National Sports Award: మను భాకర్, డి గుకేష్ సహా నలుగురు ఆటగాళ్లకు ఖేల్ రత్న అవార్డును అందజేస్తున్నట్లు భారత ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. అదే సమయంలో 32 మంది ఆటగాళ్లకు అర్జున అవార్డు ఇవ్వనున్నారు. డి గుకేశ్, మను భాకర్లతో పాటు హాకీ ప్లేయర్ హర్మన్ప్రీత్ సింగ్, పారా అథ్లెట్ ప్లేయర్ ప్రవీణ్ కుమార్లకు కూడా ఖేల్ రత్న అవార్డును అందజేయనున్నారు. యువజన వ్యవహారాలు, క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ జనవరి 2న నేషనల్ స్పోర్ట్స్ అవార్డ్స్ 2024ని ప్రకటించింది. 17 జనవరి 2025న రాష్ట్రపతి భవన్లో ఏర్పాటు చేసిన ప్రత్యేక కార్యక్రమంలో అవార్డు విజేతలకు రాష్ట్రపతి అవార్డులను అందజేస్తారు. ఖేల్ రత్న, అర్జున్ అవార్డు, ద్రోణాచార్య అవార్డుల మధ్య తేడా ఏమిటో తెలుసుకుందాం?
ప్రతి సంవత్సరం యువజన వ్యవహారాలు, క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ భారత జాతీయ క్రీడా అవార్డులను క్రీడా ప్రపంచానికి సహకారం అందించిన వారికి అందిస్తుంది. వివిధ జాతీయ క్రీడా అవార్డుల ద్వారా భారత ప్రభుత్వం క్రీడాకారులను సత్కరిస్తుంది. దేశ అత్యున్నత క్రీడా పురస్కారం మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ ఖేల్ రత్న అవార్డు. ఖేల్ రత్న అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ అర్జున అవార్డుతో పాటు, ద్రోణాచార్య అవార్డు కూడా క్రీడాకారులు, కోచ్లకు ఇవ్వబడుతుంది.
మేజర్ ధ్యాన్చంద్ ఖేల్ రత్న అవార్డు
మేజర్ ధ్యాన్ చంద్ ఖేల్ రత్న అవార్డు, దీనిని ఖేల్ రత్న అని కూడా పిలుస్తారు. గతంలో దీనిని రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్ రత్న అవార్డు అని పిలిచేవారు. నాలుగేళ్లకు పైగా క్రీడల్లో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన కనబరిచిన ఆటగాళ్లకు ఈ అవార్డును అందజేస్తారు. ఇందులో క్రీడాకారులకు ప్రశంసా పత్రం, పతకం, రూ.25 లక్షల నగదు బహుమతి అందజేస్తారు. అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గత నాలుగేళ్లలో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన కనబర్చిన క్రీడాకారులకు ఈ అవార్డును అందజేస్తారు. కమిటీ సిఫార్సు తర్వాత ఆటగాళ్ల పేర్లను ప్రకటిస్తారు.
ఈ ఏడాది నలుగురు ఆటగాళ్లకు ఈ అవార్డు ఇవ్వనున్నారు. ఈ సంవత్సరం మను భాకర్, డి గుకేష్లతో పాటు, హాకీ ప్లేయర్ హర్మన్ప్రీత్ సింగ్, పారా అథ్లెట్ ప్లేయర్ ప్రవీణ్ కుమార్లకు ఖేల్ రత్న అవార్డు ఇవ్వాలని భారత ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. క్రీడా అవార్డుల కోసం తయారు చేసిన జాబితాలో మను భాకర్ పేరు లేదు. గత కొన్ని రోజులుగా మను భాకర్ పేరుపై చాలా వివాదాలు ఉన్నాయి. ఇందులో తనపేరు సిఫారసు చేయబడలేదు. ప్రస్తుతం కేంద్ర ప్రభుత్వం మను భాకర్కు ఈ అవార్డును అందజేస్తున్నట్లు ప్రకటించింది.
ఖేల్ రత్న అవార్డును అందుకున్న క్రీడాకారులు
ముందుగా 1991-92లో భారత చెస్ గ్రాండ్ మాస్టర్ విశ్వనాథన్ ఆనంద్కు ఖేల్ రత్న అవార్డు లభించింది. దీని తర్వాత, ఎంసీ మేరీకోమ్, పీవీ సింధు, సైనా నెహ్వాల్, బజరంగ్ పునియా, విజేందర్ సింగ్, సచిన్ టెండూల్కర్, విరాట్ కోహ్లీ, రోహిత్ శర్మ, మనికా బాత్రా, వినేష్ ఫోగట్, రాణి రాంపాల్ వంటి అనేక ఇతర ఛాంపియన్లకు ఈ అవార్డు లభించింది పిస్టల్ షూటర్ అభినవ్ బింద్రా, 2008 బీజింగ్ ఒలింపిక్స్లో భారత్కు బంగారు పతకాన్ని అందించాడు. ఒలింపిక్ కాంస్య పతక విజేత వెయిట్ లిఫ్టర్ కర్ణం మల్లీశ్వరి 1994-95లో ఖేల్ రత్న అందుకున్న మొదటి భారతీయ మహిళ.
అర్జున అవార్డు
అర్జున్ అవార్డ్ అనేది క్రీడా రంగంలో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన కనబరిచిన ఆటగాళ్లకు ఇచ్చే అవార్డు. ఈ అవార్డును 1961లో ప్రారంభించారు. ఇది చారిత్రక భారతీయ ఇతిహాసం మహాభారతంలో ప్రధాన పాత్ర అయిన అర్జునుడి పేరు పెట్టబడింది. ఈ అవార్డు కింద క్రీడాకారులకు ప్రశంసా పత్రం, అర్జునుడి కాంస్య విగ్రహం, 15 లక్షల రూపాయల నగదు అందజేస్తారు. ఫుట్బాల్లో భారత ఒలింపియన్ పి.కె. బెనర్జీ. ఈ అవార్డును అందుకున్న మొదటి ఆటగాడు. అర్జున అవార్డును అందుకున్న మొదటి మహిళా హాకీ క్రీడాకారిణి అన్నా లమ్స్డెన్.
ఈ ఏడాది 32 మంది క్రీడాకారులకు అర్జున అవార్డు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. వీరిలో జ్యోతి యారాజీ (అథ్లెటిక్స్), అన్నూ రాణి (అథ్లెటిక్స్), నీతు (బాక్సింగ్), స్వీటీ (బాక్సింగ్), వంటికా అగర్వాల్ (చెస్), సలీమా టెటే (హాకీ), అభిషేక్ (హాకీ), సంజయ్ (హాకీ), జర్మన్ప్రీత్ సింగ్ (హాకీ) ఉన్నారు. సుఖ్జిత్ సింగ్ (హాకీ), రాకేష్ కుమార్ (పారా ఆర్చరీ), ప్రీతి పాల్ (పారా అథ్లెటిక్స్) సహా 32 మందికి అర్జున అవార్డు. అవార్డు లభించింది. ఇంతకుముందు 967 మంది ఆటగాళ్లకు ఈ అవార్డు లభించింది.
ద్రోణాచార్య అవార్డు
భారతదేశంలో కోచ్ ముఖ్యమైన పాత్ర లేదా సహకారం కోసం ద్రోణాచార్య అవార్డు ఇవ్వబడుతుంది. గైడ్గా వ్యవహరించడమే కాకుండా ప్రతిభావంతులైన ఆటగాడిని స్టార్గా తీర్చిదిద్దే గురువుకు ఈ అవార్డు ఇవ్వబడుతుంది. భారతదేశంలో క్రీడలలో కోచ్లకు అత్యున్నత గౌరవం, ఇది 1985లో స్థాపించబడింది. ముఖ్యమైన అంతర్జాతీయ పోటీల్లో పతకాలు సాధించిన వారికి ఇస్తారు. ఇది మహాభారతం ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఇక్కడ అర్జునుడి గురువు లేదా శిక్షకుడు ద్రోణాచార్య. కౌరవులకు, పాండవులకు యుద్ధ నైపుణ్యాలను అందించిన ద్రోణుడి పేరు మీద ద్రోణాచార్య అవార్డును ప్రకటించారు. మహాభారత కాలంలో తన శిష్యులకు ప్రతి కష్టాన్ని ఎదుర్కొనేలా ఈ విధానాన్ని బోధించాడు. అందుకే ఆటగాడి కోచ్ ఎంత నైపుణ్యం కలిగి ఉంటాడో.. తన శిష్యులను కూడా అంత బలంగా తయారు చేయగలుగుతాడు.
ఈ టైటిల్ను క్రీడలు, ఆటలలో అత్యుత్తమ కోచ్లకు ద్రోణాచార్య అవార్డు అంటారు. నాలుగు సంవత్సరాలు తమ ఆటగాళ్లకు శిక్షణ ఇచ్చిన కోచ్లకు ఇది ఇవ్వబడుతుంది. విజేతలకు ద్రోణాచార్య కాంస్య విగ్రహం, ప్రశంసాపత్రం, రూ.10 లక్షల నగదు అందజేస్తారు. ఈ ఏడాది ఈ అవార్డును సుభాష్ రాణా (పారా-షూటింగ్), దీపాలి దేశ్పాండే (షూటింగ్) ప్రదానం చేస్తారు. తొలి ద్రోణాచార్య అవార్డును రెజ్లింగ్ కోచ్ భాలచంద్ర భాస్కర్ భగవత్ అందుకున్నారు. అథ్లెటిక్స్ కోచ్ రేణు కోహ్లీ 2002లో ద్రోణాచార్య అవార్డును అందుకున్న మొదటి మహిళగా నిలిచారు.
