Bishnoi Society : కృష్ణ జింకలను పూజించే బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీ ప్రకృతిని ప్రేమిస్తుంది. గురు జంభేశ్వరుని 29 నియమాలలో అటవీ సంరక్షణ, వన్యప్రాణుల సంరక్షణ ప్రముఖమైనవి. ఈ సమాజం హిందూ మతంలో ఒక భాగం. కానీ ఆ కమ్యూనిటీలో భిన్నంగా అనిపించే కొన్ని ఆచారాలున్నాయి. అటువంటి ముఖ్యమైన ఆచారం అంత్యక్రియలు. బిష్ణోయ్ సమాజంలో మృతదేహానికి చితి పెట్టరు. గొయ్యి తవ్వి పూడ్చిపెడతారు. ఈ ప్రక్రియను సాయిలింగ్ అంటారు. పర్యావరణ పరిరక్షణ కోసమే ఈ ఆచారం నిర్వహిస్తామని సమాజ ప్రజలు అంటున్నారు. రాజస్థాన్లో బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీ ఎక్కువగా నివసిస్తోంది. దీని తర్వాత వారు హర్యానా తర్వాత మధ్యప్రదేశ్, ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రాలకు విస్తరించారు. బిష్ణోయ్ ఒక శాఖ 1485లో బికనేర్లోని ముఖమ్ గ్రామంలో గురు జంభేశ్వర్ చేత సెటిల్ అయింది. ఈ విభాగంలో చేరే వ్యక్తుల కోసం ప్రవర్తనా నియమావళి ఆయన ఆధ్వర్యంలో రూపొందించబడింది. దీనిలో 29 నియమాలు నిర్దేశించబడ్డాయి. వీటిలో జంతువులు, పర్యావరణ ప్రేమకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. ఈ శాఖ ఆచారాలు కూడా భిన్నంగా ఉంటాయి. వీటిలో అంత్యక్రియలు కూడా ఉన్నాయి.
బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీలో అంత్యక్రియల నియమాలు
కరుడుగట్టిన గ్యాంగ్స్టర్ లారెన్స్ బిష్ణోయ్, బాబా సిద్ధిఖీ హత్య తర్వాత, బిష్ణోయ్ సంఘం వార్తల్లో నిలిచింది. బిష్ణోయ్ సమాజంలో గురు జంభేశ్వర్ అన్ని ఆచారాలను చాలా సరళమైన పద్ధతిలో అమలు చేశారు. Bishnoism.org ప్రకారం.. బిష్ణోయి కమ్యూనిటీ భిన్నమైన ఆచారాలను కలిగి ఉంటుంది. హిందువులలో 12 రోజుల నిడివి గల పటక్ (సోగ్) ఉండగా, బిష్ణోయ్ శాఖలో మూడు రోజుల సుతక్ ఉంది. అంత్యక్రియల కోసం తన పూర్వీకుల భూమిలో ఒక గొయ్యి తవ్వి, తన మృతదేహాన్ని పూడ్చిపెట్టమని శాఖ వ్యవస్థాపకుడు గురు జంభేశ్వర్ కోరాడు.
బిష్ణోయ్ శాఖ నియమాల ప్రకారం.. ఏ వ్యక్తి మరణించిన బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీలో దహనం చేయరు. గురు జంభేశ్వర్ మహారాజ్ దీనిని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. దీనికి కారణం అటవీ సంరక్షణ. మృతదేహాన్ని కాల్చడానికి కలప అవసరమని.. దీని కోసం పచ్చని చెట్లను నరికివేస్తారు. మృతదేహాలను కాల్చడం వల్ల గాలి కలుషితమవుతుందని ఈ సమాజం విశ్వసిస్తుంది, అందుకే సమాజంలో దహన సంస్కారాలు చేయడానికి గురు జంభేశ్వర్ మహారాజ్ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. నేటికీ సమాజం దానిని అనుసరిస్తూనే ఉంది.
వడపోసిన నీటిలో గంగాజలంతో స్నానం
బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీలో.. ఎవరైనా చనిపోయినప్పుడు, అతని మృతదేహాన్ని నేలపై పడుకోబెడతారు. నిబంధనల ప్రకారం మృతదేహానికి ఫిల్టర్ చేసిన నీటిలో గంగాజలం కలిపి స్నానం చేస్తారు. అప్పుడు అది కాటన్ గుడ్డ (కవచం) కడతారు. పురుషుడు తెలుపు, వివాహిత లేదా కన్య ఎరుపు, వితంతువు నలుపు, ఋషులు సాధువులు కుంకుమపువ్వు రంగు వస్త్రంతో కప్పబడి ఉంటారు.
ఇలా గొయ్యి తవ్వుతారు
మృత దేహాన్ని మృతుడి కుమారుడు లేదా సోదరుడి భుజాలపై మోస్తూ దహన సంస్కారాల స్థలానికి చేరవేస్తారు. అంతిమయాత్రలో పాల్గొన్న ప్రజలంతా కాలినడకన నడుస్తారు. మృతుడి భూమిలో గొయ్యి తవ్వి మృతదేహాన్ని పూడ్చివేస్తారు. సమాజంలోని ప్రజలు ఆ గొయ్యిని ఇల్లు అంటారు. ఏడడుగుల లోతు, రెండుమూడు అడుగుల వెడల్పుతో తవ్వుతారు. మృత దేహాన్ని ఇంట్లోకి తీసుకొచ్చిన తర్వాత ఉత్తరం వైపు ఉండేలా చేస్తారు. ఈ సమయంలో మరణించిన వ్యక్తి కుమారుడు మృతదేహం నోటికి పెట్టిన గుడ్డను తీసివేసి, ‘ఇది మీ ఇల్లు’ అని చెవిలో చెబుతాడు. ఆ తర్వాత మృతదేహాన్ని చేతులతో మట్టి వేసి పూడ్చివేస్తారు.
గొయ్యిపై స్నానం చేస్తారు.
మృత దేహాన్ని పూడ్చిపెట్టిన తర్వాత గుంతపై నీళ్లు పోస్తారు. అప్పుడు మృతదేహాన్ని భుజాన వేసుకున్న వారందరూ దానిపై స్నానం చేస్తారు. అంత్యక్రియలకు వచ్చిన మిగిలిన వారు సమీపంలో స్నానం చేసి, బట్టలు ఉతికి, ఇతర బట్టలు వేసుకుంటారు. ఇంటికి తిరిగి వచ్చి, ఆచారాన్ని నిర్వహించిన తరువాత, మరణించిన వారి కుటుంబ సభ్యులు క్షౌరకుడు చేత గుండు చేయించుకుంటారు. దీనిని ఖిజ్మత్ కుంతి అని పిలుస్తారు. ఈ విధంగా బిష్ణోయ్ కమ్యూనిటీలో మృతదేహాన్ని దహనం చేస్తారు.