Manmohan Singh
Manmohan Singh : దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను గాడిన పెట్టిన నాయకులు పీవీ.నరసింహారావు, డాక్టర్‌ మన్మోహన్ సింగ్‌. 1991లో భారతదేశం ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్నప్పుడు, పీవీ నరసింహారావు భారత ప్రధానిగా, మన్మోహన్ సింగ్‌ ఆర్థికమంత్రిగా ఉన్నారు. అప్పట్లో భారతదేశం గణనీయమైన ఆర్థిక సంక్షోభం, విదేశీ మారక బదిలీ నిల్వలు తక్కువగా ఉండడం, అంతర్జాతీయ నాణెం విలువలు తగ్గడం వంటి సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నది. ఈ సమయంలో, వారు చేపట్టిన ఆర్థిక సంస్కరణలు భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు పునరుద్ధరణను ఇచ్చాయి. విదేశీ పెట్టుబడులను ఆకర్షించేందుకు దేశంలో పలు మార్పులు చేశారు. విదేశీ పెట్టుబడులు ఆహ్వానించడాన్ని ప్రోత్సహించి, పెట్టుబడుల ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేశారు. ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలను ప్రైవేట్‌ రంగానికి మార్చడం లేదా వాటి వాటాలను విక్రయించడం ద్వారా ఆర్థిక కార్యకలాపాలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించారు.
వ్యాపార రంగ సంస్కరణలు
ఉత్పత్తి రంగం, సేవల రంగం, ఎగుమతులు మరియు దిగుమతులపై నియంత్రణలను సులభతరం చేసి, వాణిజ్య వ్యవస్థను ప్రపంచస్థాయిలో పోటీ చేయగలలా మార్చారు. పన్ను విధానాలను సరళీకృతం చేసి, ఆదాయ పన్ను, పన్ను శ్రద్ధతను పెంచారు, దీనితో ప్రజలకు మరింత ఆర్థిక సౌకర్యం కల్పించారు. ఈ సాంకేతిక మరియు ఆర్థిక సంస్కరణలు భారతదేశం యొక్క ఆర్థిక వ్యవస్థను గాడిన పెట్టాయి. 1991 తరువాత, భారతదేశం ప్రపంచ ఆర్థికంగా మరింత సానుకూలంగా మారింది, విదేశీ పెట్టుబడులు పెరిగాయి, జాతీయ ఆదాయం వృద్ధి చెందింది.
బ్యాంకింగ్, నిధుల పరిపాలన సంస్కరణలు:
బ్యాంకింగ్ రంగంలో సంస్కరణలు చేపట్టి, ఆర్థిక వ్యవస్థకు మన్నికైన పునాది కల్పించారు. నిధుల వ్యయాన్ని నియంత్రించడం మరియు ఆర్థిక సంస్థలు మరింత సుస్థిరంగా పని చేయడం కోసం చర్యలు తీసుకున్నారు. పన్ను విధానాలను సరళీకృతం చేసి, ఎక్కువ ఆదాయపు పన్ను విధానాలను తీసుకొచ్చారు. ఈ మార్పులు భారతదేశంలో పన్ను శ్రద్ధతను పెంచాయి, ఇది దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను మరింత సమర్థవంతంగా చేయడానికి దోహదపడింది.
మూలధన మార్కెట్ల అభివృద్ధి..
ఆర్థిక మార్కెట్ల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించి, ప్రైవేట్‌ రంగ పెట్టుబడులకు మార్గం కల్పించారు. ఇది భారతదేశం యొక్క మూలధన మార్కెట్‌ను మరింత సుతిరి, మరియు క్రమబద్ధమైనదిగా తీర్చిదిద్దింది.
ఈ సంస్కరణలు తరువాతి దశలో ఆర్థిక వృద్ధిని గణనీయంగా పెంచాయి. 1991 తరువాత భారతదేశం సగటు వృద్ధి రేటు దాదాపు 6–7% కి చేరుకుంది, మరియు దేశం ప్రపంచ ఆర్థిక పటంలో ఒక శక్తివంతమైన భాగస్వామిగా మారింది. మనం ఇప్పుడు చూస్తున్న భారతదేశం యొక్క బలమైన ఆర్థిక వ్యవస్థకు డాక్టర్‌ మన్మోహన్ సింగ్‌ ఆర్థిక మంత్రిగా చేసిన ప్రతిస్పందనలు మరియు దిశానిర్దేశం ఒక ప్రధాన కారణం. ఆయన ‘ఆర్థిక సంస్కర్త‘గా చేసిన ఈ మార్పులు భారతదేశానికి ఒక గణనీయమైన ఆర్థిక అభివద్ధి దారిలో ప్రేరణగా నిలిచాయి.
