Prabodhini Ekadashi 2024: హిందూ సమాజంలో కార్తిక మాసం పరమ పవిత్రం. దీనిని శివ కేశవుల మాసంగా భావిస్తారు. ఈ మాసంలో విష్ణువు యోగ నిద్ర నుంచి మేల్కొంటాడు. అందుకే ఈ మాసంలోప్రతీ రోజును పవిత్రంగా భావిస్తారు. ఈ మాసంలో వచ్చే ఏకాదశిని ప్రబోధిని ఏకాదశి, దేవ్ ఉథాని ఏకాదశి లేదా దేవుత్తాన ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది విష్ణు భక్తులకు గొప్ప ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. మంగళవారం(నవంబర్ 12) ప్రబోధిని ఏకాదశి జరుపుకుంటున్నార కార్తీకంలో ప్రకాశవంతమైన పక్షంలోని 11వ రోజు (ఏకాదశి), ఈ రోజున విష్ణువు యొక్క నాలుగు నెలల నిద్ర (చాతుర్మాస్) ముగిసినట్లు సూచిస్తుంది. ఇది పునరుద్ధరణ, భక్తి మరియు ఆశీర్వాదాల సమయాన్ని సూచిస్తూ, విష్ణువు ‘మేల్కొనే‘ రోజుగా జరుపుకుంటారు.
ప్రబోధిని ఏకాదశి ప్రాముఖ్యత
ప్రబోధిని ఏకాదశి హిందూ క్యాలెండర్లో అత్యంత పవిత్రమైన ఏకాదశిలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది వివాహ కాలం. చాతుర్మాస్ సమయంలో నిలిపివేయబడిన ఇతర ముఖ్యమైన హిందూ ఆచారాల ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది. ప్రబోధిని ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించడం వల్ల శ్రేయస్సు, ఆధ్యాత్మిక వృద్ధి, విష్ణువు అనుగ్రహం లభిస్తాయని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. చాలా మందికి, ఈ రోజు ఆత్మను శుభ్రపరచడానికి, పాపాల నుంచి రక్షణ పొందే అవకాశంగా కూడా పరిగణించబడుతుంది.
ఆచారాలు మరియు మార్గదర్శకాలు
1. ఉపవాసం, పూజ..
ప్రబోధిని ఏకాదశి రోజు ప్రధాన ఆచారం ఒక రోజంతా ఉపవాసం పాటించడం. ఇది వ్యక్తిగత ప్రాధాన్యతలు, ఆరోగ్యంపై ఆధారపడి పూర్తి లేదా పాక్షిక ఉపవాసం కావచ్చు. భక్తులు ధాన్యాలు, బీన్స్, కొన్ని కూరగాయలకు దూరంగా ఉంటారు, బదులుగా పండ్లు, పాల ఉత్పత్తులు, ఇతర సాత్విక(స్వచ్ఛమైన) ఆహారాలపై దృష్టి పెడతారు. రోజు ప్రార్థన, విష్ణు మంత్రాల పఠనం, విష్ణు సహస్రనామం వంటి విష్ణు సంబంధిత గ్రంధాలను పఠిస్తారు.
2. ఉపవాస విరమణ..
ఏకాదశి రోజు ఉపవాసం ఉండేవారు తరువాతి రోజు ద్వాదశి నాడు నిర్వహిస్తారు. ద్వాదశి తిథిలోపు పారణాన్ని పూర్తి చేయడం చాలా ముఖ్యం. ఎందుకంటే ఈ సమయంలో వెలుపల ఉపవాసం విరమించడం అగౌరవంగా పరిగణించబడుతుంది. ద్వాదశి తిథిలో మొదటి త్రైమాసికంలో హరి వాసర ముగిసిన తర్వాత ప్రాతఃకాలం (ఉదయం) పరణానికి ఉత్తమ సమయం. ప్రాతఃకాలం సాధ్యం కాకపోతే, మధ్యాహ్నం (మధ్యాహ్నం) నుంచి ఉపవాసం విరమించవచ్చు.
3. çహరి వాసరాన్ని నివారించడం
ద్వాదశి ప్రారంభ భాగమైన హరి వాసర సాధారణంగా ఉపవాసం విరమించటానికి దూరంగా ఉంటుంది. ఏకాదశి వ్రతాన్ని పవిత్రంగా పూర్తి చేయడానికి ఈ మార్గదర్శకాన్ని పాటించడం చాలా అవసరం. ఎందుకంటే ఇది విష్ణువు పవిత్రతను గౌరవిస్తుంది.
4. వేర్వేరు ఆచారాలు..
కుటుంబాలు(స్మార్తలు) ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణంగా ప్రాథమిక ఏకాదశి రోజున మాత్రమే ఉపవాసం ఉండాలని సిఫార్సు చేస్తారు. అయితే, త్యజించినవారు, వితంతువులు, మోక్షం (విముక్తి) కోరుకునే వారికి ప్రత్యామ్నాయ ఏకాదశి రోజును పాటించవచ్చు. శ్రీమహావిష్ణువుపై గాఢమైన భక్తి ఉన్న భక్తులు రెండు ఏకాదశి రోజులనూ ఆచరిస్తారు.
ప్రబోధిని ఏకాదశి వ్రతం..
ప్రబోధిని ఏకాదశిని వైభవంగా జరుపుకుంటారు. ముఖ్యంగా విష్ణువుకు అంకితం చేయబడిన ఆలయాలలో. ఆలయాలను అలంకరించి, ప్రత్యేక ప్రార్థనలు, భజనలు, కీర్తనలు నిర్వహిస్తారు. తులసి వివాహం జరిపిస్తారు. భగవంతుడు విష్ణువుతో (శాలిగ్రామం రూపంలో) పవిత్రమైన తులసి మొక్క యొక్క సంకేత వివాహం కూడా నిర్వహించబడుతుంది, ఇది రోజు ఉత్సవాల్లో ముఖ్యమైన భాగాన్ని సూచిస్తుంది.
ఆధ్యాత్మిక సారాంశం
ప్రబోధిని ఏకాదశి ఉపవాసం మాత్రమే కాదు, అంతర్గత ప్రతిబింబం, భక్తికి సంబంధించినది. ఈ ఏకాదశి మనస్సు, ఆత్మను శుద్ధి చేయడానికి, ఒకరి సంకల్పాన్ని బలోపేతం చేయడానికి, ఆధ్యాత్మిక విలువలతో సమలేఖనం చేయడానికి ఒక మార్గాన్ని అందిస్తుంది. ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించడం ద్వారా భక్తులు తమ జీవితంలో సానుకూల మార్పులను ఆహ్వానించాలని కోరుకుంటారు. ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సు, మోక్షం కోసం శ్రీమహావిష్ణువు దివ్యమైన ఆశీర్వాదాలను పొందుతారు.
