Nehru mistakes in history: భారత దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చి 80 ఏళ్లు కావస్తోంది. 200 ఏళ్ల బ్రిటిష్ పాలకులను దేశం నుంచి తరిమి కొట్టడంలో అనేక మంది పోరాడారు. ప్రాణత్యాగం చేశారు. ఉరికొయ్యలను ముద్దాడారు. పోరాడి సాధించుకున్న స్వతంత్ర భారతం స్వేచ్ఛా వాయువులు పీలుస్తున్న తరుణంలో అప్పటి కాంగ్రెస్ పార్టీ.. దేశ విభజనకు సిద్ధమైంది. ప్రత్యేక దేశం కావాలన్న పాకిస్తాన్ను విడగొట్టింది. ఇప్పుడు అదే మనకు శత్రువై కూర్చుంది. ఇక ఇదే కాంగ్రెస్.. ఒకప్పుడు భారత్లో విలీనమవుతామని, ఒక ప్రావిన్సులా చూడాలని బతిమిలాడనిన నేపాల్ను కాదు పొమ్మంది. స్వతంత్ర భారత చరిత్రలో నెహ్రూ తీసుకున్న ఈ రెండు కీలక నిర్ణయాలతో 80 ఏళ్ల తర్వాత కూడా ఇబ్బంది పడుతున్నాం. స్వాతంత్య్రానంతర భారతదేశ చరిత్రలో కొన్ని నిర్ణయాలు దేశ భూభాగం, భద్రతా విధానాలను శాశ్వతంగా మార్చాయి. 1950లలో నేపాల్ రాజు త్రిభువన్ బీర్ బిక్రమ్ షా, రానా పాలితాన్ని అంతం చేసిన తర్వాత, భారత్తో విలీనం కోసం ప్రతిపాదించారు. ఈ ప్రతిపాదన నేపాల్ను భారత ప్రావిన్స్గా మార్చడం ద్వారా హిమాలయ ప్రాంతంలో భారత్ భద్రతను బలోపేతం చేయగలిగేది. అయితే, అప్పటి ప్రధానమంత్రి జవహర్లాల్ నెహ్రూ ఈ అవకాశాన్ని తిరస్కరించారు.
రానా పాలితం నుంచి విలీన ప్రతిపాదన వరకు
1940ల చివరలో, నేపాల్లో రానా కుటుంబం శతాబ్దాలుగా ఆధిపత్యం చెలాయించింది. రాజు త్రిభువన్ షా, భారత్లో ప్రవాసంలో ఉండగా, 1950లో రానా పాలితాన్ని పడగొట్టి అధికారాన్ని తిరిగి పొందారు. ఈ సమయంలో చైనా కమ్యూనిస్ట్ విప్లవం, టిబెట్పై చైనా ఆక్రమణ (1950) వంటి భద్రతా సవాళ్లు ఉద్భవించాయి. భయం, అంశాసకత కారణంగా రాజు త్రిభువన్, నెహ్రూవిని కలిసి నేపాల్ను భారత్లో ప్రావిన్స్గా విలీనం చేయాలని ప్రతిపాదించారు. ముఖర్జీ పుస్తకంలో ప్రకారం, ‘రానా పాలితాన్ని తొలగించిన తర్వాత, రాజు త్రిభువన్ షా నెహ్రూవుకు నేపాల్ను భారత ప్రావిన్స్గా చేయాలని సూచించారు’ ఇది 1950 ఇండో–నెపాల్ శాంతి, స్నేహ సంధి సమయంలో జరిగింది. ఇది రెండు దేశాల మధ్య ఆర్థిక, భద్రతా సహకారాన్ని నిర్ధారించింది.
స్వాతంత్య్రం మీద ప్రాధాన్యత
నెహ్రూ ఈ ప్రతిపాదనను తిరస్కరించారు. ‘నెహ్రూ, నేపాల్ స్వతంత్ర దేశంగా ఉండాలని, అది భారత్లో కలపకూడదని చెప్పారు.‘ ఈ నిర్ణయం వెనుక కొన్ని కారణాలు ఉన్నాయి. నెహ్రూ ’నాన్–అలైన్మెంట్’ విధానాన్ని ప్రోత్సహించారు. చైనాతో సంబంధాలు మెరుగుపరచాలని, హిమాలయ ప్రాంతంలో టెన్షన్ పెరగకుండా చూడాలని భావించారు. నేపాల్ విలీనం చైనా ఆగ్రహాన్ని రేకెత్తించి, భారత్పై ఒత్తిడి పెంచేదని భయపడ్డారు. గోవా విలీనం (1961) వంటి చర్యలకు యూరప్లో విమర్శలు వచ్చాయి. పాకిస్తాన్ విభజన తర్వాత (1947), భారత్లో రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ జరుగుతోంది. నేపాల్ విలీనం జాతీయవాదులు మద్దతు పొందినా, కాంగ్రెస్లోని సెక్యులర్ విభాగాలు వ్యతిరేకించేవి. ఇది బ్రిటిష్, అమెరికన్ జోక్యాన్ని ప్రేరేపించేది.
ఇందిరా గాంధీ హయాంలో వచ్చి ఉంటే..
ముఖర్జీ పుస్తకంలో ఒక ఆసక్తికర పోలిక ఉంది: ‘ఇందిరా గాంధీ నెహ్రూ స్థానంలో ఉంటే, ఆమె ఈ అవకాశాన్ని సిక్కిం విలీనం (1975)లా పట్టుకునేవారు.‘ సిక్కిం చోగ్యాల్ రాజు చక్రీ తోబ్దెన్ ప్రతిపాదనలు, జనవీక్షణలు ద్వారా భారత్లో 22వ రాష్ట్రంగా మారింది. ఇందిర హయాంలో నేపాల్లో కూడా విలీన ప్రతిపాదనలు వచ్చాయని, కానీ రాజకీయ అస్థిరత (మహేంద్ర రాజు పాలితం) కారణంగా అమలు కాలేదని ముఖర్జీ సూచించారు. ఇది ప్రధానుల మధ్య తేడాలను చూపిస్తుంది.
యోధుల దేశంగా గుర్తింపు..
నేపాల్లోని గుర్ఖా గిరిజనులు ప్రపంచ యుద్ధాల్లో (ప్రత్యేకించి బ్రిటిష్ సైన్యంలో) వీరత్వం ప్రదర్శించారు. హిట్లర్ కూడా ‘గుర్ఖా అయితే ప్రపంచాన్ని జయిస్తాను‘ అని ప్రశంసించారు. ఈ యోధులు భారత్ సైన్యంలో కీలకం, కానీ విలీనం తిరస్కరణ వల్ల నేపాల్లో చైనా ప్రభావం పెరిగింది. ఇది భారత్కు హిమాలయ రక్షణలో లోటుగా మారింది. నేపాల్ ప్రపంచంలోనే ఏకైక అధికారిక హిందూ రాజ్యం (2008 వరకు). భారత్లో 80% హిందువులు ఉన్నప్పటికీ, సెక్యులర్ రాజ్యంగం (1976 సవరణ) వల్ల హిందూ దేశ విలీనం రాజకీయంగా సున్నితం. నెహ్రూ నిర్ణయం ఈ సెక్యులర్ లైన్ను కాపాడినట్టు కనిపిస్తుంది, కానీ కొందరు దీన్ని ‘సాంస్కృతిక ఐక్యతను తప్పించుకోవడం‘గా చూస్తారు. పాకిస్తాన్ విభజన (కాంగ్రెస్ మద్దతు)తో పోల్చితే, హిందూ రాష్ట్రాన్ని తిరస్కరించడం విరుద్ధంగా కనిపిస్తుంది.
