకులను స్పష్టం చేస్తాయి. ఈ ఘటన, సోవియట్ అంతరిక్ష కార్యక్రమం యొక్క సాహసోపేతమైన ప్రయత్నాలను, అలాగే దాని పరిమితులను గుర్తు చేస్తుంది.
